ពីប្រជាធិបតេយ្យមកប្រើកណ្តាប់ដៃដែកលោកស្រី Sheikh Hasina ជាប់ឆ្នោតជាធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាថ្មី សម្រាប់អាណត្តិទី៥
03-April-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសបង់ក្លាដេស៖នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្រីនៃប្រទេសបង់ក្លាដែស លោកស្រី Sheikh Hasina ដែលកាន់អំណាចច្រើនអាណត្តិមកហើយនោះបានឈ្នះការបោះឆ្នោតឡើងវិញសម្រាប់អាណត្តិទី៥ នៅក្នុងអាជីពនយោបាយរបស់លោកស្រី ក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី៧ ខែមករា។លទ្ធផលផ្លូវការនឹងត្រូវបានប្រកាសនៅពេលក្រោយ នៅថ្ងៃចន្ទ តែបើតាមមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតបាននិយាយថា សម្ព័ន្ធដែលដឹកនាំដោយគណបក្ស Awami League របស់លោកស្រីបានឈ្នះប្រហែលបីភាគបួននៃអាសនក្នុងរដ្ឋសភាបង់ក្លាដែស ដែលស្មើនឹងប្រហែល ២២០ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុប ៣០០ ។
សម្រាប់គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស BNJ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ នៅបង់ក្លាដែសវិញ ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌មិនអាចកើតឡើងបានទេ ដរាបណា នៅមានលោកស្រីឆេក ហាស៊ីណា កាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី។គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស ដែលធ្លាប់កាន់អំណាច នៅបង់ក្លាដែសកាលពី២០០១ មុននឹងចាញ់គណបក្សសម្ព័ន្ធ Awami របស់លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណា នៅឆ្នាំ ២០០៨ បានធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាសឹងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីទាមទារឲ្យលោកស្រីឆេក ហាស៊ីណាចុះចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដោយទុកឲ្យរដ្ឋាភិបាលអព្យាក្រឹត្យ បណ្តោះអាសន្នជាអ្នករៀបចំការបោះឆ្នោត។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការទាមទាររបស់បក្សប្រឆាំង លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាធ្លាប់អះអាងថា ការបោះឆ្នោតត្រូវស្ថិតក្រោមការរៀបចំរបស់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី ទៅតាមការចែងរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ក្រៅតែពីពហិការខ្លួនឯង គណបក្សប្រឆាំងនៅបានអំពាវនាវកុំឲ្យប្រជាជនបង់ក្លាដែសទៅចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យ ព្រោះថា សម្រាប់បក្សប្រឆាំងវាជាការបោះឆ្នោតដ៏អាម៉ាស់ ដែលរៀបចំឡើង ជាមួយការបំភិតបំភ័យ ការបង្ក្រាប ការបំបាត់សំឡេងអ្នកប្រឆាំង និងការចាប់ខ្លួនអ្នកនយោបាយដាក់ពន្ធនាគារ។
បើតាមគណបក្សប្រឆាំង គិតចាប់តាំងបាតុកម្មនៅខែកក្កដា ឆ្នាំមុនដើម្បីទាមទារឲ្យលោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាចុះចេញពីតំណែង មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងសមាជិករបស់បក្សប្រឆាំង ប្រមាណ ២ម៉ឺន៥ពាន់នាក់ ត្រូវចាប់ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ នៅក្នុងរលកបង្ក្រាបដ៏ហិង្សារបស់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណា។ សូម្បីនៅមួយថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត សមាជិករបស់គណបក្សប្រឆាំង ៧រូបត្រូវប៉ូលិសបង់ក្លាដែសចាប់ខ្លួន នៅក្នុងបទចោទប្រកាន់ រៀបចំផែនការដុតបំផ្លាញទូររថភ្លើង កាលពីថ្ងៃសុក្រ នៅរដ្ឋធានីដាកា ដែលបានសម្លាប់មនុស្ស៤នាក់។ គណបក្សប្រឆាំងបានបដិសេធការចោទប្រកាន់ និងថា នេះជាល្បិចនយោបាយ ស្វាយកបាយលាបមាត់ពពែ របស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីទម្លាក់កំហុសលើបក្សប្រឆាំងថា ជាអ្នកអុកឡុក រំខានការបោះឆ្នោត។
