ហ្វីលីពីនអះអាងថាបានឯកភាពជាមួយចិនបន្ធូបន្ថយភាពតានតឹងជាមួយចិននៅសមុទ្ទអាមេរិកដកកាំជ្រួចផ្លោងចេញវិញ
01-March-2025 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសហ្វីលីពីន៖ប្រព័ន្ធបាញ់មីស៊ីលខ្នាតមធ្យមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីតោន ដែលដាក់ពង្រាយនៅហ្វីលីពីន នឹងត្រូវដកយកទៅកាន់ទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ។ នេះបើយោងតាមការប្រកាសរបស់អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពហ្វីលីពីន លោក Louie Dema-ala នៅថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។លោក Louie បានឲ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធមីស៊ីលខ្នាតមធ្យមនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងសមយុទ្ធរួមគ្នាជាច្រើនរវាងកម្លាំងយោធាសម្ព័ន្ធមិត្តទាំង២ ហើយការដាក់ពង្រាយនេះទៀតសោត បានធ្វើឲ្យចិនមិនសប្បាយចិត្ត។ អ្នកនាំពាក្យហ្វីលីពីនរូបនេះ បានប្រាប់បន្តថា នៅអំឡុងពេលដាក់ពង្រាយសព្វាវុធប្រភេទនេះនៅភាគខាងជើងប្រទេសហ្វីលីពីន សហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្រៀនកងទ័ពក្រុងម៉ានីលឲ្យចេះប្រើប្រាស់ និងជួសជុលប្រព័ន្ធបាញ់មីស៊ីល Typhon ដែលជាសព្វាវុធអាចបាញ់មីស៊ីលខ្នាតមធ្យមប្រភេទ SM-6 និងប្រភេទ Tomahawk។
លោក Louie បានបញ្ជាក់ថា បើតាមគម្រោង ប្រព័ន្ធបាញ់មីស៊ីល Typhon នឹងត្រូវដឹកបញ្ជូនទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ នាខែកញ្ញាខាងមុខ ឬក៏លឿនជាងនេះក៏ថាបាន។ លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ន អាមេរិកកំពុងដឹកសម្ភារៈមួយចំនួនបណ្ដើរៗហើយ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងសមយុទ្ធ Balikatan និងសមយុទ្ធ Salaknib។រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន លោក Dong Jun បានព្រមានកាលពីខែមិថុនាថា ការអត់ធ្មត់របស់ចិនមានដែនកំណត់ចំពោះបញ្ហានៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងការដាក់ពង្រាយមីស៊ីលប៉ាលិស្ទិកនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ចិន បានចាត់ទុកការដាក់ពង្រាយមីស៊ីលរបស់អាមេរិកនៅហ្វីលីពីន គឺជាការបំផ្លាញស្ថិរភាព និងសន្ដិសុខក្នុងតំបន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាទីបំផុត ហើយបើសកម្មភាពបែបនេះនៅតែបន្ត វានឹងអាចដុតបំផ្លាញភាគីណាមួយជាក់ជាមិនខាន។
អាប្រកាសនេះបានកើតឡើងបន្ទាប់ពី ហ្វីលីពីន និងចិន កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២ ខែកក្កដា បានឯកភាពគ្នាថានឹងបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយហិង្សាមួយ ក្នុងតំបន់ដែនទឹកមានវិវាទកាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP។ហ្វីលីពីន និងចិនប្រជាមានិត មានជម្លោះដែនទឹកជាមួយគ្នាយូរណាស់មកហើយ នៅជុំវិញតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Second Thomas Shoal។ ប៉ុន្តែការប៉ះទង្គិចគ្នា កាលពី ខែមិថុនា គឺជាស្ថានការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយ នៅក្នុងការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងឆ្មាំសមុទ្រនៃប្រទេសទាំង២។ ហ្វីលីពីនបានចោទប្រកាន់ឆ្មាំសមុទ្រចិនប្រដាប់ដោយ កាំបិត ដំបង និងពូថៅថា បានឡោមព័ទ្ធទូកឆ្មាំសមុទ្ររបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា អំឡុងបេសកកម្មផ្គត់ផ្គង់ឡើងវិញសម្រាប់ទាហានហ្វីលីពីនមួយក្រុមតូច ដែល កំពុងឈរជើងលើខ្មោចនាវាចម្បាំងមួយគ្រឿង នៅតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Second Thomas Shoal។
