កម្ពុជាចង់ឲ្យម៉ាល់ឌីវដែលមាប្រជាចនជាំង៥០ម៉ឺននាក់គាំទ្រចូលជាសមាជិកសង្កេតការណ៍អង្គការឥស្លាមពិភពលោក
03-October-2025 / ព័ត៌មានជាតិ
ម៉ាឌីវ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី ១៧ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់របស់កម្ពុជា ផ្ដើមបំពេញទស្សកិច្ចផ្លូវការ នៅសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ ដោយការទទួលគារវកិច្ចស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្ដៅបំផុត ដោយ ឯកឧត្តម អ៊ីប្រាហ៊ីម ម៉ូហាមេដ សូលី ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ នៅវិមានប្រធានាធិបតី នៅទីក្រុងម៉ាល សាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ។
តាមគម្រោងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងមានជំនួបពិភាក្សាផ្លូវការជាមួយប្រធានាធិបតី អ៊ីប្រាហ៊ីម ម៉ូហាមេដ សូលី(Ibrahim Mohamed Solih) ក្នុងទិដ្ឋភាពនានានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ នឹងត្រូវលើកយកមកពិភាក្សា។ បន្ទាប់ពីជំនួបនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរ នឹងអញ្ជើញធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើឯកសារមួយចំនួន ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនិងប្រតិភូកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសម៉ាល់ឌីវនាពេលនេះ នឹងផ្ដល់កាលានុវត្តភាពសម្រាប់ភាគីទាំងពីរធ្វើការពិនិត្យមើលឡើងវិញនៅដែនវិសាលភាពទាំងមូលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី រួមទាំងការស្វែងរកអភិក្រមថ្មីៗ ដើម្បីពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ ការតភ្ជាប់ សុខាភិបាល វប្បធម៌ កសិកម្ម និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកសម្រាប់ប្រទេស និងប្រជាជនទាំងពីរ។
លទ្ធផលពេលអញ្ជើញធ្វើសន្និសីទព័ត៌មានរួមគ្នា ជាមួយប្រធានាធិបតីម៉ាល់ឌីវ លោក មហាម៉េត អ៉ីប្រាហ៉ីម សាឡេះ (Ibrahim Mohamed Solih) សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា នៅរសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ នៅវិមានប្រធានាធិបតីម៉ាល់ឌីវបានឲ្យដឹងថា៖កម្ពុជា និងម៉ាល់ឌីវ បានសម្រេចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀង លើកលែងទិដ្ឋាការរវាងប្រទេសទាំងពីរ រយៈពេល ៣០ថ្ងៃ ពោលគឺប្រជាជនកម្ពុជា និងប្រជាជនម៉ាល់ឌីវ អាចធ្វើដំណើរដោយសេរី ដោយមិនចាំបាច់មានទិដ្ឋាការ។សម្រាប់ កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ ស្តីពីការលើកលែងទិដ្ឋាការចំពោះ អ្នកកាន់លិខិតឆ្លងដែនការទូត ផ្លូវការ និងធម្មតា ត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។
ក្រៅពីរឿងនេះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបង្ហាញនូវក្តីសង្ឃឹមថា «យើងពិនិត្យជាមានលទ្ធភាពពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយសារតែកម្ពុជាមាននូវទំនិញដែលអាចនាំចូលមកម៉ាល់ឌីវ ដូចជាអង្ករ និងវិស័យកសិកម្មដទៃដែលមិនមែនគ្រាន់តែ ដែលមិនមែនគ្រាន់តែសម្រាប់ប្រជាជនម៉ាល់ឌីវទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់វិស័យទេសចរ ដែលមកទស្សនកិច្ចនៅម៉ាល់ឌីវ ដោយសារអង្ករកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងអង្ករដែលជាប់លេខ១ លើពិភពលោកចំនួន៥ដង ហើយឥឡូវកំពុងស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ នៅឡើយដែលសង្ឃឹមថា អង្ករនេះនឹងទទួលបានការពេញនិយម សម្រាប់ប្រជាជនម៉ាល់ឌីវផង និងសម្រាប់អ្នកទេសចរដែលមកទស្សនកិច្ចនៅទីនេះ។
ស្វាយចន្ទី ចេក ស្វាយ ឬក៏ផ្នែកដទៃទៀតដែលអាចបម្រើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍ ដែលគេមកទទួលទាននៅម៉ាល់ឌីវ អាចនាំចេញពីកម្ពុជាមកបាន ហើយក្រៅពីនោះនៅមានសម្លៀកបំពាក់ យើងជាប្រទេសដែលផលិតសម្លៀកបំពាក់ ដែលម៉ាល់ឌីវអាចបញ្ជាទិញ យើងខ្ញុំសង្ឃឹមយ៉ាងដូច្នេះ។សម្ដេចតេជោ បានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា «ត្រីខកំប៉ុងប្រហែលជាលទ្ធភាពច្រើនជាងគេ ក្នុងការនាំទៅកាន់កម្ពុជាមុនគេ ព្រោះក្នុងមួយឆ្នាំៗ គឺកម្ពុជាប្រើត្រីខកំប៉ុងច្រើនណាស់ គ្រាន់តែប៉ុន្មានខែមុននេះ ខ្ញុំប្រើត្រីខកំប៉ុងប្រមាណជា ១០ ម៉ឺនកេសៗ ដើម្បីនឹងផ្គត់ផ្គង់ទៅដល់ក្រុមគ្រួសារ ដែលមានការលិចលង់ដោយជំនន់ទឹកភ្លៀង»។សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា បានបង្ហាញក្តីសង្ឃឹមថា ម៉ាល់ឌីវគាំទ្រកម្ពុជា ឲ្យក្លាយជាសមាជិកសង្កេតការណ៍ នៃអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអ៉ីស្លាម (OIC) នៅពេលខាងមុខនេះផងដែរ។«ខ្ញុំមិនភ្លេចនូវការអរគុណចំពោះម៉ាល់ឌីវ ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី បានបញ្ជាក់ហើយ យើងចង់ក្លាយទៅជាសមាជិកសង្កេតការណ៍ OIC ហើយសង្ឃឹមថា យើងនឹងក្លាយទៅជាតួអង្គដ៏សំខាន់ នៅក្នុងការធ្វើសុខដុមនីយកម្ម ជាតិសាសន៍ និងសាសនានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សង្ឃឹមថា ម៉ាល់ឌីវនឹងបន្តការគាំទ្ររបស់យើង ដើម្បីឲ្យយើងក្លាយទៅជាសមាជិកសង្កេតការណ៍ នៅក្នុងអង្គការនេះតែម្តង»។សូមជម្រាបថា OIC គឺជាអង្គការអន្តរជាតិលើលោកដ៏ធំ លំដាប់ទី២ បន្ទាប់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN)។ OIC បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៩ ដែលមានអន្តររដ្ឋប្រទេស ជាសមាជិកចំនួន ៥៧ប្រទេស ដែលជាតំណាងឲ្យប្រជាជនជាង ១ភាគ៥ នៅលើសកលលោក។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានសន្យាពីការប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ជួយគាំទ្រម៉ាល់ឌីវលើឆាកអន្តរជាតិ។ សម្តេចតេជោ បានអះអាងថា កម្ពុជាគាំទ្រម៉ាល់ឌីវ ក្លាយទៅជាភាគីនៃសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៉ីអាគ្នេយ៍ ក៏ដូចជាអ្នកសង្កេតការណ៍នៅអាស៉ីអាគ្នេយ៍ នៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ខណៈដែលបញ្ហានេះកំពុងស្ថិតនៅដំណាក់កាលនៃការពិភាក្សា នៅផ្ទៃក្នុងរបស់អាស៊ាន។
បើតាមលោកប្រធានាធិបតី កិច្ចព្រមព្រៀង និងអនុស្សារណៈចំនួន៦ រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងម៉ាឌីវ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ហើយលោក និងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញជាអធិបតី រួមមាន៖* ១៖ កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ ស្តីពីការលើកលែងទិដ្ឋាការចំពោះ អ្នកកាន់លិខិតឆ្លងដែនការទូត ផ្លូវការ និងធម្មតា។* ២៖ កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច។៣៖ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ស្ដីពីកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគីរវាង ក្រសួងការបរទេស នៃសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ ជាមួយក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។៤៖ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា រវាងរដ្ឋាភិបាល នៃសាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ និងរដ្ឋាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុង វិស័យទេសចរណ៍។* ៥៖ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នរវាងក្រសួងសុខាភិបាល នៃសាធារណ- រដ្ឋម៉ាល់ឌីវ និងក្រសួងសុខាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ស្តីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យសុខាភិបាល។* ៦៖ អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា រវាងសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងសភាពាណិជ្ជ- កម្មជាតិ និងឧស្សាហកម្មម៉ាល់ឌីវ។
សូមបញ្ជាក់ថា៖ប្រទេសម៉ាល់ឌីវ (ភាសាឌីវេលី៖ ދިވެހިރާއްޖެ, ភាសាអង់គ្លេស៖ the Maldives) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋម៉ាល់ឌីវ គឺជារដ្ឋប្រជុំកោះមួយស្ថិតនៅក្នុងឧបទ្វីបឥណ្ឌានៃទ្វីបអាស៊ី លើមហាសមុទ្រឥណ្ឌា។ វាស្ថិតនៅភាគនិរតីនៃប្រទេសស្រីលង្កា និងប្រទេសឥណ្ឌា ប្រហែល ៧៥០ គីឡូម៉ែត្រពីអាស៊ីដីគោក។ ទឹកដីប្រទេសនេះមានលក្ខណៈជាប្រជុំកោះដោយបង្កើតចេញពីកម្រងអាតុលចំនួន ២៦ លាតសន្ធឹងពីអាតុលឥយ៉ាវងហ៊ីបប៉ូលូនៅភាគខាងជើងទៅ អាតុលអាដឌូនៅភាគខាងត្បូង (ឆ្លងកាត់ខ្សែអេក្វាទ័រ)។ ទឹកដីប្រទេសនេះផងដែរបានលាតសន្ធឹងប្រហែល ៩០,០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េរួមទាំងផ្ទៃសមុទ្រ ហើយផ្ទៃដីនៃកោះនីមួយៗមានទំហំសរុប ២៩៨ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ ម៉ាល់ឌីវជារដ្ឋអធិបតេយ្យដែលមានលក្ខណៈភូមិសាស្ត្របែកខ្ញែករប៉ាត់រប៉ាយខ្លាំងបំផុតមួយនៅលើពិភពលោក និងជាប្រទេសតូចបំផុតនៅអាស៊ីផងដែរ និងព្រមទាំងជាប្រទេសមូស្លីមដ៏តូចបំផុតមួយបើគិតតាមផ្ទៃដី និងមានប្រជាជនប្រហែល ៥៥៧,៧៥១ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនតិចបំផុតទីពីរនៅទ្វីបអាស៊ី។ ម៉ាល់គឺជារដ្ឋធានីតាលោសែនជ័យ និងជាទីក្រុងដែលមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនជាងគេដែលតាមប្រពៃណី គេនិយមហៅថា "កោះស្តេច" ព្រោះវាជាកន្លែងដែលរាជវង្សបុរាណគ្រប់គ្រង។
