ប្រសាសន៍ខ្លីៗរបស់ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងការវាយតម្លៃរបស់អគ្គលេខាធិការរងអង្គគារសហប្រជាជាតិឱកាសសម្ពោធសមិទ្ធផលនៅអគារអនុវត្តមុខងារសេសសល់របស់ អ.វ.ត.ក.
27-October-2025 / ផ្សេងៗ
ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស.២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤នេះ អញ្ជើញទស្សនកិច្ច និងសម្ពោធសមិទ្ធផលនៅអគារអនុវត្តមុខងារសេសសល់ របស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អ.វ.ត.ក.។
សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា សម្តេចមានសេចក្តីសោមនស្សជាអនេក ដែលបានមកចូលរួម និង ថ្លែងសុន្ទរកថា ក្នុងពិធី “ទស្សនកិច្ចនិងសម្ពោធសមិទ្ធផលនៅអគារអនុវត្តមុខងារសេសសល់របស់ អ.វ.ត.ក.” ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការ កម្ពុជា។សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា របបខ្មែរក្រហម បានបន្សល់ទុកនូវការខូចខាតនឹកស្មានមិនដល់ និងទុក្ខវេទនាដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន ដល់ពលរដ្ឋខ្មែររហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា ទោះបីជា ពេលវេលាបានកន្លងផុតទៅជាច្រើនទសវត្សរ៍ហើយក៏ដោយ ក៏ពលរដ្ឋខ្មែរនៅបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំង ទៅនឹងភាពឈឺចាប់ទាំងនោះដដែល។ ជនរងគ្រោះដែលនៅរស់រានមានជីវិត ខិតខំតស៊ូជម្នះ វិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវកាយពីការបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារ និងបញ្ហាសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួនជាប្រចាំ។សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា សម្តេចសូមឆ្លៀតយកឱកាសដ៏កម្រនេះ សូមសំដែងនូវការគោរពអរគុណដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុត និងសូមចងចាំជានិច្ចចំពោះស្នាដៃ និងគុណូបការៈដ៏ធំធេងមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលបានរំដោះប្រទេសជាតិ ចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត និងបាននាំមកនូវសុខសន្តិភាព, ការបង្រួបបង្រួមជាតិ, ឯកភាពជាតិ និងឯកភាពទឹកដី ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ៥០០ ឆ្នាំរបស់ខ្លួន តាមរយៈការដាក់ចេញនូវ នយោបាយ ឈ្នះ-ឈ្នះ។
សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា នយោបាយឈ្នះ- ឈ្នះ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការរក្សាសន្តិភាពយូរអង្វែង ដោយហេតុថា នយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះនេះ បានលុបបំបាត់ការរើសអើងខាងជាតិសាសន៍ សាសនា និងរវាងក្រុមមនុស្ស ព្រមទាំងបានផ្ដល់ លទ្ធភាពដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់រួមរស់សុខដុមរមនាក្នុងសង្គមជាមួយគ្នាថែមទៀតផង។សម្តេធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា តាមរយៈនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានបង្កើត អ.វ.ត.ក. ដោយ មានកិច្ចសហការដ៏ល្អប្រសើរពីអង្គការសហប្រជាតិ និងការឧបត្ថម្ភគាំទ្រជាថវិកាពីសហគមន៍ អន្តរជាតិ ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហម, ការផ្សះផ្សាសង្គមដែលបែកបាក់,ការលុបបំបាត់វប្បធម៌និទណ្ឌភាព និងជាការផ្តល់សារមួយសម្រាប់មេដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសទូទាំងពិភពលោកអំពីផលវិបាកនៃការប្រព្រឹត្តអំពើសាហាវយង់ឃ្នងព្រៃផ្សៃរបស់ពួកគេ។
សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា មនុស្សជាតិមិនត្រូវការឲ្យសង្គ្រាមកើតឡើងនោះទេ។សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ណែនាំឲ្យរក្សាទុកឯកសារ ពាក់ព័ន្ធអ.វ.ត.ក ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ
។សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា គោលនយោបាយកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនអាចទទួលយកបានឡើយ ដែលកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយត្រូវចង់ចាំ។សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋទាំងជនបរទេស និងខ្មែរ ដែលចង់សិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារដើម ពាក់ព័ន្ធរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា ឯកសារនៅក្នុងអគារអនុវត្តការងារសេសសល់ អ.វ.ត.ក ជាប្រភពឯកសារដើមទាំងអស់។
សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ណែនាំឲ្យបង្កើនការរក្សាទុកឯកសារជាឌីជីថល ដើម្បីការពារការបាត់បង់ ខណៈឯកសារទាំងអស់នេះ មិនអាចត្រឡប់មកកាន់ក្ដី១៦ឆ្នាំទៀតបានទេ។សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រវត្តិសាស្ដ្រដែលកម្ពុជាមាន មិនត្រូវទុកតែខ្លួនឯងនោះទេ ពោលត្រូវបើកឱកាសឲ្យបរទេសស្រាវជ្រាវ ពិសេសតុលាការដែលមានចរិកប្រវត្តិសាស្ដ្រ។សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា ក្មេងសម័យបច្ចុប្បន្នមិនជឿនូវអ្វីដែលចាស់ៗជំនាន់មុនបានឆ្លងកាត់ក្នុងសម័យសង្គ្រាម ដូច្នេះឯកសារពាក់ព័ន្ធត្រូវរក្សាទុកឲ្យបានល្អ។
ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានក្រុមការងារទទួលបន្ទុកការអនុវត្តមុខងារសេសសល់របស់ អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជាបានថ្លែងឲ្យដឹង អំពីវឌ្ឍនភាព និងសមិទ្ធផលនានាពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់សេចក្តី របស់ អ.វ.ត.ក. ក្រោយពីបានបញ្ចប់ប្រកបដោយជោគជ័យកាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ ពោលគឺបាន ចាយអស់អស់រយៈពេល ១៦ឆ្នាំ ជាមួយនឹងការគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដូចជា(១). បណ្ណសារតុលាការ មានចំនួនសរុប ២៣៣ ៨៣៦ ឯកសារ ដែលស្មើនឹងជិត ២,៤ លានទំព័រ ជាបីភាសា (ខ្មែរ អង់គ្លេស បារាំង) ។
(២). កេរដំណែលដ៏ល្អនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ដោយបានចូលរួមចំណែកពង្រឹងសមិទ្ធផលនៃ សន្តិភាព, ការផ្សះផ្សាជាតិ, ការស្វែងរកការពិត, ការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ, និងជាពិសេស ការ ផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ និងបញ្ចប់នូវវប្បធម៌និទណ្ឌភាពចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏សា ហាវយង់ឃ្នង ដែលបានសម្លាប់រង្គាលនូវជីវិតប្រជាជនកម្ពុជាជាង ៣ លាននាក់ ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់ដល់ការចងចាំ និងការទប់ស្កាត់ការវិលត្រលប់មកវិញនៃ របបដ៏សាហាវយង់ឃ្នងនេះ និង (៣). បានចូលរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ដល់កំណែទម្រង់វិស័យច្បាប់និងយុត្តិធម៌ តាមរយៈ ការអភិវឌ្ឍ និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសមត្ថភាពមន្ត្រីតុលាការនិងមន្ត្រីច្បាប់ ដូចជាការ ផ្ទេរចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើ និងបទពិសោធជាច្រើនពីអ.