ប្រទេសហ្វាំងឡង់ចង់ចូលណាតូចោលស៊ុយអែតព្រោះតួគីប្រឆាំង
02-November-2023 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសហ្វាំងឡង់៖ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហ្វាំងឡង់ លោក Pekka Haavisto បាននិយាយនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ប្រទេសហ្វាំងឡង់ប្រហែលជាត្រូវពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការចង់ចូលរួមជាសមាជិកអង្គការណាតូពេលដំណាលគ្នាជាមួយនឹងប្រទេសស៊ុយអែត ប្រសិនបើសំណើរបស់ស៊ុយអែតត្រូវបានពន្យារពេលបន្តទៅទៀត។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣បានឲ្យដឹងថានៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយទូរទស្សន៍ជាតិនៅថ្ងៃអង្គារនេះ លោក Haavisto បាននិយាយថា ការចូលរួមក្នុងអង្គការណាតូតំណាលគ្នាជាមួយស៊ុយអែត នៅតែជាអាទិភាពមួយ ទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍សន្តិសុខនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ប៉ុន្តែបើនៅតែពន្យាពេលទៀតនឹងត្រូវពិចារណាឡើងវិញ។តាមរយៈកាណាល់ទូរទស្សន៍រដ្ឋមួយដែលប្រមុខការទូតហ្វាំងឡង់លោកប៉េកា ហាវីស្តូបានបញ្ជាក់ថា ហ្វាំងឡង់ត្រូវធ្វើការវាយតម្លៃលើស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែងដើម្បីសម្រេចលើជម្រើសចូលអង្គការអូតង់។ តាមលោកហាវីស្តូ មានជម្រើសពីរដែលហ្វាំងឡង់អាចពិចារណាពេលនេះ ទី១ ធ្វើដំណើរតែម្នាក់ឯងដោយគ្មានប្រទេសស៊ុយអែត បើស៊ុយអែតមិនអាចទៅមុខបាន និងទី២ បន្តរងចាំស៊ុយអែតដើម្បីធ្វើដំណើររួមគ្នា។ តែលោកហាវីស្តូមិនភ្លេចរម្លឹកថា ជម្រើសធ្វើដំណើររួមគ្នាជាមួយស៊ុយអែតនៅតែជាជម្រើសទី១ ដែលហ្វាំងឡង់ចង់បាន។
ការធ្វើអត្ថាធិប្បាយនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រធានាធិបតីតួកគី លោក Recep Tayyip Erdogan កាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទថា ស៊ុយអែតមិនត្រូវរំពឹងថា ប្រទេសតួកគីនឹងយល់ព្រមចូលរួមជាមួយអង្គការណាតូឲ្យសោះ បន្ទាប់ពីមានក្រុមជ្រុលនិយមបានដុតគម្ពីរគួរអាន នៅខាងក្រៅស្ថានទូតតួកគីក្នុងទីក្រុង Stockholm កាលពីថ្ងៃសៅរ៍។ប្រធានាធិបតីតួកគី លោក តាយីព អឺដូហ្កាន់ (Tayyip Erdogan) បាននិយាយនៅថ្ងៃចន្ទសប្តាហ៍នេះថា ស៊ុយអែតមិនគួររំពឹងថានឹងទទួលបានគាំទ្រពីតួកគីសម្រាប់សមាជិកភាពរបស់ពួកគេនៅក្នុងអង្គការណាតូនោះ បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ានៅជិតស្ថានទូតតួកគីក្នុងទីក្រុងស្តុកខុល (Stockholm) រួមទាំងការដុតច្បាប់ចម្លងនៃគម្ពីរគូរ៉ាន់។នៅក្នុងសុន្ទរកថាបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក អឺដូហ្កាន់ បានគូសបញ្ជាក់ថា «អ្នកដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រមាថបែបនេះនៅចំពោះមុខស្ថានទូតរបស់យើង មិនគួររំពឹងថានឹងមានការគាំទ្ររបស់យើងសម្រាប់សមាជិកភាពអង្គការណាតូរបស់ពួកគេទៀតទេ»។លោក អឺដូហ្កាន់ បានបន្ថែមថា «ប្រសិនបើអ្នកស្រឡាញ់សមាជិកនៃអង្គការភេរវករ និងសត្រូវនៃសាសនាឥស្លាមហើយការពារពួកគេ នោះយើងណែនាំអ្នកឲ្យទៅស្វែងរកការគាំទ្រពីពួកគេសម្រាប់សន្តិសុខនៃប្រទេសរបស់អ្នក»។