អ្នកស្រី ហាស៊ីណា អាយុ៧៦ឆ្នាំ បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបង្ហាញជំនឿលើដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកស្រីបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយការបោះឆ្នោតថា «ខ្ញុំកំពុងព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីធានាថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅតែបន្តក្នុងប្រទេសនេះ»។លោកស្រី Hasina ត្រូវបានជ្រើសរើសជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែសជាលើកដំបូងសម្រាប់អាណត្តិពីឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់ឆ្នាំ២០០១ ។ បន្ទាប់មកលោកស្រីត្រូវបានជាប់ឆ្នោតឡើងវិញនៅឆ្នាំ២០០៦ ដឹកនាំប្រទេសដែលមានប្រជាជនចំនួន១៧០ លាននាក់នេះសម្រាប់បីអាណត្តិជាប់ៗគ្នាចាប់តាំងពីពេលនេះ។នាយករដ្ឋមន្ត្រី Hasina ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ២៦ ក្នុងបញ្ជី “ស្ត្រីដែលមានឥទ្ធិពលលើពិភពលោក” របស់ទស្សនាវដ្ដី Forbes ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ។
មានការកត់សម្គាល់ថា៖ដោយសារតែគ្មានការចូលរួមពីបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេរបស់បង់ក្លាដែស លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណានឹងទទួលជ័យជំនះ បន្តកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីមួយអាណត្តិបន្តទៀត។ នៅក្នុងប្រវត្តិផ្ទាល់ខ្លួន លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណា កាន់ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបង់ក្លាដែស ៥អាណត្តិ ដែលនៅក្នុងនោះ ៤អាណត្តិជាប់គ្នាតែម្តង គិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩មក។ គេអាចនិយាយបានថា នៅក្នុងវ័យ ៧៦ឆ្នាំ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាជាស្ត្រីដំបូងគេ ដែលអាចកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំប្រទេស យូរជាងគេ នៅក្នុងលោក។
ជាកូនស្រីរបស់លោក ឆេក មុជិបួ រ៉ាម៉ាន់ បិតាស្ថាបនិកប្រទេសបង់ក្លាដែស ដែលផ្តាច់ខ្លួនទាមទារឯករាជ្យចេញពីប៉ាគីស្ថាននៅឆ្នាំ ១៩៧១ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាធ្លាប់ តស៊ូប្រឆាំងនឹងអំណាចផ្តាច់ការយោធាដែលបានធ្វើឃាតឪពុករបស់លោកស្រី ដើម្បីដណ្តើមអំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៧៥។ ធ្លាប់ត្រូវនិរទេសខ្លួនទៅឥណ្ឌា និងត្រូវពួកយោធាចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ នៅអំឡុងឆ្នាំ ២០០៧ដោយសាររដ្ឋប្រហារ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាបានវិលត្រលប់មកដឹកនាំប្រទេសតាមរយៈការឈ្នះឆ្នោតរបស់គណបក្សឪពុករបស់លោកស្រី គណបក្សសម្ព័ន្ធAwami ដែលប្រជាជនបង់ក្លាដែសនិយមគាំទ្រ។
ធ្លាប់ជានិមិត្តរូបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការជំរុញធ្វើទំនើបកម្ម លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណាបានក្លាយពីវីរនារីដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ទៅជាមេដឹកនាំស្រីដែលនិយមប្រើអំណាចផ្តាច់ការ។ នៅក្នុងរយៈពេលដឹកនាំ១៥ឆ្នាំមកនេះ លោកស្រីបានប្រើប៉ូលិស កងទ័ព និងប្រព័ន្ធតុលាការដែលលោកស្រី ប្រមូលមកកាន់ក្នុងដៃ ដើម្បីយាយីចាប់ខ្លួន អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង។ ប្រធានបក្សប្រឆាំង ដែលជាគូប្រជែងរបស់លោកស្រី ហាស៊ីណា គឺលោកស្រីខាលីដា ហ្ស៊ីយ៉ាដែលធ្លាប់កាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី បង់ក្លាដែស កាលពីឆ្នាំ ២០០១ ត្រូវលោកស្រីហាស៊ីណា ញាត់ចូលគុក ក្នុងបទចោទប្រកាន់ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ ចំណែកសេរីភាពបញ្ចេញមតិដើម្បីរិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី កាន់តែរួញតូចទៅៗ។
ប៉ុន្តែ ស្នាដៃមួយរបស់លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាដែលពលរដ្ឋបង់ក្លាដែសទទួលស្គាល់ជាទូទៅ នៅត្រង់ថា នៅក្រោមការដឹកនាំ១៥ឆ្នាំមកនេះរបស់លោកស្រី ហាស៊ីណា បង់ក្លាដែសស្គាល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័សគួរឲ្យកត់សំគាល់ តាមរយៈការជំរុញ ការនាំចេញវិស័យឧស្សាហកម្មវាយនភណ្ឌ។ មានប្រជាជន ជាង១៧០លាននាក់ បង់ក្លាដែស ដែលធ្លាប់មានអត្រាប្រជាជនក្រីក្រ ៤១%នៅឆ្នាំ ២០០៦ បានធ្លាក់មកនៅត្រឹម ជាង១៨%ប៉ុណ្ណោះនៅឆ្នាំ២០២២។ ក្នុងរយៈពេល ១៦ឆ្នាំ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់បង់ក្លាដែសបានកើនឡើងពី៦៥ពាន់លានអឺរ៉ូ ទៅ ដល់ ៤៦០ពាន់លាន នៅឆ្នាំ២០២២ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យ បង់ក្លាដែស ត្រូវចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ទី២បន្ទាប់ពីឥណ្ឌា។
