របបផ្តាច់ការនៅប្រទេសស៊ីរីដែលមានរុស្ស៊ីនិងអ៊ីរ៉ង់គាំទ្របានដួលរលំហើយ!
26-December-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេស៊ីរី៖ នៅក្នុងការបង្ហោះមួយលើបណ្ដាញ Telegramនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៨ ខែធ្នូនេះ ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរីបានប្រកាសថា «ជនផ្ដាច់ការ Bashar al-Assad បានរត់ចេញពីប្រទេស ហើយយើងសូមប្រកាសពី ការរំដោះទីក្រុងដាម៉ាស»។
ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរីបានបន្ថែមទៀតថា «នៅបន្ទាប់ពីរយៈពេល៥០ឆ្នាំ នៃការគាបសង្កត់ពីរបបដឹកនាំដោយគណបក្ស Baath (គណបក្សរបស់លោក Bashar al-Assad) និង១៣ឆ្នាំ នៃការប្រព្រឹត្ត ឧក្រិដ្ឋកម្ម អំពើផ្ដាច់ការ និងការបង្ខំឱ្យប្រជាជនភៀសខ្លួន...យើងសូមប្រកាសនៅថ្ងៃនេះពីការបិទបញ្ចប់យុគសម័យដ៏ខ្មៅងងឹត ហើយចាប់ផ្ដើមនៃសករាជថ្មីមួយសម្រាប់ស៊ីរី»។ដូចគ្នាដែរទីបញ្ជាការកងទ័ពស៊ីរី ក៏បានប្រាប់ក្រុមមន្ត្រីរបស់ខ្លួនដែរថារបបដឹកនាំរយៈពេល ២៤ឆ្នាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី Bashar al-Assad បានដល់ទីបញ្ចប់ហើយ ក្រោយការវាយលុកលឿនដូចផ្លេកបន្ទោររបស់ ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរី។ បើតាមប្រធានអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សស៊ីរី លោក Rami Abdel Rahman លោក Assad បានឡើងជិះយន្ដហោះចាកចេញពីប្រទេសស៊ីរីហើយ ដោយចាកចេញពីអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ ដាម៉ាស មុននឹងកងកម្លាំងសន្តិសុខស៊ីរីចាកចេញពីអាកាសយានដ្ឋាននេះ។ ប៉ុន្តែគេមិនទាន់ដឹងពីគោលដៅដែលលោក Assad ឆ្ពោះទៅនោះទេ។
ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរី បានអះអាងថាកងកម្លាំងរបស់ខ្លួនបានចាប់ផ្ដើមវាយលុកចូលក្នុងរដ្ឋធានីដាម៉ាសហើយ ខណៈក្រុមមន្ត្រីអាមេរិកជឿជាក់ ថារបបដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី Bashar al-Assad អាចនឹងដួលរលំនៅប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតនេះ ហើយការដួលរលំនេះគេលឿនជាងការព្យាករបស់ក្រុមមន្ត្រីអាមេរិកទៅទៀត។ ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរីក៏បានប្រកាសផងដែរពីការវាយដណ្ដើមបានទីក្រុង Homs ដោយប្រើពេលត្រឹមមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងការវាយប្រយុទ្ធគ្នាជាមួយ កងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី។ ការយកបានទីក្រុង Homs គឺប្រៀបបានដូចជាការពុះចែកប្រទេសស៊ីរីជា២ ហើយធ្វើឱ្យរបបលោក-Assad ស្ថិតនៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ ខណៈមានសេចក្ដីរាយការណ៍ថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលស៊ីរីមួយចំនួនបានចុះចូលជាមួយក្រុមឧទ្ទាម។
