អាមេរិក៖សកម្មភាពវាយប្រហារនាវានៅឯសមុទ្រក្រហមដោយក្រុមហ៊ូធី ត្រូវតែដល់ពេលបញ្ឈប់!?
03-April-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
អាម៉េរិក៖ អ្នកនាំពាក្យសន្តិសុខជាតិសេតវិមាន លោក ចន ឃើប៊ី (John Kirby) បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធប្រទេសយ៉េមែនដែលគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវតែបញ្ឈប់សកម្មភាពវាយប្រហារនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រក្រហម ហើយសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននឹងនៅតែបន្តការពារនាវាទាំងអស់មិនឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការគំរាមកំហែងទាំងនោះឡើយ ។សូមបញ្ជាក់ថាចាប់តាំងពីខែមុន ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហ៊ូធី (Houthi) ដែលគ្រប់គ្រងទឹកដីភាគច្រើនក្នុងប្រទេសយ៉េមែន (បន្ទាប់ពីធ្វើសង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំ) បានធ្វើការបាញ់បង្ហោះយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក និងមីស៊ីលជាច្រើនទៅកាន់បណ្តានាវាអន្តរជាតិដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់សមុទ្រក្រហម ដោយនិយាយថា នោះគឺជាការវាយប្រហារដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងប្រតិបត្តិការវាយលុករបស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើតំបន់ហ្គាហ្សានៃដែនដីប៉ាឡេស្ទីន ។
កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាម៉េរិក លោក ឡយ អូស្ទីន (Lloyd Austin) បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសជាច្រើនបានយល់ព្រមរួមគ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តចំពោះការល្បាតនៅឯភាគខាងត្បូងសមុទ្រក្រហម និងឈូងសមុទ្រអាដែន (Aden) ដើម្បីព្យាយាមផ្តល់ការការពារដល់ការដឹកជញ្ជូនពាណិជ្ជកម្មប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពវាយប្រហារណាមួយដោយក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូធី (Houthi) របស់ប្រទេសយ៉េមែន។សហរដ្ឋអាមេរិក បង្កើតសម្ព័ន្ធភាពអន្តរជាតិមួយ មានឈ្មោះថា Prosperity Guardian ដើម្បីការពារសន្តិសុខតំបន់សមុទ្រក្រហម។ប្រទេសសរុបទាំងអស់ចំនួន១០ នឹងចូលរួមនៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពនេះ ដែលមានដូចជា បារាំង អង់គ្លេស បារ៉ែន កាណាដា អ៊ីតាលី ហូឡង់ ន័រវែស អេស្ប៉ាញ និងសីឈែល។ ភ្លាមៗក្រោយការប្រកាសនេះ ក្រុមហ៊ូទីយេម៉ែន បានអះអាងថា ខ្លួននឹងបន្តវាយប្រហារដោយមិនញញើតឡើយ។
ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបានជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃអង្គារសប្តាហ៍នេះ មុនពេលបោះឆ្នោតលើសំណើនៃសេចក្តីសម្រេចមួយដោយប្រទេសអារ៉ាប់រួម ដើម្បីទាមទារឱ្យអ៊ីស្រាអែល ជាមួយនឹងក្រុមហាម៉ាសត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមានការផ្តល់ជំនួយទៅកាន់តំបន់ហ្គាហ្សា តាមរយៈផ្លូវគោក ផ្លូវទឹក (តាមសមុទ្រ) និងផ្លូវអាកាស រួមទាំងបង្កើតការត្រួតពិនិត្យជំនួយមនុស្សធម៌របស់អង្គការសហប្រជាជាតិបន្ទាប់ពីបានប្រគល់ជូន។អគ្គរដ្ឋទូតរងរបស់អារ៉ាប់រួម ប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក មូហាម៉េដ អាប៊ូសាហាប់ (Mohamed Abushahab) បានលើកឡើងថា "ឥឡូវនេះយើងកំពុងឈានទៅដល់ការបញ្ចប់ពេលវេលាដ៏អាក្រក់បំផុតនៅក្នុងជម្លោះនៅលើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន ហើយនេះគឺជាការដាស់តឿនមួយថា ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះមិនអាចបន្តបានទៀតនោះទេ ។
គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ូធី ដែលបាននិយាយថាពួកគេកំពុងគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីនចំពោះកាវាយប្រហារដោយអ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងតំបន់ហ្គាហ្សា បានចូលខ្លួនទៅក្នុងជម្លោះអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាស់ ដោយវាយប្រហារលើនាវាកំពុងធ្វើដំណើរនៅតាមផ្លូវដឹកជញ្ជូនសំខាន់ៗ ដោយបោះយុថ្កាបង្ខាំងនៅក្នុងសមុទ្រ និងបិទប្រព័ន្ធតាមដានជាដើម ហើយថែមទាំងបាញ់បង្ហោះយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក និងមីស៊ីលចេញពីរដ្ឋធានីសាណានៃប្រទេសយ៉េមែន ទៅកាន់អ៊ីស្រាអែលក្នុងចម្ងាយប្រមាណជា ១,៦០០ គីឡូម៉ែត្រទៀតផង ។
