អ៊ុយក្រែនសុខចិត្តដាក់ប្រទេសអព្យាក្រិតតែសុំឲ្យមានអ្នកធានាថារុស្ស៊ីមិនឈ្លានពាន
26-March-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសទួគី៖ប្រធានាធិបតីតួកគីលោក Recep Tayyip Erdogan បានអំពាវនាវនៅថ្ងៃអង្គារទី២៨មិនាឱ្យមានកិច្ចឈប់បាញ់គ្នាជាបន្ទាន់មួយ និងថា ភាគីទាំងពីរមានការទទួលខុសត្រូវក្នុង «ការបញ្ឈប់សោកនាដកម្មនេះ»។ លោក Erdogan បានលើកឡើងដូច្នេះនៅក្នុងសុន្ទ រកថាមួយតាមទូរ ទស្សន៍ មុនការចរចារវាងគណៈប្រតិភូរុស្ស៊ីនិងគណៈប្រតិភូអ៊ុយ ក្រែនចូលមកដល់។
នៅក្នុងការចរចាសន្តិភាពរវាងអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ីនៅក្នុងទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ុលនៃប្រទេសតួកគី ដែលទើបនឹងបញ្ចប់នៅថ្ងៃអង្គារ៍ទី២៩មិនា គណៈប្រតិភូអ៊ុយក្រែនបានស្នើអនុវត្តឋានៈភាពអព្យា ក្រឹតសម្រាប់ប្រទេសអ៊ុយក្រែនជាថ្នូរនឹងការធានាផ្នែកសន្តិសុខ។ ចំណុចនេះមានន័យថា អ៊ុយក្រែននឹងមិនចូលជាសមាជិករបស់អង្គការអូតង់(NATO) ឬក៏ទទួលដាក់មូលដ្ឋានយោធាណាមួយឡើយ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមអ្នកចរចាអ៊ុយក្រែន។ ក្រុមអ្នកចរចាអ៊ុយ ក្រែននោះ បានលើកឡើងថា សំណើនេះក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរអំពីដំណាក់កាលប្រឹក្សារយៈ ពេល១៥ឆ្នាំ អំពីឋានៈភាពរបស់តំបន់ Crimea ដែលរុស្ស៊ីបានភ្ជាប់យកជាផ្នែកមួយរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ហើយសំណើនេះនឹងចូលជាធរមានពេញលេញនៅពេលណាដែលមានបទឈប់បាញ់គ្នាទាំងស្រុងតែប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើយោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។
ប្រទេសរុស្ស៊ីបានសន្យាថានឹង”កាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំង”សកម្មភាពយោធានៅជុំវិញKievនិងChernihivភាគខាងជើងអ៊ុយក្រែនបន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សា “ប្រកបដោយអត្ថន័យ”ជាមួយគណៈប្រតិភូអ៊ុយក្រែននៅទីក្រុងIstanbulប្រទេសតួកគី។អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ី លោក Alexander Fomin បាននិយាយថាការសម្រេចចិត្តនេះត្រូវបានធ្វើឡើង “ដើម្បីពង្រឹងការជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមកនិងបង្កើតលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការចរចាបន្ថែមទៀត ឆ្ពោះទៅរកគោលដៅចុងក្រោយនៃការយល់ព្រមនិងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងអំណោយផល” ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Vladimir Medinsky ដែលជាជំនួយការរបស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ក្រោយមកបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ការសម្រេចចិត្តបន្ធូរបន្ថយយោធានៅ Kiev និង Chernihiv “មិនមែនជាបទឈប់បាញ់”ហើយថាវានៅតែមានផ្លូវវែងឆ្ងាយដើម្បីឈានទៅដល់កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអ៊ុយក្រែន។ ប្រធានាធិបតីZelenskyបាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី២៩ខែមីនាថាការចរចាជាមួយរុស្ស៊ីអាចត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាវិជ្ជមាន។ប៉ុន្តែបានបន្ថែមថាអ៊ុយក្រែននឹងមិនធ្វេសប្រហែសលើវិស័យការពារជាតិរបស់ខ្លួនឡើយ។នៅក្នុងសុន្ទរកថានាពេលរាត្រីប្រធានាធិបតីVolodymyrZelenskyក៏បានសម្តែងការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រកាសរបស់រុស្ស៊ីអំពីការកាត់បន្ថយការប្រយុទ្ធនៅអ៊ុយក្រែន។លោក Zelensky បាននិយាយថា “យើងអាចនិយាយបានថាសញ្ញាដែលយើងបានទទួលពីការពិភាក្សាគឺមានភាពវិជ្ជមាន ។
ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានលង់ទឹកពីការផ្ទុះនៃគ្រាប់ផ្លោងនោះទេ”ដោយកត់សម្គាល់ថាអ៊ុយក្រែនអាចពឹងផ្អែកលើលទ្ធផលជាក់លាក់មួយពីការចរចា។និយាយពីអព្យាក្រឹត្យភាពរបស់អ៊ុយក្រែន ដែលជាលក្ខខណ្ឌទាមទារចង់បានរបស់រុស្ស៊ី ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គី បានទាមទារឲ្យមានការធានាសន្តិសុខសម្រាប់អ៊ុយក្រែន។ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន បាននិយាយដល់កិច្ចព្រមព្រៀង ឬអនុស្សរណៈ នៅទីក្រុង ប៊ូដាប៉ែស ឆ្នាំ ១៩៩៤ ដែលចែងពីការធានាសន្តិសុខ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់អ៊ុយក្រែន។
នៅឆ្នាំ ១៩៩៤ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី អាមេរិក អង់គ្លេស បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ជាមួយប្រធានាធិបតី អ៊ុយក្រែន នៅទីក្រុងប៊ូដាប៉ែស ប្រទេសហុងគ្រី ដែលនៅក្នុងនោះ អ៊ុយក្រែនសុខចិត្ត រំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលអ៊ុយក្រែននៅសល់ពីសម័យសហភាពសូវៀត។ គួររំលឹកថា នៅក្រោយការដួលរលំសហភាពសូវៀត អ៊ុយក្រែនជាប្រទេសមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរធំទី៣ បន្ទាប់ពីអាមេរិក និងរុស្ស៊ី។
តាមការទាមទាររបស់អាមេរិក អ៊ុយក្រែនត្រូវចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាកាត់បន្ថយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយអ៊ុយក្រែនត្រូវបញ្ជូនមីស៊ីលអន្តរទ្វីបជាង ១៧០ដើម និងក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរជាង ៦ពាន់គ្រាប់ ទៅឲ្យរុស្ស៊ីជាអ្នកចាត់ចែង។ ជាថ្នូរមកវិញ អ៊ុយក្រែនបានទទួលការធានាពីប្រទេសហត្ថលេខី ដែលមានអាមេរិក រុស្ស៊ី អង់គ្លេស ក្រោយមកមានបារាំង និងចិន នូវការគោរពឯករាជ្យ ដែនបូរណភាព និងព្រំដែនរបស់អ៊ុយក្រែន។កិច្ចព្រមព្រៀង ប៊ូដាប៉ែស ឆ្នាំ ១៩៩៤ គ្មានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ ហើយក៏គ្មានចំនុចចងឲ្យប្រទេសហត្ថលេខីត្រូវធ្វើអន្តរាគមន៍យោធាជួយអ៊ុយក្រែន ក្នុងករណីមានការរំលោភដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់អ៊ុយក្រែន។ ទៅតាមមាត្រាទី៥នៃអនុស្សរណៈប៊ូដាប៉ែស ប្រទេសហត្ថលេខីគ្រាន់តែអាចជំរុញឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបោះឆ្នោតចេញសេចក្តីសម្រេចជួយអ៊ុយក្រែន។
