អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្មែរ រម្លឹករឿងថៃ ចាញ់ក្តីប្រាសាទព្រះវិហារ បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថ្មីប្រាប់ថៃរឿងបញ្ជូនពាក្យប្តឹងថ្មី
ឧត្តរមានជ័យ៖លោកហោ ណាំហុង ឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ ដែលទើបទទួលបានគោរម្យងារសម្ដេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា និងជាឥស្សរជនកម្ពុជាដែលធ្លាប់តតាំងឲ្យតុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ(ICJ)បកស្រាយសាលក្រមកម្ពុជាឈ្នះថៃក្នុងងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ បានរម្លឹកប្រាប់យោធានៅសមរភូមិមុខពីការអាម៉ាស់មុខដោយសារចាញ់ក្តីរបស់ថៃក្នុងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហ៊ារ ។
នៅថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រោមការចង្អុលបង្ហាញរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសដែលមានវ័យ៩០ឆ្នាំរូបនេះបានអញ្ជើញចុះសួរសុខទុក្ខ នាយទាហាន ពលទាហាន និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលឈរជើងតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ។សម្ដេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា ហោ ណាំហុង បានថ្លែងនាំនូវប្រសាសន៍ផ្តាំផ្ញើសាកសួរសុខទុក្ខពីសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន, សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងលោកជំទាវបណ្ឌិត ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត ដោយសម្តែងនូវការកោតសរសើរស្មោះអស់ពីដួងចិត្ត ចំពោះការលះបង់គ្រប់បែបយ៉ាងរបស់កងទ័ព ដើម្បីការពារ «ជាតិ សាសនា ព្រះមហា្សត្រ»។
សម្ដេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា ហោ ណាំហុង ក៏បានបញ្ជាក់ថា ការចុះសួរសុខទុក្ខនាពេលនេះ គឺដើម្បីគាំទ្រ និងលើកទឹកចិត្តកងទ័ពនៅជួរមុខ ដែលថែរក្សាអធិបតេយ្យជាតិ និងព្រំដែនជាតិនៅតំបន់ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាក្របី និងតំបន់មុំបី។ សម្តេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា ក៏បានសម្តែងនូវការកោតសរសើរចំពោះស្មារតីតស៊ូដ៏អង់អាចក្លាហាន ប្រកបដោយវីរភាពរបស់នាយទាហាន នាយទាហានរង និងពលទាហាន ដែលបានយកអស់កម្លាំងកាយចិត្តក្នុងបុព្វហេតុការពារបូរណភាពទឹកដី ដែនអធិបតេយ្យជាតិ និងជាតិមាតុភូមិកម្ពុជាដ៏បវរនៃយើងផងដែរ។
ក្នុងពីធីសំណេះសំណាលសម្តេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា ហោ ណាំហុង បានរម្លឹករឿងដែលថៃ ចាញ់ក្តីប្រាសាទព្រះវិហារ ទាំង២លើក នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។សម្តេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា បញ្ជាក់ថា ថៃចាញ់ក្តីដ៏អាម៉ាស ព្រោះតែការឈ្លានពានដែនដីកម្ពុជាដោយបំភ្លៃការពិត តាមរយៈការយកផែនទីគូសដោយឯកតោភាគីទៅតតាំង ខណៈកម្ពុជាឈ្នះដោយសារយកផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ ដែលគូសដោយសន្ធិសញ្ញាបារាំងនិងសៀមទៅតតាំង។
សូមបញ្ជាក់ថាសម្តេចឥស្សរវិទេសបញ្ញា ហោ ណាំហុង ធ្លាប់បានបម្រើការងារជាមន្ត្រីការបរទេស តាំងពីក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្តេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ មកម្ល៉េះ។ លុះក្រោយរបបខ្មែរក្រហម ដួលរលំលោកក៏ត្រូវបានរបរបសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាផ្តល់ការងារជាមន្ត្រីការបរទេស ដោយតែងបានអមដំណើរសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាប់ជានិច្ច។ លោក ហោ ណាំហុង បានបំពេញការងារជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស រយៈពេលប្រមាណជា ២១ឆ្នាំ ដោយធ្វើចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៩០ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ មុនរូបលោកត្រូវបានតែងតាំងទៅបំពេញការងារជាឯកអគ្គរាជទូតនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសបារាំង និងសហភាពអឺរ៉ុប ចន្លោះឆ្នាំ១៩៩៣-១៩៩៨ ហើយត្រូវបានតែងតាំងឲ្យកាន់តំណែងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជាថ្មីម្តងទៀតពីឆ្នាំ ១៩៩៨ រហូតដល់រហូតដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ ទើបត្រូវបានប្តូរចេញពីតួនាទីមួយនេះ។
