គម្រប់១ខែសង្គ្រាមអ៊ស្រាអែលនិងពួកហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនសម្លាបប្រជានជិត២ម៉ឺននាក់មិនទាន់និយាយពីទ្រព្យសម្បត្តិ
03-April-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប៉ាឡេស្ទីនអ៊ីស្រអែល៖គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី៧វិច្ឆិកា មានរយៈពេលមួយខែគត់ហើយដែល ផ្ទុះសង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិង ក្រុមហាម៉ាសបាឡេស្ទីននៅ ក្នុងទឹកដីហ្កាហ្សា បន្ទាប់ពីក្រុមនេះបើកការវាយឆ្មក់ចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ដោយសម្លាប់មនុស្សប្រមាណ ១៤០០នាក់ និងចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង ជាង២៤០នាក់ កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា។
ជាលទ្ធផលខាងហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនក្រសួងសុខភាពសាធារណៈដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហាម៉ាស់បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារនេះថាចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបរបស់ប្រទេសប៉ាឡេស្ទីននៅក្នុងតំបន់ហ្គាហ្សាបានកើនឡើងដល់១០៣២៨នាក់ ខណៈដែលការវាយប្រហារនៅតែបន្តពីសំណាក់កងកម្លាំងអ៊ីស្រាអែលលើទឹកដីមួយនេះ ដែលបានឈានចូលដល់ខែទីពីរជាប់ៗគ្នានេះ ចាប់ពីថ្ងៃទី០៧តុលាមក។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងលោក Ashraf al-Qedra បាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតប្រចាំថ្ងៃនៅទីក្រុង Gaza ថា ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ទាំងនោះមានកុមារចំនួន៤២៣៧នាក់ ស្ត្រី ២៧១៩នាក់ និងមនុស្សចាស់ចំនួន៦៣១នាក់ បន្ថែមពីលើនេះដែរ ក៏មានអ្នករងរបួសសរុបជាង ២៥០០០នាក់ដែរ។
លោក Al-Qedra បានគូសបញ្ជាក់ពីការកំណត់គោលដៅរបស់អ៊ីស្រាអែលចំពោះបរិក្ខារពេទ្យ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការបន្ទាន់សម្រាប់សកម្មភាពរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដើម្បីផ្តល់ការការពារដល់មន្ទីរពេទ្យនានា។សង្គ្រាមហ្កាហ្សា ដែលអ៊ីស្រាអែលបានដាក់ទិសដៅ គាស់រំលើងក្រុមហាម៉ាស ប៉ាឡេស្ទីនបានបណ្តាលឲ្យហ្កាហ្សាដែលមានប្រជាជនរស់នៅជាង ២លាននាក់ កំពុងជួបវិបត្តិមនុស្សធម៌ វិបត្តិជនភៀសខ្លួនដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។
យោងតាមអ៊ីស្រាអែល នៅថ្ងៃទី ៧តុលា សកម្មជនប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសជាង ២០០០នាក់ ដែលបានបំផ្លាញជញ្ជាំងព្រំដែនខ័ណ្ឌហ្កាហ្សាជាមួយអ៊ីស្រាអែលចំនួន ២៩កន្លែង បានទទួលបញ្ជាឲ្យទៅបង្កសកម្មភាពភេរវនិយម សម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលអ៊ីស្រាអែលឲ្យបានច្រើនបំផុត។ ការវាយឆ្មក់របស់កងកម្ម៉ង់ដូរហាម៉ាស ទៅលើទីក្រុងភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែល បានសម្លាប់មនុស្សជាង ១៤០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាប្រជាជនស៊ីវិល ចំណែកមនុស្សជាង២៤០ត្រូវពួកហាម៉ាសចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង លាក់ទុកក្នុងទឹកដីហ្កាហ្សា។ អ៊ីស្រាអែលបដិសេធបទឈប់បាញ់គ្រប់ទម្រង់ ថ្វីបើអ៊ីស្រាអែលរងការដាក់សម្ពាធពីគ្រប់ទិស ដោយសារចំនួនមនុស្សស្លាប់កាន់តែកើនឡើង