អ្វីដែលសំខាន់គឺ រុស្ស៊ីតែម្តងដែលជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀង ប៊ូដាប៉ែស ឆ្នាំ ១៩៩៤ ដែលជាអ្នករំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងដោយខ្លួនឯង ដោយបានកាត់យកទឹកដីគ្រីមេរបស់អ៊ុយក្រែន នៅឆ្នាំ ២០១៤។ ដោយសាររុស្ស៊ីអាចកាត់យកទឹកដីគ្រីមេ ហើយរុស្ស៊ី ដែលជាហត្ថលេខី ដែលជាអ្នកធានាដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់អ៊ុយក្រែន កាលពី៣០ឆ្នាំមុន បែរជាមកធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនលើកនេះ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គី ចង់បានការធានាសន្តិសុខបែបម៉ូដែលថ្មី ដោយលើកនេះ លោកទាមទារឲ្យមានការធានា ពីប្រទេសខាងក្រៅ និងសកម្មភាពអនុវត្តជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេសធានា។
តាមមន្ត្រីអ៊ុយក្រែន អ៊ុយក្រែនចង់ឲ្យការធានាពីប្រទេសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខទាំង៥ ដែលក្នុងនោះមានរុស្ស៊ី ហើយនិងថែមអាល្លឺម៉ង់ និងតួកគី។ ទៅតាមការធានាសន្តិសុខដែលអ៊ុយក្រែនចង់បាន អ៊ុយក្រែនចង់បានគំរូមាត្រាទី ៥របស់អង្គការអូតង់ ពោលគឺប្រទេសអ្នកធានានឹងត្រូវលូកដៃ អន្តរាគមន៍យោធាជួយអ៊ុយក្រែន បើសិនសន្តិសុខរបស់អ៊ុយក្រែនរងការគំរាមកំហែង។ ការទាមទាររបស់អ៊ុយក្រែនប្រហែលខ្ពស់ពេក ពោលគឺពិបាកនឹងធ្វើឲ្យមានប្រទេសណាមួយហ៊ានសុខចិត្តចេញមុខធានាណាស់។ បើគេចេញមុខធានាការពារអ៊ុយក្រែន ដូចការអនុវត្តមាត្រាទី៥របស់អូតង់ នោះអ្នកធានា សន្តិសុខឲ្យអ៊ុយក្រែន ត្រូវប្រកាសសង្គ្រាមផ្ទាល់ជាមួយរុស្ស៊ី។
រុស្ស៊ីនៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈបានបើកប្រតិបត្តិការយោធាពិសេសមួយដើម្បី «ផ្ដាច់អាវុធ និងផ្ដាច់ហ្វាស៊ីសអ៊ុយក្រែន»។បន្ទាប់ពីការចរចាជាច្រើនជុំអស់រយៈពេលជាង១ខែ ការពិភាក្សារវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែននៅទីក្រុងIstanbulប្រទេសតួកគីកាលពីម្សិលមិញបានបង្ហាញពីក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ច្រកចេញដែលអាចធ្វើទៅបានពីជម្លោះជាមួយទីក្រុងម៉ូស្គូដោយយល់ព្រម “កាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំង” សកម្មភាពយោធានៅភាគខាងជើងនិងជុំវិញរដ្ឋធានីអ៊ុយក្រែន។ ខណៈពេលដែលKiev បានបញ្ជាក់លក្ខខណ្ឌសម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអព្យាក្រឹតភាព។ប្រធានាធិបតី Zelensky បាននិយាយថា ទោះបីជាមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រុស្ស៊ីក៏ដោយ “ស្ថានភាពមិនងាយស្រួលជាងនេះទេ” ។
លោកបានបន្ថែមថា៖«យោធារុស្ស៊ីនៅតែមានសមត្ថភាពបន្តការវាយលុក។ ដូច្នេះហើយយើងនឹងមិនបន្ធូរបន្ថយការប្រឹងប្រែងការពាររបស់យើងឡើយ។លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថាអ្នកចរចាអ៊ុយក្រែននឹងមិនសម្របសម្រួល “លើអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដី”ឡើយ។ប្រធានាធិបតីZelenskyក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មកាន់តែតឹងរ៉ឹងលើប្រទេសរុស្ស៊ីនិងបានច្រានចោលគំនិតនៃការដកទណ្ឌកម្មដែលមានស្រាប់ រហូតដល់ការប្រយុទ្ធគ្នាបានបញ្ឈប់ទាំងស្រុង៕
