មន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិថាយោធាភូមាប្រើអាវុធប្រទេសរុស្ស៊ីសម្លាប់ប្រជាជន
02-November-2023 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ភូមា៖ អ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិមួយរូប បាននិយាយថា ប្រភេទនៃសព្វាវុធរុស្ស៊ីដែលប្រើក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ក៏កំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីសម្លាប់មនុស្សក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ ដោយជំរុញឲ្យប្រទេសនានា នៅអង្គការសហប្រជាជាតិបង្កើតក្រុមចម្រុះ ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ដូចរុស្ស៉ីដែរ។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២បានឲ្យដឹងថា៖អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅមីយ៉ាន់ម៉ា លោក ថម អាន់ឌ្រូ (Tom Andrews) បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅទីក្រុងញូវយ៉ក យ៉ាងដូច្នេះថា «អាវុធប្រភេទ ខ្លះដែលត្រូវបានគេប្រើនៅអ៊ុយក្រែន ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីសម្លាប់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា។ ហើយអាវុធទាំងនោះមកពីប្រភពតែមួយ គឺមកពីប្រទេសរុស្ស៊ី។ សហគមន៍អន្តរជាតិគួរតែសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង កំណត់គោលដៅលើយោធារបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ដោយការទណ្ឌកម្ម និងការហាមឃាត់អាវុធ»។
ប្រទេស រុស្សី គឺជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធដ៏ធំបំផុតដល់អាជ្ញាធរយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្យាយាមបំបែកភាពជាប់គាំងជាយូរណាស់មកហើយ លើបញ្ហាក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា តែ ប្រទេសចិន និងរុស្ស៊ី ទំនងជានឹងការពារមេដឹកនាំយោធាពីសកម្មភាពដ៏ខ្លាំងក្លា ដូចជាការដាក់ទណ្ឌកម្មជាដើម។សូមបញ្ជាក់ថាការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរបស់កងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ា ទៅលើការប្រគុំតន្ត្រីរបស់ក្រុមឧទ្ទាមជនជាតិភាគតិច នៅមីយ៉ាន់ម៉ា បានឆក់យកជីវិតមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៦០ នាក់ ដែលក្នុងនោះក៏មានជនស៊ីវិលផងដែរ។ សារព័ត៌មានបារាំង AFP កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២បានឲ្យដឹងថា៖ វរសេនីយ៍ឯកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា លោក Naw Bu ថ្លែងឱ្យដឹង នៅថ្ងៃចន្ទនោះថា៖ «មានយន្តហោះចម្បាំងមីយ៉ាន់ម៉ាយ៉ាងហោចណាស់ ២ គ្រឿង ត្រូវរងការវាយប្រហារពីសំណាក់ក្រុមឧទ្ទាម KIA នៅរដ្ឋ Kachin នាវេលាម៉ោង ៨ និង ៤០ នាទី យប់ថ្ងៃអាទិត្យ។
បើតាមលោក Naw Bu មានមនុស្សប្រហែល ៥០ នាក់ ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងហេតុការណ៍ វាយប្រហារនេះ ក្នុងនោះរួមមានទាំងសមាជិកក្រុម KIA និងជនស៊ីវិល ខណៈអ្នករងរបួសមានចំនួនប្រហែល ៧០នាក់។ ប៉ុន្តែពីខាងអ្នកនាំពាក្យក្រុមឧទ្ទាម KIA វិញ បានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន AP តាមទូរស័ព្ទថា ចំនួនអ្នកស្លាប់បានកើនឡើងដល់ជាង ៦០ នាក់ និងប្រហែល ១០០ នាក់ រងរបួស នៅក្នុងការវាយប្រហារ តាមអាកាសទៅលើការប្រគុំតន្ត្រីថ្ងៃដំបូង ដើម្បីអបអរសាទរការបង្កើតអង្គការឯករាជ្យ Kachin។