នៅក្នុងខែកញ្ញាឆ្នាំ២០២៣នៃអាណត្តីទី៧នៃរាជរដ្ឋាភិបាលសម្តេចធិបតីហ៊ុនម៉ាណែតលោកហោណាំហុងត្រូវបានព្រះមហាខ្សតែងតាំងជាឧត្តមទីប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រ។មានឋានៈសក្ម់ឧបានយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់មកព្រះករុណា សម្តេច ព្រះបាទ សម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥នេះ បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យ ប្រោសព្រះរាជទានគោរមងារ ជូនលោកកិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត ហោ ណាំហុង ឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ ជា «សម្តេច ឥស្សរវិទេសបញ្ញា»។
ទាក់បញ្ហាតុលាការក្រុងឡាអេលោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា នៅល្ងាចថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥បានឱ្យដឹងថា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនសមភាគីថៃ កាលពីថ្ងៃទី៦ មិថុនា ២០២៥។ ក្នុងលិខិតនេះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ថា លោកផ្ញើលិខិតនេះ “ក្នុងស្មារតីនៃមិត្តភាព និងប្រកបដោយការប្ដេជ្ញាដ៏ស្មោះត្រង់ ក្នុងការរួមរស់ដោយសន្តិសហវិជ្ជមាន និងសុខដុមរមនា របស់ប្រជាជាតិយើងទាំងពីរ។”
តាមខ្លឹមសារលិខិត បានលើកឡើងថា៖ វិវាទព្រំដែនរវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងព្រះរាជាណាចក្រថៃ បានបន្តអូសបន្លាយអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ទោះបីជាមានយន្តការទ្វេភាគីជាច្រើន និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រកបដោយសុច្ឆន្ទៈ ក្នុងការដោះស្រាយក៏ដោយ។ គួរឱ្យសោកស្ដាយ បញ្ហាដែលពុំទាន់អាចដោះស្រាយទាំងនេះ នៅតែជាប្រភពនៃការយល់ច្រឡំ និងភាពតានតឹងដែលតែងតែកើតឡើងវិញ និងបង្កឱ្យមានឧប្បត្តិហេតុជាអកុសលជាច្រើន។
លិខិត ក៏បានលើកឡើងថា ថ្មីៗនេះ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយបានកើតឡើងនៅក្នុងភូមិតេជោមរកត ឃុំមរកត ស្រុកជាំក្សាន្តខេត្តព្រះវិហារនៅពេលដែលកងកម្លាំងយោធាថៃបានបើកការវាយប្រហារមកលើលេណដ្ឋានកងទ័ពកម្ពុជា និងបណ្តាលឱ្យទាហានខ្មែរ១រូបបាត់បង់ជីវិត។ ឧប្បត្តិហេតុនេះ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងសន្តិភាព គឺជារឿងបន្ទាន់។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បញ្ជាក់ក្នុងលិខិតថា ដោយសារភាពស្មុគ្រស្មាញ លក្ខណៈប្រវត្តិសាស្ត្រ និងភាពរសើបនៃវិវាទទាំងនេះ យើងឃើញកាន់តែច្បាស់ថា កិច្ចសន្ទនាទ្វេភាគីអាចនឹងមិនគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទទួលបានដំណោះស្រាយដ៏ទូលំទូលាយ និងយូរអង្វែង។ ក្នុងបរិបទនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជឿជាក់ថា មាគ៌ាទៅមុខដែលសមស្រប និងសន្តិវិធីបំផុតនោះ គឺ ការបញ្ជូនបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់មុំបី ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របីទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បីកាត់ក្ដី។
លោកបានបន្តថា សេចក្តីសម្រេចដែលចេញដោយតុលាការអន្តរជាតិ ICJ ផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិនឹងផ្តល់ដំណោះស្រាយមួយដែលយុត្តិធម៌ មិនលំអៀង និងយូរអង្វែង។ សេចក្ដីសម្រេចនេះ នឹងផ្ដល់ភាពច្បាស់លាស់ដែលត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ព្រំដែនគោករៀងខ្លួនៗរបស់យើង ហើយសំខាន់បំផុតនោះគឺនឹងជួយជំរុញឱ្យមានបរិយាកាសប្រក បដោយសន្តិភាពយូរអង្វែង ស្ថិរភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវាងប្រទេសយើងទាំងពីរ។ ដំណើរការនេះក៏នឹងបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តទៅវិញទៅមករបស់យើងក្នុងការប្រកាន់ខ្ជាប់នីតិរដ្ឋ ការរក្សាភាពសុខដុ មរមនាក្នុងតំបន់ និងការជំរុញវិបុលភាពរួមសម្រាប់ប្រជាជនរបស់យើងនៅក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន សូមជំរុញរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ ពិចារណាចូលរួមជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការនាំយកវិវាទព្រំដែននេះទៅតុលាការអន្តរជាតិ ICJ។ យើងគួរចាប់យកឱកាសនេះ ដើម្បីបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរួមរបស់យើងចំពោះកិច្ចសន្ទនាដោយសន្តិវិធី ដំណោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ និងអនាគតនៃអ្នកជិតខាងដ៏ល្អ។