នៅក្នុងការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើទឹកដីហ្កាហ្សា។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ទស្សនាវដ្តីកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ប្រតិបត្តិការយោធាទាំងផ្នែកផ្លូវអាកាស និងជើងគោករបស់អ៊ីស្រាអែល នៅដើមសប្តាហ៍នេះបានសម្លាប់សកម្មជនហាម៉ាស និងបំផ្លាញទីតាំងយោធា កន្លែងស្តុកទុកអាវុធ គ្រាប់រ៉ូក្កែតរបស់ក្រុមហាម៉ាសជាច្រើនកន្លែង។ ប៉ុន្តែ ទូរទស្សន៍ហាម៉ាស ឈ្មោះ Al-Aqsaបានផ្សាយថា ការទម្លាក់គ្រាប់របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យ សម្លាប់ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនយ៉ាងតិច ៧៥នាក់។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គុយទែរស្ក៍ នៅថ្ងៃអង្គារបានទាមទារឲ្យមានបទឈប់បាញ់បន្ទាន់ ព្រោះថា ហ្កាហ្សា ដែលរងការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែលកំពុងក្លាយជាវាលកប់ខ្មោចកុមារប៉ាឡេស្ទីន។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្កោលទោសផងដែរ ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស ប្រើទឹកដីលីបង់ ដើម្បីបន្តបាញ់គ្រាប់រ៉ូក្កែត ចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។
នៅចំពោះមុខសង្គ្រាមហ្កាហ្សា ពិភពលោកបែកបាក់គ្នា ជាពីរក្រុម ដោយមិនក្រុមការពារបុព្វហេតុប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា ដែលស្លាប់ រងគ្រោះ អត់ឃ្លាន ដោយសារការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និងមួយក្រុមទៀតជាអ្នកចេញមុខការពារអ៊ីស្រាអែល ក្នុងការប្រើសិទ្ធិការពារខ្លួន នៅក្រោយ រងការវាយប្រហារភេរវកម្មរបស់ក្រុមហាម៉ាស។
សហគមន៍អន្តរជាតិវិញនៅតែមិនអាចរកចំណុចរួមមួយ ដើម្បីទាមទារឲ្យមានបទឈប់បាញ់នៅហ្កាហ្សា។ ថ្វីបើចេញមុខការការពារអ៊ីស្រាអែល ដែលបដិសេធបទឈប់បាញ់ នៅហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែ អាមេរិកដែលរងការរិះគន់ដោយសារធ្វើមិនដឹងមិនឃើញ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់របស់អ៊ីស្រាអែល បានទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលអនុវត្តបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌ ឬយ៉ាងហោចបទឈប់បាញ់តាក់ទិក ដែលមានន័យផ្អាកការប្រយុទ្ធប៉ុន្មានម៉ោង ដើម្បីបើកផ្លូវជម្លៀសមនុស្សចេញពីការប្រយុទ្ធនៅហ្កាហ្សាខាងជើង រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាហកម្មG៧ នៅទីក្រុងតូក្យូ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ អាមេរិក តាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោកអង់តូនី ប្លីងកិន ត្រូវព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូល ប្រទេសសមាជិកដទៃទៀត ឲ្យគាំទ្របទឈប់បាញ់តាក់ទិកដែលអាមេរិកស្នើទៅភាគីអ៊ីស្រាអែល។រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នៃក្រុមប្រទេសដែលហៅកាត់ថា G7 នៅថ្ងៃពុធសប្តាហ៍នេះបានអំពាវនាវឱ្យមានបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌ ក្នុងសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែលជាមួយក្រុមហាម៉ាស ដើម្បីផ្តល់ជំនួយ និងជួយរំដោះចំណាប់ខ្មាំង និងស្វែងរកការវិលត្រឡប់ទៅកាន់ «ដំណើរការសន្តិភាពកាន់តែទូលំទូលាយ» ខណៈដែលកងកម្លាំងអ៊ីស្រាអែលបន្តវាយប្រហារតំបន់ហ្គាហ្សាស្ទ្រីប។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី០៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣។