អ្នកនាំពាក្យក្រុម KIA ដដែល បានបញ្ជាក់ទៀតថា យន្តហោះចម្បាំងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា បានទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៤ គ្រាប់ទៅលើការប្រគុំតន្ត្រី ដែលមានមនុស្សចូលរួម ចន្លោះពី ៣០០ ទៅ ៥០០ នាក់ ហើយអ្នកចម្រៀង Kachin និងអ្នកលេងភ្លេងម្នាក់ បានបាត់បង់ជីវិត នៅក្នុងហេតុការណ៍នេះដែរ។
ការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ប្រចាំប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយសម្ដែងពីក្ដីព្រួយបារម្ភ និងសោកស្ដាយជាខ្លាំង ចំពោះរបាយការណ៍នៃការវាយឆ្មក់តាមអាកាស។ បើតាមការិយាល័យ UN ទង្វើរបស់រដ្ឋបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាការប្រើកម្លាំងហួសហេតុ និងមិនសមាមាត្រទៅនឹងកងកម្លាំងសន្តិសុខ ប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិល ដែលគ្មានអាវុធ និងថា នេះជារឿង ដែលមិនអាចទទួលយកបានទេ ហើយទាមទារឱ្យមានអ្នកទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការវាយប្រហារនេះ។
លោក Hana Young នាយករងប្រចាំតំបន់របស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បានសម្តែងការភ័យខ្លាចថា ការវាយឆ្មក់តាមអាកាស គឺជា«ផ្នែកនៃគំរូនៃការវាយប្រហារ តាមផ្លូវអាកាស ដោយខុសច្បាប់ពីយោធា ដែលបានសម្លាប់ជនស៊ីវិល និងរបួស នៅក្នុងតំបន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រដាប់អាវុធ"។លោក Young បានបន្ថែមថា៖ «យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាមិនខ្វាយខ្វល់ និងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ចំពោះជីវិតជនស៊ីវិល នៅក្នុងយុទ្ធនាការយោធារបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងគូប្រជែង។ យើងពិបាកជឿណាស់ថា របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាមិនបានដឹងពីវត្តមានជនស៊ីវិល នៅកន្លែងនៃការវាយប្រហារនេះ និងថា ក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រូវតែធានាសិទ្ធិទទួលបានថ្នាំពេទ្យ និងជំនួយមនុស្សធម៌ភ្លាមៗដល់អ្នក ដែលរងផលប៉ះពាល់ ដោយការវាយប្រហារ តាមអាកាសទាំងនេះ និងជនស៊ីវិលផ្សេងទៀត ដែលត្រូវការជំនួយ»។
សូមជម្រាបថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ស្ថិតក្នុងភាពចលាចលផ្នែកនយោបាយ ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធា នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ ដែលរងការឆ្លើយតបវិញ ដោយការផ្ទុះនូវការតវ៉ាទូទាំងប្រទេស។ បន្ទាប់ពីកងទ័ព និងប៉ូលិស បានសម្លាប់បាតុករ ដែលប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងដោយយោធា ជនស៊ីវិល នៅទូទាំងប្រទេស បានបង្កើតអង្គភាពប្រដាប់អាវុធជាផ្នែកនៃកងកម្លាំងការពារប្រជាជន ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងដោយយោធា។
យោងតាមសមាគមជំនួយសម្រាប់អ្នកទោសនយោបាយ ដែលចងក្រងឯកសារសម្លាប់ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មានមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ២ ៣៧០ នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ និងជាង ១៥ ៩០០ នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារ។ ចំណែកក្រុមឧទ្ទាម KIA ដែលបានប្រយុទ្ធជាប្រចាំជាមួយយោធាអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ បានបង្កើនសកម្មភាពប្រយុទ្ធរបស់ខ្លួនកាន់តែខ្លាំង បន្ទាប់ពីការដណ្តើមអំណាចយោធា កាលពីឆ្នាំមុន។
