កម្ពុជាប្រកាសដកកងទព័មួកខៀវពីប្រទេសម៉ាលីនិងបំផ្លាញសម្ភារៈសឹកចោលមិនចាំបាច់យកមកវិញទៀត
06-April-2025 / ព័ត៌មានជាតិ
កំពង់ចាម៖នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែតនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥តុលា បានបញ្ជាឱ្យដកទ័ពមួកខៀវកម្ពុជាចេញពីប្រទេសម៉ាលី ដោយត្រូវធ្វើការកម្ទេចចោលសម្ភារៈទ័ពទាំងអស់ តាមការស្នើរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ក្នុងជំនួបជាមួយបងប្អូនកម្មករកម្មការិនីជាង១ម៉ឺននាក់នៅខេត្តកំពង់ចាម សម្ដេចធិបតីបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុថាស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសម៉ាលីនៅពេលនេះគឺបានរុញច្រានឲ្យកងទ័ពមួកខៀវដកចេញពីប្រទេសនេះហើយបន្ទាប់ពីក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធបានវាយប្រហារមិនថាកងទ័ពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនោះទេ។បើតាមគម្រោងទ័ពមួកខៀវនឹងដកអស់ពីប្រទេសម៉ាលីត្រឹថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ចុងឆ្នាំ២០២៣នេះ។
គួរបញ្ជាក់ថា របបសឹកដែលគេជឿថាមានការគាំទ្រពីទាហ៊ានស៊ីឈ្នួលរុស្ស៊ី Wagner បានធ្វើរដ្ឋប្រហារឡើងកាន់អំណាចនៅក្នុងប្រទេសម៉ាលី ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០មក បានជំរុញឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ UN កាលពីខែមិថុនា កន្លងទៅនេះឱ្យដកកងកម្លាំង MINUSMA ចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួន នៅត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣។បេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងប្រទេសម៉ាលី (MINUSMA) បានចាប់ផ្តើមកាលពីឆ្នាំ ២០១៣មកដើម្បីការពារការកាន់កាប់របស់កម្លាំងជីហាដ(Jihad)។នៅថ្ងៃទី៣០មិថុនាក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខក៏បានសម្រេចចិត្តធ្វើតាមការស្នើនេះ ហើយការចាកចេញដំបូងរបស់កងកម្លាំង MINUSMA បានធ្វើឡើងកាលពីដើមខែសីហា ដោយចាកចេញពីមូលដ្ឋាន អូហ្គោសសាហ្គូ (Ogossagou)។
បេសកកម្មអង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងប្រទេសម៉ាលីមានកងកម្លាំងទាហានជិត ១២.០០០ នាក់និងមន្ត្រីប៉ូលិស ១.៧០០ នាក់។ គេមើលឃើញច្បាស់ក្រឡែតថា ទីក្រុងជាច្រើននៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសម៉ាលីត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធអ៊ីស្លាមនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ហើយឃើញមានការកើនឡើងនូវអសន្តិសុខនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ បន្ទាប់ពីកងទ័ពបារាំងបានដកខ្លួនចេញពីប្រទេសនេះ។
សូមរំលឹកថា របបយោធាម៉ាលីបានបណ្តេញកងទ័ពបារាំង ដែលទៅធ្វើប្រតិបត្តិការទប់ស្កាត់ក្រុមជីហាតអ៊ីស្លាម ឲ្យចាកចេញពីទឹកដីខ្លួន។ ផ្អែកតាមប្រភពព័ត៌មានច្បាស់ការណ៍ជាច្រើន បានអះអាងថា ធាតុពិតគឺក្រុមយោធាម៉ាលី បានងាកទៅសហការ ជាមួយក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner របស់រុស្ស៊ី ហើយរកលេសបណ្តេញកងទ័ពបារាំងចេញនិងកងទ័ពមួកខៀវរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឲ្យចេញពីទឹកដីខ្លួន ដោយអះអាងថា ខ្លួនអាចមានសមត្ថភាពការពារសន្តិសុខ ដោយមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួន។រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាលី លោក AbdoulaDiop បានធ្វើឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមានការភ្ញាក់ផ្អើលដោយហៅបេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិជា «ការបរាជ័យ» ហើយបានអំពាវនាវឲ្យបញ្ចប់បេសកកម្មនេះជាបន្ទាន់។
សូមបញ្ជាក់ម៉ាលី ដែលស្ថិតនៅអាហ្វ្រិកខាងលិច និងចម្ងាយជាង១ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រពីកម្ពុជា។នៅទីនោះ មានសាលាសម្តេច ហ៊ុន សែនមួយដោយមានឈ្មោះ ហៅជាភាសាបារាំងថា «Complexe Scolaire SAMDECH HUN SEN» គ្រឹះស្ថានសិក្សាដែលភ្ជាប់ឈ្មោះប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយនេះ ស្ថិតនៅក្រុងបាម៉ាកូ ហើយកំពុងតែដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងវិស័យអប់រំនៅម៉ាលី ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មក។សាលានេះផ្តួចផ្តើមសាងសង់ឡើងដោយលោកស្រី Eva Mysliwiec អតីតទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល។សាលា Complexe Scolaire Samdech HUN SEN (CSSHS) គឺជាផ្លែផ្កានៃគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូង-ត្បូង រវាងកម្ពុជា និងម៉ាលី។
លោកស្រី Eva ជនជាតិអាម៉េរិក គឺជាអ្នកជំនាញអភិវឌ្ឍន៍ និងសហគ្រិនសង្គមដ៏ល្បីល្បាញមួយរូប ដែលបានបំពេញការងារនៅកម្ពុជាពីឆ្នាំ១៩៨០ ដល់ឆ្នាំ២០១១។ ក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំនៅកម្ពុជា លោកស្រីបានបង្កើតអង្គការមួយចំនួន ជាពិសេសវិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDRI) និងអង្គការយុវតារាកម្ពុជា (Youth Star Cambodia) ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងផុសផុលឲ្យមានចលនាយុវជនស្ម័គ្រចិត្តនៅតាមសហគមន៍។សាលា CSSHS មានទីតាំងលើផ្ទៃដី១ហិកតានៅក្រុងបាម៉ាកូ ត្រូវបានសម្ពោធកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ ក្រោមអធិបតីភាពរដ្ឋមន្ត្រីអប់រំ យុវជន និងកីឡាកម្ពុជា លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំជាតិម៉ាលី លោកស្រី Togola Jacqueline Marie Nana ដែលតំណាងឲ្យប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសរៀងៗខ្លួន។
លោកស្រី Eva ដែលទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរផងដែរនោះ បានប្រាប់កាសែតថា៖ «សម្តេច ហ៊ុន សែន មានសុច្ឆន្ទៈក្នុងការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់សាលា ដោយសម្តេចសម្តែងការរីករាយក្នុងការជួយដល់អ្នកដទៃ ជាពិសេសលើការពង្រឹងវិស័យអប់រំ»។អ្នកស្រី Evaប្រាប់ថាផ្តើមឡើងពីសិស្សត្រឹម៦០នាក់នៅកម្រិតបឋម សាលារៀនសម្តេច ហ៊ុន សែននៅក្រុងបាម៉ាកូ កើនឡើងដល់សិស្ស៤៤០នាក់ និងឈានដល់កម្រិតមធ្យមសិក្សា។ «ហើយ ៥១ភាគរយក្នុងចំណោមសិស្សទាំងនោះ គឺជាក្មេងស្រី»។តែគេមិនដឹងថាតើអាណាគតសាលារៀននោះទៅជាយ៉ាងណាទេន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារយោធា៕