វ.ត.ក. ទៅដល់ប្រព័ន្ធ តុលាការជាតិនិងទៅដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។ ជាក់ស្តែង គំរូរដ្ឋបាល តុលាការរបស់ អ.វ.ត.ក. ត្រូវបានយកមកបង្កើត និងបាននិងកំពុងដាក់ឱ្យអនុវត្តនៅ ក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការជាតិសព្វថ្ងៃ។
ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត បានថ្លែងថា "មជ្ឈមណ្ឌលធនធាន បាននិងកំពុងដាក់ឱ្យដំណើរការសម្រាប់សាធារណជនប្រើ ប្រាស់ពាក់នឹងកិច្ចការច្បាប់និងកិច្ចការស្វែងរកយុត្តិធម៌នានា ដូចជា (ទី១). បណ្ណាល័យនិង កន្លែងស្រាវជ្រាវ (ទី២). និហិតដ្ឋានបណ្ណសារ (Archives Repository) (ទី៣). បន្ទប់ប្រើ ប្រាស់ពហុបំណងសម្រាប់រៀបចំសិក្ខាសាលានិងតុលាការត្រាប់ (Moot Court) និង (ទី៤). គេហទំព័រថ្មីមានលក្ខណៈអន្តរសកម្ម (Interactive Features) ដែលផ្ទុកព័ត៌មានស្តីពីការស៊ើបអង្កត និងអង្គហេតុជំនុំជម្រះក្តីទាំងអស់។ បច្ចុប្បន្ននេះ មជ្ឈមណ្ឌលធនធាននេះបាននិងកំពុងបន្តអភិវឌ្ឍ និងសាងសង់ ១). បន្ទប់ពិគ្រោះយោបល់សម្រាប់ជនរងគ្រោះ នៃរបបខ្មែរក្រហម និងសាលតាំង ពិព័រណ៍អចិន្ត្រៃយ៍ ស្តីពីដំណើរការជំនុំជម្រះក្តី ដែលសម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ផ្តល់កត្តិយសដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នឹងបញ្ចុះបឋមសិលានាថ្ងៃនេះ, និង ២). ឧទ្យានសម្រាប់ការចងចាំ ដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់ការ សាងសង់នៅឆ្នាំ២០២៥។ សម្រាប់ការសាងសង់គម្រោងទាំងពីរខាងលើនេះនឹងចំណាយ ថវិកា អស់ ប្រមាណ ៤៦០ ០០០ ដុល្លារអាម៉េរិក ហើយភាគីអន្តរជាតិនៃ អ.វ.ត.ក. នឹងទទួលរ៉ាប់រងចំណាយ ទាំងស្រុងលើការបំពាក់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ឧបករណ៍ និងសម្ភារទាំងអស់ ដើម្បីឱ្យគម្រោងខាងលើ អាចដំណើរការបានប្រកបដោយលក្ខណៈស្តង់ដារ"។
ឯកឧត្តម Miguel de Serpa Soares អគ្គលេខាធិការរងទទួលបន្ទុកកិច្ចការច្បាប់ និង ជាទីប្រឹក្សាច្បាប់ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានថ្លែងកោតសរសើរកម្ពុជាថា "អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ គឺជាតុលាការគំរូដ៏ជោគជ័យតែមួយគត់ ដែលមានភាពជាម្ចាស់លើគម្រោង យុត្តិធម៌អន្តរកាល។ អ.វ.ត.ក គឺជាតុលាការកម្ពុជាពិសេសមួយ ដែលទទួលបានជំនួយអន្តរជាតិ តាមរយៈអង្គការសហប្រជាជាតិ និងជាស្ថាប័នមានលក្ខណៈខុសប្លែកជាច្រើនពីគេ"។ ឯកឧត្តម អគ្គលេខាធិការរងទទួលបន្ទុកកិច្ចការច្បាប់ និង ជាទីប្រឹក្សាច្បាប់ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានថ្លែងបានបញ្ជាក់ថា “គំរូតុលាការនេះ ត្រូវបានជ្រើសរើសឡើង ពីព្រោះប្រជាជនកម្ពុជាចង់បាននូវយុត្តិធម៌ ពុំមែនអំពាវនាវ ឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិទទួលភារកិច្ចស្វែងរកយុត្តិធម៌ជំនួសខ្លួននោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ កម្ពុជាបានអញ្ជើញ សហគមន៍អន្តរជាតិ ឱ្យជួយកម្ពុជាក្នុងដំណើរផ្លូវស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងការផ្សះផ្សាជាតិ ខណៈរក្សាឱ្យបាន នូវអធិបតេយ្យភាពជាតិ និងឧត្តមភាពនៃច្បាប់ជាតិ”៕
