ប្រធានអាស៊ានជិតផុតអាណត្តិ ផ្តល់អនុសាសន៍ ៣ ចំណុច សម្រាប់យន្តការស្វែងរកសន្តិភាព នៅមីយ៉ាន់ម៉ា
02-November-2023 / ផ្សេងៗ
សៀមរាប៖នៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-បូក លើកទី៩ នៅសណ្ឋាគារសុខា ខេត្តសៀមរាប នៅព្រឹកថ្ងៃពុធទី២៣វិច្ឆិកា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងជាប្រធានអាស៊ាន បានអះអាងថា បច្ចុប្បន្ននេះ មីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងរំកិលទៅរកសង្គ្រាមស៊ីវិលហើយ!។ ទន្ទឹមនិងការអះអាងបែបនេះ គឺ នៅចំពោះមុខប្រមុខការពារជាតិអាមេរិក ចិន អាស៊ាន និងប្រទេសពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត សម្តេចតេជោហ៊ុនសែនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន បានផ្តល់អនុសាសន៍គន្លឹះ ៣ ចំណុច ដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពបានជោគជ័យនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
អនុសាសន៍សំខាន់ៗទាំង ៣ ចំណុចដែលសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលើកឡើងនេះ គឺទី១. ប្រទេសកំពុងមានសង្គ្រាមស៊ីវិល ត្រូវតែរក្សាទ្វារឲ្យបើកចំហរជានិច្ចសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សានយោបាយ និងការចរចាប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ ចំណែក ទី២. គឺត្រូវធានានូវសុវត្ថិភាព យុត្តិធម៌ និងសុខុលមាលភាពរបស់គ្រប់ភាគីទាំងអស់ និងទី៣. គឺត្រូវមានភាពម្ចាស់ការ ខណៈដែលកំពុងទទួលខុសត្រូវលើដំណើរការសន្តិភាព។ សម្រាប់សម្តេចប្រធានអាស៊ាន ភាពជាម្ចាស់នៃប្រទេសជាតិនេះ គឺជាពិតជាសំខាន់ខ្លាំងណាស់ចំពោះការចរចាសន្តិភាព។
ការផ្តល់អនុសាសន៍ជាគន្លឹះសំខាន់ៗរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាននៅពេលនេះ គឺធ្វើឡើងស្របពេលដែលបញ្ហាជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានអូសបន្លាយជិត២ឆ្នាំមកហើយក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី និងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីកាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។ ជិត២ឆ្នាំមកនេះ មីយ៉ាន់ម៉ា បានពើបប្រទះនឹងអំពើហិង្សាជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សអស់រាប់ពាន់នាក់។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា បានធ្វើរឿងដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលឡើង ដោយបានសម្រេចដោះលែងអ្នកទោសប្រមាណជិត៦ពាន់នាក់ ក្នុងនោះ ក៏មានជនបរទេសមួយចំនួនផងដែរ។
ការដោះលែងនេះធ្វើឡើង ក្រោយពីអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អាន់តូនី ហ្គូតេរ៉េស ដែលលោកបានមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាដោះលែងអ្នកទោស ហើយវិលទៅរកផ្លូវប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានោះដែរសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានអាស៊ាន បានបង្ហាញជំហរនៅរារែកនៅឡើយក្នុងការគួរបញ្ជូនលោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា និងជាប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ានទៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាលើកទី៣ ផងដែរបន្ទាប់ពីបរាជ័យក្នុងបេសកកម្មលើកទី២។ សម្តេចតេជោ បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតនៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ថា ការបញ្ជូនលោក ប្រាក់ សុខុន ទៅមីយ៉ាន់ម៉ា គឺកំពុងស្ថិតនៅក្នុងការពិចារណា ដោយរង់ចាំមើលប្រតិកម្មពីខាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងណៃពិដោរជាមុនសិន មុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្ត។
កម្ពុជា នៅសល់ពេលជាង១ខែទៀតសម្រាប់ធ្វើកិច្ចការទាំងអស់នេះ មុនអស់ភារកិច្ចត្រឹមឆ្នាំ២០២៣។ដោយឡែកសម្រាប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានៅសៀមរាបលើកនេះរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិដែលតែងតាំងដោយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាលោក Mya Tun Oo មិនត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រមុខការពារជាតិអាស៊ាន ក៏ដូចជាកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន និងប្រទេសដទៃទៀត ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ នោះទេ ។សារព័ត៌មានជប៉ុន NHK បានចុះផ្សាយឲ្យដឹងថា៖កិច្ចប្រជុំនេះនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃពុធ ទី២៣ ខែវិច្ឆិកា នៅខេត្តសៀមរាប ខណៈរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក លោក Lloyd Austin និងសមភាគីចិន លោក Wei Fenghe ក៏នឹងចូលរួមផងដែរ ។ ប្រភពការទូតអាស៊ានបាននិយាយថា អ្នកចូលរួមមួយចំនួនមានការស្ទាក់ស្ទើរយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការអង្គុយជាមួយតំណាងយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយសារតែប្រទេសនេះមានភាពចលាចល ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំមុន ហើយយោធានៅតែបន្តវាយប្រហារលើកងកម្លាំងគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ។ស្របពេលជាមួយគ្នានេះមេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានព្រមព្រៀងគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៤០និងទី៤១កាលពីដើមខែនេះដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញនូវតំណាងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ានៅគ្រប់កម្រិតនៃកិច្ចជុំរបស់ខ្លួនផងដែរ ខណៈកន្លងមកសមាជិកនៃយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រូវបានរារាំងរួចទៅហើយពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ៕
