មេដឹកនាំពិភពលោក ចាប់ផ្តើមនាំគ្នាអបអរជ័យជម្នះរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក
30-May-2025 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
អាមេរិក៖ អំឡុងសុន្ទរកថាប្រកាសជ័យជម្នះ ក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក បេក្ខជនបក្សសាធាណរដ្ឋគឺលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានអះអាងថា រូបលោកនឹងមិនចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមឡើយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ រូបលោកនឹងបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនានា។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយ សារព័ត៌មាន Fox News នាថ្ងៃពុធ ទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានលើកឡើងថា អំឡុងអាណត្តិកាន់អំណាចរយៈពេល៤ឆ្នាំដំបូង របស់លោក គឺមិនមានសង្គ្រាមអ្វីឡើយ ហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្រុមភេរវករអន្តរជាតិ ISIS ថែមទាំងត្រូវបានកម្ទាត់ចោលទៀតផង។ លោក ត្រាំ បានបន្តថា មនុស្សមួយចំនួន បានចោទប្រកាន់ថា ប្រសិនបើជាប់ឆ្នោតជាថ្មី លោកនឹងបង្កឱ្យមានសង្គ្រាម ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ រូបលោកនឹងបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនានា។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវបានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក Fox News ប្រកាសថា ជាអ្នកទទួលជ័យជម្នះ ក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក អាណត្តិថ្មី ឆ្នាំ២០២៤ បណ្តាមេដឹកនាំពិភពលោក បានចាប់ផ្តើមនាំគ្នាបង្ហោះសារអបអរជាបណ្តើរៗដល់រូបលោក។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP នាថ្ងៃពុធ ទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។
ប្រធានាធិបតីបារាំង លោក Emmanuel Marcon បាននិយាយថា លោកត្រៀមលក្ខណៈជាស្រេច ដើម្បីធ្វើការជាមួយលោក ត្រាំ ។ ចំណែក នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi, នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក Keir Starmer និងប្រមុខអង្គការ NATO លោក Mark Rutte ជាដើម ក៏បានចូលរួមសាទរ លោក ត្រាំ ផងដែរ ហើយបណ្តាមេដឹកនាំផ្សេងៗទៀត ក៏ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងនាំគ្នាសម្តែងការអបអរ ដល់លោក ត្រាំ ដូចគ្នា ជាបន្តបន្ទាប់។
ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកអាណត្តិថ្មី បានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ហើយការប្រកាសលទ្ធផល បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលជាបេក្ខជនរបស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋ បានយកឈ្នះគូប្រជែង គឺអនុប្រធានាធិបតីអាមេរិកបច្ចុប្បន្ន លោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស ដែលជាបេក្ខជនបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ត្រាំ បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជាលើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្រោយផ្តួលគូប្រកួតនាពេលនោះ គឺលោកស្រី ហ៉ីលឡារី គ្លីនតុន ក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៦។ យ៉ាងណាមិញ លោក ត្រាំ បានទទួលបរាជ័យ ក្រោមដៃ លោក ចូ បៃដិន ក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០ ហើយត្រូវចាកចេញពីសេតវិមាន កាលពីដើមឆ្នាំ២០២១។ បន្ទាប់ពីឈ្នះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២៤នេះ លោក ត្រាំ នឹងត្រូវស្បថចូលកាន់តំណែងសម្រាប់អាណត្តិទី២ នៅដើមឆ្នាំក្រោយ។
គួរបញ្ជាក់ថា មុនលោក ត្រាំ មានតែប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្នាក់គត់ ដែលធ្លាប់ចាញ់ឆ្នោតម្តងរួចហើយ អាចត្រឡប់មកកាន់អំណាចសាជាថ្មីបែបនេះ សម្រាប់អាណត្តិទី២ ដែលជាអាណត្តិមិនជាប់គ្នា នោះគឺលោក Grover Cleveland ដែលបានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក សម្រាប់អាណត្តិទី១ ចាប់ពីឆ្នាំ១៨៨៥ ដល់១៨៨៩ និងអាណត្តិទី២ ចាប់ពីឆ្នាំ១៨៩៣ ដល់១៨៩៧។
មិនដល់១ម៉ោងផងក្រោយដឹងលោកដូណាល់ ត្រាំជាប់ឆ្នោតជាថ្មី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក Benjamin Netanyahu ដែលកំពុងពង្រីកសង្គ្រាមស្ទើរពេញតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាប្រឆាំងនឹងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធនានាដែលគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់ បានចេញមុខអបអរសាទរប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដោយបង្ហាញពីសម្ព័ន្ថភាពរបស់ពួកគេមានភាពស្អិតល្មួត។
នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួន នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក Benjamin Netanyahu បាន សរសេរថា ៖«ការវិលត្រឡប់ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់អ្នកទៅកាន់សេតវិមាន បានផ្តល់នូវការចាប់ផ្តើមជាថ្មីសម្រាប់អាមេរិកនិងការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មានអំណាចចំពោះសម្ព័ន្ធមិត្តរវាងអ៊ីស្តាអែលនិងអាមេរិក»។នាយករដ្ឋមន្ត្រីអីស្រាអែល បានសរសេរបន្ថែមថា៖«នេះជាជ័យជម្នះដ៏ធំ»។