តំបន់សមុទ្រក្រហម គឺជាផ្លូវឆ្លងកាត់នៃនាវាដឹកទំនិញអន្តរជាតិ ទំហំប្រមាណ៤០% នៃពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ថ្មីៗនេះ នៅក្នុងបរិបទសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា ក្រុមហ៊ូទីកូនចៅអ៊ីរ៉ង់នៅយេម៉ែន បានប្រកាសគំរាមថានឹងវាយប្រហារ ទៅលើនាវាទាំងអស់ ដែលបើកឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រ Bab al-Mandeb ឲ្យតែនាវានោះ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ ២សប្តាហ៍កន្លងមកនេះ ក្រុមហ៊ូទីបានវាយប្រហារជាច្រើនលើក ដោយបានបាញ់មីស៊ីល គ្រាប់រ៉ូកែត ដ្រូនអត្តឃាត ព្រមទាំងបានប្លន់យកនាវាដឹកទំនិញថែមទៀត។ លោកស្រី Catherine Colonna រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសបារាំង បានលើកឡើងថា គេមិនអាចឈរឱបដៃមើលការវាយប្រហារទាំងនេះ ដោយមិនឆ្លើយតបទៅវិញនោះឡើយ។
ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនផ្លូវសមុទ្រធំៗជាច្រើន ជាក់ស្តែង ក្រុមហ៊ុនដាណឺម៉ាក Maersk ក្រុមហ៊ុនបារាំង CMA CGM ក្រុមហ៊ុនអ៊ីតាលីស្វ៊ីស MSC និងក្រុមហ៊ុនអាល្លឺម៉ង់ Hapag Lloyd បាននាំគ្នាប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់ ផ្អាកការធ្វើចរាចរណ៍នាវា នៅក្នុងសមុទ្រក្រហម ល្គឹកណាស្ថានការណ៍សន្តិសុខមិនទាន់ត្រលប់មករកភាពប្រក្រតីវិញ។ នៅថ្ងៃអង្គារទី១៩ធ្នូនេះដែរ ក្រុមហ៊ុងប្រេង BP និងក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនផ្លូវសមុទ្រតៃវ៉ាន់ Evergreen ក៏បានប្រកាសផ្អាកការធ្វើចរាចរណ៍មួយរយៈដែរ។ ប្រសិនបើនាវាដឹកទំនិញ ឈប់បើកតាមព្រែកជីកស៊ុយអេ និងសមុទ្រក្រហម នោះមានន័យថាវានាត្រូវបើកវៀងទ្វីបអាហ្វ្រិកទាំងមូលតែម្តង។ ប្រការនេះនឹងធ្វើឲ្យរយៈពេលធ្វើដំណើរ កើនឡើង។ ជាឧទាហរណ៍ យោងតាមការិយាល័យ S&P Global រវាងពីកំពង់ផែរ៉ូតែដាំនៅហូឡង់ ទៅដល់កំពង់ផែសិង្ហបុរី បើបើកវៀងតាមទ្វីបអាហ្វ្រិក គឺនាវាដឹកទំនិញ ត្រូវការពេលវេលាបន្ថែមចំនួនដល់ទៅ៤០% ឯណោះ ព្រោះចម្ងាយផ្លូវនឹងកើនពី ១៥៥០០គីឡូម៉ែត្រ ដល់ទៅ២១៧០០គីឡូម៉ែត្រ។ ចំណុចនេះដែរ អាចនឹងធ្វើឲ្យអេហ្ស៊ីប ខាតបង់ប្រាក់ជាច្រើន ដោយសារតែចំនួននាវាដឹកទំនិញ ឆ្លងកាត់ព្រែកជីកស៊ុយអេ នឹងថយចុះ។
ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូធីរបស់ប្រទេសយេម៉ែនដែលគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់កាលពីថ្ងៃអង្គារបានប្ដេជ្ញានឹងធ្វើការវាយប្រហារមិនប្រណីដៃលើកងទ័ពដែនសមុទ្រក្រហមដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រសិនបើពួកគេព្យាយាមរារាំងកងជីវពលរបស់ខ្លួនមិនឲ្យទប់ស្កាត់រាល់កប៉ាល់ដែលបើកចូលព្រំដែនអ៊ីស្រាអែល ។លោក Mohammed Abdul Sallam អ្នកចរចាជាន់ខ្ពស់របស់ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូធីបាននិយាយថា ក្រុមប្រដាប់អាវុធមួយនេះនឹងបន្តបិទផ្លូវសមុទ្រក្រហមរារាំងមិនឲ្យកប៉ាល់ធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលបាននោះឡើយ ជាពិសេសនឹងបើកការវាយប្រហារលើកងកម្លាំងណាមួយដែលប៉ុនប៉ងបង្អាក់ដំណើរក្រុមជីវពលរបស់ខ្លួន ។
លោកបានបន្ថែមនៅលើបណ្ដាញ X ថា “អ្នកណាដែលហ៊ានព្យាយាមបង្កើនការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ត្រូវតែជួបក្ដីអន្តរាយលើសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ហើយក្រុមចម្រុះដែលបង្កើតឡើងដោយអាមេរិក គឺដើម្បីតែការពារអ៊ីស្រាអែល និងយោធានៅដែនសមុទ្រប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែវានឹងមិនអាចទប់ស្កាត់យេម៉ែនពីការបន្តសកម្មភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួនក្នុងការគាំទ្រពលរដ្ឋនៅតំបន់ហ្គាហ្សានោះឡើយ” ។