នៅចំពោះមុខការវាយលុកលឿនដូចផ្លេកបន្ទោររបស់ក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរី រដ្ឋាភិបាលស៊ីរីរបស់ លោក Assad បានបាត់ទីក្រុងជាបន្តបន្ទាប់ដូចជា Aleppo, Hama Homs Daraa, Quneitra និងទីក្រុង Suwayda។ ខាងក្រោមគឺជាចំណុចសំខាន់ៗគួរដឹងពីរបបដឹកនាំរបស់លោក Bashar al-Assad៖សូមបញ្ជាក់ថាគ្រួសារលោកអាសាដ( Assad )បានដឹកនាំប្រទេសស៊ីរីអស់រយៈពេលជាង ៥៣ឆ្នាំមកហើយ ចាប់តាំងពីលោក Hafez al-Assad ឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីស៊ីរី ក្នុងឆ្នាំ១៩៧១មក។ លោកបានកាន់តំណែងនេះ រយៈពេល ២៩ឆ្នាំ រហូតដល់លោកទទួលមរណភាពនៅឆ្នាំ២០០០។ តែរបបដឹកនាំរបស់លោកនៅតែបន្តរស់រានមានជីវិត ក្រោមការដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់លោក គឺលោក Bashar al-Assad។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ កូនប្រុសច្បងរបស់លោក Hafez al-Assad និងដែលគេជឿជាក់ថាអ្នកបន្តវេនពីរូបលោក មានឈ្មោះថា Basel បានស្លាប់ នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
ក្រោយបងប្រុសទទួលមរណភាព លោក Bashar al-Assad ត្រូវបានកោះហៅឱ្យត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសស៊ីរីវិញពីចក្រភពអង់គ្លេសជាទីដែលលោកកំពុងទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៅពេលនោះ ដើម្បីមកទទួលតំណែងជាប្រធានាធិបតីជំនួសឪពុករបស់លោក។ ដើម្បីរក្សាអំណាច លោក Bashar al-Assad បានប្រើប្រាស់នយោបាយកណ្ដាប់ដៃ ជាពិសេសក្រោយមានបាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោក កាលពីឆ្នាំ២០១១។
ក្នុងល្បែងប្រជាធិបតេយ្យគ្នាគូប្រជែងលោក Bashar al-Assad បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីស៊ីរី កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០០ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតមួយដែលគ្មាននរណាប្រជែងជាមួយរូបលោក។ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៧ លោក បានឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជាថ្មី ហើយបានទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីដែលមិនមាននរណាឈរឈ្មោះប្រជែង និងជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីសម្រាប់អាណត្តិទី២ មានរយៈពេល ៧ឆ្នាំ។ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១១ បដិវត្តន៍អារ៉ាប់បានផ្ទុះឡើងនាំឱ្យមានបាតុកម្មតវ៉ានៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី អំពាវនាវឱ្យលោក Assad ចុះចេញពីតំណែង។ ប៉ុន្តែលោកបានបញ្ជាឱ្យកងកម្លាំងរបស់លោកបង្ក្រាបយ៉ាងហិង្សា លើក្រុមបាតុករ រហូតបណ្ដោលឱ្យមានការងើបឡើងបះបោរប្រដាប់អាវុធប្រឆាំងនឹងរបបរបស់លោក និងផ្ទុះទៅជាសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ដោយមានការគាំទ្រពីរុស្ស៉ី អ៉ីរ៉ង់ និងក្រុមហេសបូឡា ព្រមទាំងកងជីវពល និកាយស៊ីអ៉ីតនៅក្នុងតំបន់ របបដឹកនាំលោក Assad អាចរក្សាអំណាច និងកាន់ទឹកដីស៊ីរីមួយផ្នែកធំ។