ក្នុងអំឡុងពេលឃោសនារកការគាំទ្រ លោក ដូណាល់ ត្រាំ មិនបាននិយាយសូម្បីម្តងអំពីការស្វែងរកការបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធសម្ព័ន្ធមិត្តអ៊ីស្រាអែល ដែលអាចនឹងកាត់បន្ថយការគាំទ្រ ឬក៏បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធ។
មន្ត្រីសន្តិសុខជាន់ខ្ពស់មួយរូប របស់កោះតៃវ៉ាន់ បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្ត ទំនាក់ទំនងល្អរបស់ខ្លួន ចំពោះតៃវ៉ាន់ នៅបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត ហើយតៃវ៉ាន់ខ្លួនឯង ក៏នឹងធ្វើការដើម្បីរារាំងចិនពីការបង្កើតបញ្ហាណាមួយ ក្នុងអំឡុងពេលអន្តរកាល។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃពុធ ទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៤។ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន នៅឯសភា ប្រធានការិយាល័យសន្តិសុខជាតិ លោក Tsai Ming-yen បានលើកឡើងថា «ទាក់ទងនឹងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ យើងជឿជាក់ថាសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងបន្តវិធីសាស្ត្របច្ចុប្បន្នរបស់ខ្លួន ក្នុងការដាក់កំហិតចិន ហើយនៅតែជាមិត្តជាមួយតៃវ៉ាន់»។
លោកថា តៃវ៉ាន់ នឹងបន្តទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋបាលបច្ចុប្បន្ន ដោយផ្តោតលើបញ្ហាសំខាន់ៗ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងដំណាក់កាលបន្ទាប់ ហើយធ្វើការជាមួយដៃគូអន្តរជាតិ ផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានជុំវិញចេតនា ឬសកម្មភាពយោធាចិន អំឡុងពេលអន្តរកាលនេះ។ គួរបញ្ជាក់ថា អំឡុងយុទ្ធនាឃោសនាបោះឆ្នោត លោក ដូណាល់ ត្រាំ ធ្លាប់និយាយថា តៃវ៉ាន់គួរតែបង់ថ្លៃការពារឱ្យអាមេរិក ហើយថែមទាំងបានចោទប្រកាន់កោះនេះ ថាបានលួចអាជីវកម្ម semiconductor របស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៀតផង។
ការិយាល័យប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង បានប្រកាសនៅថ្ងៃពុធនេះថា ខ្លួននឹងរៀបចំបង្កើតភាពជាដៃគូសន្ដិសុខដ៏ «ល្អឥតខ្ចោះ» ជាមួយរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកថ្មី។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រុងសេអ៊ូល បានបង្ហើបថា លោក Yoon Suk Yeol ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង ត្រូវគេរំពឹងថានឹងទៅជួបជាមួយលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលទើបជាប់ឆ្នោត នាប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខ បន្ទាប់ពីបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់មេដឹកនាំទី៤៧ថ្មីរបស់អាមេរិក ។
ទីក្រុងសេអ៊ូល គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏រឹងមាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ ដោយមានទាហានអាមេរិកប្រមាណ ២៨ ៥០០នាក់កំពុងឈរជើងនៅក្នុងទឹកដីកូរ៉េខាងត្បូង ដែលជាផ្នែកនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីរារាំងកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអែរកូរ៉េខាងជើង។ កាលពីខែតុលាកន្លងទៅ សហរដ្ឋអាមេរិក និងកូរ៉េខាងត្បូង បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងរយៈពេល៥ឆ្នាំលើគម្រោងបែងចែកថវិកាចំពោះការរក្សាកងកម្លាំងអាមេរិកនៅលើទឹកដីកូរ៉េខាងត្បូង។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ កាលពីអាណត្តិកាន់តំណែងដំបូងរបស់លោក បានចោទប្រកាន់កូរ៉េខាងត្បូងថាពឹងផ្អែកលើកម្លាំងយោធាអាមេរិកដោយទទេ ហើយលោកបានទាមទារឲ្យកូរ៉េខាងត្បូងចំណាយថវិកា ៥ពាន់លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំសម្រាប់ការដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងអាមេរិក។
សម្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌា លោក Subrahmanyam Jaishankar វិញបាននិយាយនៅថ្ងៃពុធ ទី៦ ខែវិច្ឆិកាថា សហរដ្ឋអាមេរិក ទំនងជានឹងកាន់តែឯកោខ្លាំង បើទោះបីជានរណា នឹងក្លាយជាប្រធានាធិបតីបន្ទាប់ក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters។ដោយសំដៅដល់ភាពស្ទាក់ស្ទើរ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការដាក់ពង្រាយ និងដកកងទ័ពចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្រោមអាណត្តិដឹកនាំរបស់ លោក ចូ បៃដិន លោក Jaishankar គូសបញ្ជាក់ថា «ប្រហែល តាំងពីអតីតប្រធានាធិបតី លោក Barack Obama មក សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែប្រុងប្រយ័ត្ន ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តជាសកលរបស់ខ្លួន»។
លោក Jaishankar បន្ថែមថា «លោក ត្រាំ ប្រហែលជាច្បាស់លើបញ្ហានេះ។ ប្រសិនបើយើងវិភាគទៅ ខ្ញុំគិតថា យើងត្រូវតែត្រៀមខ្លួន សម្រាប់ពិភពលោកមួយ ដែលការគ្រប់គ្រង និងភាពសប្បុរសដែលសហរដ្ឋអាមេរិកមាន កាលពីដើម ថាប្រហែលជា មិនអាចបន្តទៅមុខទៀតនោះទេ»។គួរបញ្ជាក់ថា ការអត្ថាធិប្បាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌា ធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍មួយ នៅទីក្រុងកង់បេរ៉ា ចំពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងរាប់សន្លឹកឆ្នោត។ តាមលោក Jaishankar ក្រោយការបោះឆ្នោត ស្ថានការណ៍ទំនងជាមិនបញ្ច្រាស់ពីអ្វី ដែលលោកហៅថា ជានិន្នាការរយៈពេលវែង នៃគោលនយោបាយអាមេរិកនោះទេ៕
