បណ្ឌិត យង់ ពៅថា បដិវត្តន៍ពណ៌រៀបចំឡើងក្រោមពាក្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស តម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ ?!
07-November-2024 / ផ្សេងៗ
ភ្នំពេញ៖ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា បដិវត្តន៍ពណ៌ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមស្បៃវាំងនននៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស តម្លាភាព យុត្តិធម៌ជាដើម ដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាខែល ឬជាចលករជំរុញនូវរលកនៃ «បដិវត្តន៍ពណ៌» !?។លោកថាបដិវត្តន៍ពណ៌ គឺជាគ្រោះភ័យអន្តរាយសម្រាប់រដ្ឋមួយ ដែលត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុតហើយបដិវត្តន៍ពណ៌ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក គឺមានការពាក់ព័ន្ធគ្នាយ៉ាងចាំបាច់ដោយមិនអាចមើលរំលងបាននោះទេ។
ការអះអាងរបស់ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ស្ដីពី «បដិវត្តន៍ពណ៌និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត៖ បញ្ហាប្រឈមចំពោះអធិបតេយ្យ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»ដែល មានវាគ្មិនអន្តរជាតិដែលមានជំនាញលើវិស័យសន្តិសុខនិងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ក្នុងនោះរួមមាន បង់ក្លាដែស ស្រីលង្កា រុស្ស៉ី និងចិន ក៏ដូចជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងស្រុកផ្សេងៗទៀតចូលរួម។លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ វាយតម្លៃថា៖ «ក្នុងទស្សនទាននៃប្រទេសដែលរងគ្រោះដោយសារបដិវត្តន៍ពណ៌, ពួកគេចាត់ទុកបដិវត្តន៍ពណ៌ជាគ្រោះមហន្តរាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាព ស្ថិរភាព អធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យរបស់រដ្ឋ។
លោកណ្ឌិត យង់ ពៅ ទទួលស្គាល់ថា បដិវត្តន៍ពណ៌ គឺបង្កឡើងដោយកត្តា២យ៉ាង កត្តាខាងក្រៅ និងកត្តាខាងក្នុង។ ចំពោះកត្តាខាងក្រៅ ទី១៖ ពាក់ព័ន្ធនឹងមនោគមនយោបាយ, ទី២៖ ការប្រជែងក្នុងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ, ទី៣៖ សេដ្ឋកិច្ចរបស់មហាអំណាច, ទី៤៖ ផ្នត់គំនិតសង្គ្រាមត្រជាក់(ការប្រជែងគ្នារវាងមនោគមវិជ្ជាសេរីប្រជាធិបតេយ្យនិងពួគផ្តាច់ការកុំមុនិស្តនិយម) និងទី៥៖ សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកទន់ខ្សោយ។
ឯការបង្កឡើងកត្តាខាងក្នុងវិញគឺទី១៖ យុត្តិធម៌សង្គម តាមទិដ្ឋភាពច្បាប់នៃរដ្ឋដែលទទួលយកទាំងអស់គ្នា, ទី២៖ ពិនិត្យមើលលើគម្លាតសង្គម។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកយ៉ងពៅបញ្ជាក់ថា អ្នករស់នៅក្នុងសង្គមមានទ្រព្យក៏មានចុះតែកុំបង្ហាញខ្លាំងពេកនាំឱ្យមានគម្លាតសង្គម(មិនបកស្រាយពីអ្នកមានទ្រព្យបានដោយសុចរឹតឬពុករលួយ), ។ទី៣៖ ប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋទន់ខ្សោយ។ ពេលប្រព័ន្ធរដ្ឋខ្សោយ នឹងងាយទទួលពីឥទ្ធពលខាងក្រៅ ដូចនេះត្រូវពង្រឹងប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋឱ្យខ្លាំងពោលគឺកាលណាប្រព័ន្ធរដ្ឋខ្លាំងត្រូវការធនធានមនុស្សដែលខ្លាំងដែរ, ។ទី៤៖ ពាក់ព័ន្ធនឹងការអប់រំ ត្រង់ចំណុចនេះប្រទេសដែលមានចំណេះដឹងទូលំទូលាយ ពលរដ្ឋមានចំណេះដឹង មិនងាយធ្លាក់ខ្លួនចូលបដិវត្តន៍ពណ៌ ក៏មិនងាយនឹងធ្លាក់ក្នុងការញុះញង់ដែរ និងទី៥៖ ការលូកលាន់ពីខាងក្រៅ ឬប្រទេសទន់ខ្សោយឱ្យប្រទេសមហាអំណាចលូកលាន់ខ្លួន។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ទិដ្ឋភាពបដិវត្តន៍ពណ៌ទាំងនេះមិនអាចមិនពាក់ព័ន្ធនឹងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ប្រជាធិបតេយ្យ និងសន្តិភាពនោះទេ។ បដិវត្តន៍ពណ៌នឹងអូសទាញឱ្យមានរបបផ្តាច់ការមកវិញ ព្រោះដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេសដែលកំពុងច្របូកច្របល់ មិនអាចយករបបប្រជាធិបតេយ្យមកគ្រប់គ្រងបានទេ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយរបបផ្តាច់ការ»?។លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបន្ថែមថា កាលណានិយាយដល់បដិវត្តន៍ពណ៌ គេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ដល់អធិបតេយ្យជាតិ និងគោលការណ៍ មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋនានា។ ចុះបើរដ្ឋបរទេសប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កាត់ភ្លើងបដិវត្តន៍ពណ៌នៅក្នុងប្រទេសដទៃ តើវានឹងប៉ះពាល់បែបណាចំពោះអធិបតេយ្យនៃរដ្ឋនោះ? ។
លោកយ៉ងពៅថារដ្ឋាភិបាលបរទេសខ្លះគេ ប្រើប្រាស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិដែលផ្តល់មូលនិធិ ការបណ្តុះបណ្តាល និងការគាំទ្រប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដល់ចលនាតវ៉ា។ ទន្ទឹមនឹងនោះ គេប្រើប្រាស់សង្គ្រាមកូនកាត់តាមរយៈប្រតិបត្តិការសម្ងាត់ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងការជ្រៀតជ្រែកតាមបណ្ដាញសង្គមដោយតួអង្គខាងក្រៅ។ ដោយឡែកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចវិញ គេដាក់ទណ្ឌកម្ម និងសម្ពាធផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដែលធ្វើឱ្យភាពងាយរងគ្រោះផ្ទៃក្នុងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅទទួលស្គាល់ពីបញ្ហាដែលត្រុវដោះស្រាយ«យើងក៏ត្រូវពិចារណាផងដែរនូវទិដ្ឋភាពផ្ទៃក្នុង ដូចជាភាពក្រីក្រ គម្លាតសង្គម អយុត្តិធម៌សង្គម អំពើហិង្សា ការិយាធិបតេយ្យ អំពើពុករលួយ អភិបាលកិច្ចទន់ខ្សោយ និងអំពើផ្តាច់ការ។ល។ ដែលកត្តាទាំងអស់នេះងាយត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីសេណារីយោបដិវត្តន៍ពណ៌ណាស់។ ការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន វេទិកាឌីជីថល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលក្នុងការប្រមូលផ្តុំ និងបង្កើតនិងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតផងដែរ។ នៅពេលប្រទេសជាតិមួយមានបញ្ហាដូចខាងលើ វាជាឱកាសរបស់ប្រទេសមួយចំនួន ពិសេសប្រទេសមហាអំណាចឆ្លៀតឱកាសជ្រៀតចូលក្នុងគោលបំណងទាញយកផលប្រយោជន៍នៃការប្រជែងឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលជាឧបសគ្គដល់ការកសាងសុខសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍសាកល»។
ក្រៅពីវិធានខាងលើលោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ដើម្បីកុំឱ្យបដិវត្តន៍ពណ៌មិនអាចកើតមានឡើង គឺឱ្យយុវជនស្គាល់អំពីតម្លៃរបស់ជាតិ ស្គាល់ពីវប្បធម៌ ចាក់ស៉ីជម្រៅទៅក្នុងក្រអៅបេះដូង ចំណុចនេះគឺគ្មានបរទេសណាអាចលូកដៃចូល ដើម្បីបង្កើតឱ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌បាននោះទេ។លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានឱ្យដឹងថា បញ្ហាពិភពលោក គឺប្រែប្រួលដោយសារតែផលប្រយោជន៍ ដូច្នេះ ដើម្បីឱ្យសង្គមមានស្ថិរភាពត្រូវរៀបចំសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងច្បាប់ឱ្យបានរឹងមាំ។ ហើយតម្លៃនៃការអប់រំ គឺដើរតួនាទីសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់សង្គមជាតិ។
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដូច្នេះ ដើម្បីកុំឱ្យបដិវត្តន៍ពណ៌មិនអាចកើតមានឡើង គឺឱ្យយុវជនស្គាល់អំពីតម្លៃជាតិរបស់យើង ឱ្យស្គាល់អំពីវប្បធម៌របស់យើង ចាក់ស៉ីជម្រៅទៅក្នុងក្រអៅបេះដូងរបស់ជាតិយើង បដិវត្តន៍គ្មានបរទេសណាលូកចូលបាននោះទេ តែបើសិនជាគាត់ឱ្យអត់យល់ គាត់អត់ដឹងឃើញហាំប៊ឺហ្គ័រ គាត់ស្ទុះភ្លាម ភ្លេចនំបញ្ចុក ឃើញគឹមឈី ភ្លេចភ្លាមជ្រកខ្មែរ នេះដែលយើងត្រូវការផ្តល់តម្លៃឱ្យយល់ ឱ្យដឹង ឱ្យលឺ ឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃរបស់ជាតិ»។
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានបន្ថែមថា ប្រសិនបើមានតែច្បាប់មនុស្សមិនចេះ ហើយមើលរំលងច្បាប់ មិនយកច្បាប់មកអនុវត្តន៍នោះនឹងធ្វើឱ្យសង្គមមិនមានគុណភាព ហើយសេដ្ឋកិច្ចអាចរីកចម្រើនបានគឺអាស្រ័យលើធនធានមនុស្ស ហើយសង្គមជាតិមួយរីកចម្រើនទៅមុខ ក៏អាស្រ័យទៅលើធនធានមនុស្សផងដែរ។បើតាមលោកយ៉ងពៅវិញគេពិនិត្យឃើញថារដ្ឋមួយមិនត្រូវឲ្យមានប្រពន្ធ័ប្រជាធិបតេយ្យសរីនិងសីទ្ធមនុស្សអីទេព្រោះបដិវត្តន៍ពណ៍នឹងយកវាជ្រកកោនធ្វើសកម្មភាព?។
សូមបញ្ជាក់ថាកាលពីពេលថ្មីៗនេះថ្លែងប្រាប់កិច្ចប្រជុំគណបក្សនយោបាយអាស៊ី(ICAPP)ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាសផ្ទះសម្តេចតេជោហ៊ុនសែនបានប្រកាសថាលោកដឹងក្បួនបដិវត្តន៍ពណ៍និងថាមិនឲ្យវាកើតមានបានឡើយ។នាពេលកន្លងមកក្រៅពីការផ្ញើរសារទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឲ្យបង្ក្រាបក្រោមពាក្យស្លោកងើបមួយវ៉ៃមួយសម្តេចតេជោហ៊ុនសែនលើកថាយោធាជាឧបករណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលមិនអាចអព្យាក្រិត្យជាមួយរដ្ឋាភិបាលបានទេ។