តាមភាគីហ្វីលីពីន ទាហានហ្វីលីពីនម្នាក់បានដាច់ម្រាមដៃមួយ ក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយបុគ្គលិកឆ្មាំសមុទ្រចិន និងបានចោទថាឆ្មាំសមុទ្រចិនថាបានរឹបអូសយកកាំភ្លើង ហើយធ្វើឱ្យខូចខាតដល់ទូក៣គ្រឿង ព្រមទាំងបរិក្ខារមួយចំនួនទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ ខាងទីក្រុងប៉េកាំងវិញបានអះអាងថាឆ្មាំសមុទ្ររបស់ខ្លួនបានធ្វើសកម្មភាពប្រកបដោយ វិជ្ជាជីវៈ និងបានបន្ទោសថាទីក្រុងម៉ានីលគឺជាអ្នកបង្កឱ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នា។
ប្រឈមមុខភាពតានតឹងកាន់តែឡើងកម្ដៅនេះដែរ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសហ្វីលីពីន លោកស្រី Theresa Lazaro និងអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក Chen Xiaodong បានជួបពិភាក្សាគ្នាប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់កាលពីថ្ងៃអង្គារសប្ដាហ៍នេះ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ក្រសួងការបរទេសហ្វីលីពីន នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ មួយ ក្រោយកិច្ចពិភាក្សា។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះដដែល បានឱ្យដឹងដែរថាភាគីទាំង២បានទទួលស្គាល់ពីភាពចាំបាច់ក្នុងការស្ដារការជឿទុកចិត្តគ្នា និងកសាងទំនុកចិត្ត ឡើងវិញ ព្រមទាំងបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផល ដើម្បីរៀបចំឱ្យមានកិច្ចសន្ទនា និងការទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក។
ប្រមុខយោធាហ្វីលីពីន បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា លោកប្រធានាធិបតី Ferdinand Marcos Jr បានណែនាំដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ឱ្យបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ស្របតាមការពិគ្រោះយោបល់នាពេលថ្មីៗនេះ រវាងក្រុមមន្ត្រីចិន និងហ្វីលីពីន។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៤។
លោក Romeo Brawner បានប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា យោធាបានរាយការណ៍ជូនប្រធានាធិបតីនូវជម្រើសជាច្រើន អំពីប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង រួមទាំងបេសកកម្មផ្គត់ផ្គង់ជាប្រចាំដល់កងទ័ពនៅចំណុចវិវាទ ដែលបង្កឱ្យមានភាពតានតឹងជាមួយទីក្រុងប៉េកាំង។ លោក Brawner បានបន្ថែមថា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធហ្វីលីពីន ក៏នឹងជួយសម្របសម្រួលផងដែរ ជាមួយសមាជិកព្រឹទ្ធសភាម្នាក់ដែលអះអាងថា ខ្លួនមានព័ត៌មានអំពីផែនការរបស់ចិន ក្នុងការកំណត់គោលដៅវាយប្រហារហ្វីលីពីន ជាមួយនិងមីស៉ីលល្បឿនលឿន បន្ទាប់ពីមានបទបញ្ជានេះ។
គួរបញ្ជាក់ថា តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Second Thomas Shoal ស្ថិតនៅចម្ងាយ ២០០គីឡូម៉ែត្រពីកោះ Palawan នៃភាគខាងលិចប្រទេសហ្វីលីពីន និងស្ថិតនៅចម្ងាយ ជាង ១០០០គីឡូម៉ែត្រពីតំបន់ជិតបំផុតនៅលើកោះ Hainan របស់ចិន៕
