រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិជប៉ុន ចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងសន្តិសុខជាមួយហ្វីលីពីន សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្រា្តលីតែរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថាចង់ដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី
19-November-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសហ្វីលីពីន៖ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិជប៉ុន លោក មីណូរុគីហារ៉ា(Minoru Kihara) បាននិយាយនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ជប៉ុនមានបំណងចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងសន្តិសុខ ជាមួយប្រទេសហ្វីលីពីន សហរដ្ឋអាមេរិក និងអូស្ត្រាលី ក្រោមក្របខណ្ឌត្រីភាគី និងពហុភាគី។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃចន្ទ ទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៤បានឲ្យដឹងថា៖ការបញ្ជាក់របស់លោក Kihara ធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នា ជាមួយសមភាគីហ្វីលីពីន និងនៅបន្ទាប់ពីជប៉ុន-ហ្វីលីពីន ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងយោធាមួយ ឬហៅកាត់ថា RAA ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសទាំង២ ដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងរបស់ ពួកគេនៅលើទឹកដីគ្នាទៅវិញទៅមក។
ទោះបីបែបហ្នឹងក៏ដោយតែសម្រាប់ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុនវិញ បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់អំពីសារៈសំខាន់នៃសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងបានបង្ហាញជំហរប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះការប៉ុនប៉ងប្រើប្រាស់មធ្យោបាយកម្លាំងយោធា ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងតំបន់ នៅស្របពេលដែលស្ថានការណ៍តានតឹងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងកំពុងកើនឡើងខ្លាំង។
ប្រមុខការបរទេសជប៉ុន លោកស្រិយូកូកាមិកាវ៉ា( Yoko Kamikawa) បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះ នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នាមួយ កាលពីថ្ងៃចន្ទ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំជាមួយសមភាគីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហ្វីលីពីន នៅក្នុងទីក្រុងម៉ានីល ខណៈភាគីទាំងពីបានជជែកពិភាក្សាគ្នាលើកិច្ចពង្រឹងទំនាក់ទំនងវិស័យការពារជាតិ និងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសម្របសម្រួលសហប្រតិបត្តិការយោធាទៅវិញទៅមក (ARR) ដើម្បីរួមចំណែកថែរក្សាស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ ។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាខាងលើនេះ គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដំបូងគេរបស់ជប៉ុនជាមួយនឹងរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងបានកើតឡើង នៅខណៈដែលស្ថានការណ៍ក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងរវាងចិននិងហ្វីលីពីន កំពុងតែស្ថិតក្នុងរបត់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដែនកោះថ្មប៉ប្រះទឹក Second Thomas Shoal។
គួរបញ្ជាក់ថា ទាំងហ្វីលីពីននិងជប៉ុន ត្រូវបានស្គាល់ថា ជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាស៊ីដ៏សំខាន់របស់អាម៉េរិក ដោយនៅក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ប្រទេសទាំងពីរ បានបង្ហាញគោលជំហរប្រឆាំងយ៉ាងម៉ឺនម៉ាត់ទៅនឹងអ្វីដែលខ្លួនចាត់ទុកថា ជាអំពើគំរាមកំហែងរបស់ចិន ចំពោះសន្តិសុខនិងស្ថិរភាពនៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង បន្ទាប់ពីចិន បានបន្តទាមទារសិទ្ធិផ្ដាច់មុខសឹងតែទាំងស្រុង ទៅលើតំបន់ដែនសមុទ្រដែលជាច្រកពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់ក្នុងតំបន់អាស៊ីមួយនេះ។គួរបញ្ជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិជប៉ុន កំពុងស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងម៉ានីល ដើម្បីពិភាក្សាជាមួយសមភាគីហ្វីលីពីន ក្នុងទម្រង់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនិងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិនិងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។
សម្រាប់ប្រទេសចិនវិញ ក្រសួងការបរទេសបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការអះអាងរបស់ភាគីហ្វីលីពីន ដែលចោទប្រកាន់ចិនថា បានយកនាវាខ្នាតយក្សមួយគ្រឿងមកចតក្នុងតំបន់ដែនកោះថ្មប៉ប្រះទឹក Sabina Shoal ដែលហ្វីលីពីនចាត់ទុកថាជាដែនទឹកសេដ្ឋកិច្ចផ្ដាច់មុខរបស់ខ្លួន (EEZ) ដោយចិនបានហៅតំបន់កោះថ្មប៉ប្រះទឹកមួយនេះ ថាជាផ្នែកមួយនៃទីប្រជុំកោះស្ព្រែតលី (Spratly) ស្ថិតនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ចុងសប្តាហ៍មុន អាជ្ញាធរឆ្មាំសមុទ្រហ្វីលីពីន បានរាយការណ៍អំពីវត្តមានរបស់នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិនខ្នាតយក្សមួយគ្រឿងដែលខ្លួនឱ្យឈ្មោះថាជា "នាវាបិសាច" បានធើ្វការទម្លាក់យុថ្កានៅតំបន់កោះថ្មប៉ប្រះទឹក Sabina Shoal ខណៈហ្វីលីពីនបានហៅសកម្មភាពមួយនេះ ថាជាការបំភិតបំភ័យរបស់យោធាចិន ចំពោះប្រទេសជិតខាងអាស៊ីដែលទន់ខ្សោយ ។
គួរបញ្ជាក់ថា នាវាឆ្មាំសមុទ្រខ្នាតយក្សរបស់ចិនខាងលើនេះ មានប្រវែងសរុប ១៦៥ម៉ែត្រ និងកំពុងចតនៅតំបន់ដែនទឹកចម្ងាយប្រហែលជាង ៣៥០គីម៉ែត្រពីឆ្នេរសមុទ្រហ្វីលីពីន ដែលជារយៈចម្ងាយមួយស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ដែនទឹកសេដ្ឋកិច្ចផ្ដាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីឆ្នាំ ២០១២។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៦កន្លងទៅ ប្រទេសចិនធ្លាប់បានច្រានចោលសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការអចិន្ត្រៃយ៍នៃអាជ្ញាកណ្តាលអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា PCA ដែលបានប្រកាសទទួលស្គាល់សិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់បណ្តារដ្ឋជិតខាងក្នុងតំបន់ទៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយរួមមានប្រទេសវៀតណាម ប្រ៊ុយណេ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងកោះតៃវ៉ាន់ ៕ ប្រភព៖ Reuters