គួរបញ្ជាក់ថា បាតុកម្មនៅទីក្រុងស្តុកខុលកាលពីថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍មុនធ្វើឡើងដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសតួកគី និងប្រឆាំងចំពោះបំណងរបស់ស៊ុយអែតដើម្បីចូលជាសមាជិកអង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង ឬ NATO ហើយវាបានបង្កើនភាពតានតឹងជាមួយទីក្រុងអង់ការ៉ា ដែលស៊ុយអែតកំពុងត្រូវការការគាំទ្រដើម្បីអាចក្លាយជាសមាជិកនៃបក្សសម្ព័ន្ធយោធាមួយនេះ។ គួបញ្ជាក់ថា ការដេញថ្លៃខាងចូលជាសមាជិកណាតូនេះ ត្រូវបានរារាំងដោយរដ្ឋាភិបាលតួកគី ដែលចោទប្រកាន់ស៊ុយអែត និងហ្វាំងឡង់ថា គាំទ្រក្រុមប្រឆាំងតួកគី។រដ្ឋ Nordic បានសន្យាថានឹងគាំទ្រការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភេរវកម្មរបស់តួកគី ហើយបានយល់ព្រមដោះស្រាយការនិរទេសដែលរង់ចាំរបស់ទីក្រុងអង់ការ៉ា ឬសំណើធ្វើបត្យាប័នសម្រាប់ជនសង្ស័យ “ភេរវកម្ម” ប៉ុន្តែសភាតួកគីមិនទាន់បានផ្តល់សច្ចាប័នលើសមាជិកភាពរបស់ពួកគេនៅឡើយទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រមុខការទូតស៊ុយអែតបានសុំឲ្យលោកហាវីស្តូបំភ្លឺលំអិតបន្ថែមនូវអ្វីដែលបានលើកឡើង។
គួររម្លឹកថា ហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែតបានដាក់ពាក្យសុំចូលជាសមាជិកអូតង់រួមគ្នាក្នុងថ្ងៃតែមួយកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២។ តែដើម្បីអាចចូលបាន លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីសមាជិកអូតង់ទាំង ៣០ប្រទេស ក្នុងនោះក៏មានតួកគីមួយដែរ។រដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) កាលពីថ្ងៃអង្គារ បានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួនសម្រាប់ប្រទេសហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត ក្នុងការចូលជាសមាជិកអង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង (NATO) បន្ទាប់ពីប្រទេសហ្វាំងឡង់ បានលើកឡើងថា ចាំបាច់ត្រូវផ្អាកកិច្ចចរចាត្រីភាគីជាមួយតួកគី ចំពោះការស្នើសុំចូលជាសមាជិក NATO។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារ CNA នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក នេត ប្រាយស៍ (Ned Price) ត្រូវបានចោទសួរម្តងហើយម្តងទៀត ថាតើទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងបន្តគាំទ្រការចូលជាសមាជិករបស់ហ្វាំងឡង់ ដោយគ្មានប្រទេសស៊ុយអែត ឬយ៉ាងណា? ប៉ុន្តែលោកបានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ដោយចាត់ទុកថាជា «វាជាការរំពឹងទុក និងមិនមែនជាសំណួរដែលត្រូវសួរនៅពេលនេះទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទាំងអស់នេះ គឺជាកិច្ចពិភាក្សាអំពីហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត […] [អំពី]ការផ្លាស់ប្តូរពីសម្ពន្ធមិត្ត ២៨ប្រទេស ទៅជា ៣០ប្រទេស។ នេះជាអ្វីដែលយើងចង់ឃើញកើតឡើង»។លោកបន្តថា៖ «ប្រទេសហ្វាំងឡង់ នឹងចូលជាសមាជិក NATO ដាច់ដោយឡែក។ យើងមិនទាន់អាចឆ្លើយបានទេ»។