G7 បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ នៅចុងបញ្ចប់នៃកិច្ចប្រជុំរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅទីក្រុងតូក្យូថា អ៊ីស្រាអែលមានសិទ្ធិការពារខ្លួន ខណៈពេលដែលសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការការពារជនស៊ីវិល និងគោរពច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។សេចក្តីថ្លែងការណ៍បាននិយាយយ៉ាងដូច្នេះថា «សមាជិក G7 បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការបង្កើតដំណោះស្រាយរយៈពេលវែង ប្រកបដោយនិរន្តរភាពសម្រាប់តំបន់ហ្គាហ្សា និងបន្តដំណើរការសន្តិភាពកាន់តែទូលំទូលាយ ស្របតាមស្តង់ដារដែលបានព្រមព្រៀងជាអន្តរជាតិ... យើងគាំទ្រការផ្អាកបាញ់សម្រាប់មនុស្សធម៌ និងបើកច្រករបៀងដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជំនួយដែលត្រូវការជាបន្ទាន់ និងការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំង»។ក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីបានឯកភាពថា «ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ... នៅតែជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសន្តិភាព យុត្តិធម៌ យូរអង្វែង និងសុវត្ថិភាព»។នៅថ្ងៃអង្គារនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជាក់សាជាថ្មីថា អ៊ីស្រាអែលនឹងមិនអនុវត្តបទឈប់បាញ់ ដាច់ខាត ដរាបណាក្រុមហាម៉ាសមិនដោះលែងចំណាប់ខ្មាំង ជាង ២៤០នាក់ ដែលកំពុងក្រុមហាម៉ាសចាប់យកទៅលាក់ទុកនៅហ្កាហ្សា។
អ៊ីស្រាអែលមិនត្រឹមបដិសេធបទឈប់បាញ់ ប៉ុន្តែ ដោយប្រកាសសន្យាគាស់រំលើង កម្ទេចក្រុមហាម៉ាសឲ្យបាត់មុខពីទឹកដីហ្កាហ្សា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលអះអាងនៅថ្ងៃអង្គារថា នៅក្រោយចប់សង្គ្រាមវាយប្រហារទៅលើហាម៉ាស អ៊ីស្រាអែលនឹងចូលទៅគ្រប់គ្រងផ្នែកសន្តិសុខនៅហ្កាហ្សា សាជាថ្មីឡើងវិញ បន្ទាប់ពីអ៊ីស្រាអែលដកខ្លួនចេញពីហ្កាហ្សានៅឆ្នាំ ២០០៥។ សម្រាប់នាយកដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល ដោយសារតែហ្កាហ្សាធ្លាក់ក្រោមគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហាម៉ាស នៅឆ្នាំ ២០០៧ ហ្កាហ្សាលែងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខរបស់អ៊ីស្រាអែល ខណៈពេលក្រុមហាម៉ាសប្រែក្លាយទឹកដីហ្កាហ្សាទៅជាមូលដ្ឋានទ័ពដ៏រឹងមាំ ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការធ្វើភេរវនិយមសម្លាប់មនុស្សនៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។
សង្គ្រាមសងសឹករបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីនជារៀងរាល់ថ្ងៃ បានបណ្តាលឲ្យមានរលកបាតុកម្ម កើតឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក មិនថា នៅប្រទេសដែលកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ឬនៅប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អ៊ីស្រាអែល ដូចជាអាមេរិកជាដើម។ នៅអាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ បាតុកម្មត្រូវបានរៀបចំជាច្រើនកន្លែង ដើម្បីទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលអនុវត្តបទឈប់បាញ់ បើកផ្លូវឲ្យគេនាំជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។