ក្រោយមកទៀត នៅឆ្នាំ២០១៤ លោក Assad បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីស៊ីរី ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៨៨.៧ភាគរយនៃសំឡេងឆ្នោតសរុប។ នេះបើតាមសេចក្ដីរាយការណ៍ របស់ទូរទស្សន៍រដ្ឋស៊ីរី។ នេះក៏ជាការបោះឆ្នោតដំបូងបំផុតរបស់ស៊ីរីផងដែរ ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមស៊ីវិលស៊ីរីផ្ទុះឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១១។ នៅឆ្នាំ២០២១ លោក Assad នៅតែបន្តជាប់ឆ្នោត ជាប្រធានាធិបតីស៊ីរី ដោយទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ៩៥.១ភាគរយនៃសំឡេងឆ្នោតសរុប។ ប៉ុន្តែ សហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងអ៉ីតាលី បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតដែលពួកគេចោទថា មានការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត.។
សូមបញ្ជាក់ថាទាក់ទងសភាំពការណ៍នេះកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ប្រទេសកាតាបានរៀបចំការប្រជុំបន្ទាន់មួយ រវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសតួកគី រុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ ដើម្បីនិយាយអំពីស្ថានការណ៍អាសន្ននៅស៊ីរី។ ប្រទេសទាំង៣នេះ គឺសុទ្ធតែជាភាគីមានចំណែកពាក់ព័ន្ធ នៅក្នុងដំណើរការដោះស្រាយវិបត្តិស៊ីរី ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងអាសតាណា កាលពីឆ្នាំ២០១៧។នៅដូហា លោក Abbas Araghchi រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ បានបញ្ជាក់ថាមុនការប្រជុំត្រីភាគី លោកបានជួបជាមួយសមភាគីតួកគី និងបាននិយាយគ្នាដោយត្រង់ទៅត្រង់មកស្តីពីស្ថានការណ៍នៅស៊ីរី។ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា ឆ្លងកាត់ការប្រជុំ ភាគីទាំង៣បានយល់ស្របដូចគ្នា ថាត្រូវតែមានការចរចានយោបាយជាបន្ទាន់ រវាងរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី និងក្រុមឧទ្ទាមស្របច្បាប់។
ចំណែក លោកប្រមុខការទូតរុស្ស៊ី Sergueï Lavrov បានលើកឡើងថា វាជារឿងដែលមិនអាចទទួលយកបានជាដាច់ខាត ដែលប្រទេសស៊ីរី ត្រូវធ្លាក់ទៅក្នុងដៃពួកឧទ្ទាមជីហាតភេរវកម្ម។
ដោយឡែក លោកប្រធានាធិបតីតួគី អ៊ែរដូហ្កាន់ បានថ្លែងថា លោកសង្ឃឹមថា ស៊ីរីនឹងបានសុខសន្តិភាពស្ថិរភាព ដូចអ្វីដែលប្រជាជនស៊ីរីបានស្រម៉ៃចង់បាន១៣ឆ្នាំមកហើយ។ សំដីនេះ គឺលោកអ៊ែរដូហ្កាន់ ចង់សំដៅទៅដល់ចលនាបះបោរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលលោកបាស្ហា អាល់អាសាដ កាលពីឆ្នាំ២០១១ ហើយដែលទីបំផុតត្រូវបានរលាយសាបសូន្យទៅវិញ ដោយសារតែលោកបាស្ហា អាល់អាសាដ បានទទួលជំនួយពីរុស្ស៊ីនិងអ៊ីរ៉ង់ដើម្បីបង្ក្រាបប្រជាជនស៊ីរី។
ផ្អែកតាមដំណឹងចុងក្រោយនៅរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ទី៧ធ្នូ កម្លាំងក្រុមឧទ្ទាម បានរុលដល់កៀក ស្ថិតនៅចម្ងាយតែជាង២០គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ពីរដ្ឋធានីដាម៉ាស ហើយកំពុងពង្រាយកម្លាំងឡោមព័ទ្ធ។ Ahmed al-Chareh មេធំរបស់ក្រុមឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ដែលដឹកនាំប្រតិបត្តិការប្រយុទ្ធនេះ បានថ្លែងប្រាប់កូនចៅខ្លួន ឲ្យត្រៀមសំរុកចូលរដ្ឋធានីដាម៉ាស ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបផ្តាច់ការបាស្ហា អាល់អាសាដ។ទោះបីយ៉ាងណាកិច្ចប្រជុំមិនអាចសង្គ្រោះស្ថានការណ៍បានឡើយ!
