ពលរដ្ឋ ហ្គ្រីនឡែន សម្រេចចិត្តថាមិនទាន់ចង់បានឯករាជ្យពីដាណឺម៉ាកបន្ទាប់ពីលោកដូណាល់ត្រាំមានបំណងចង់ទិញយក
03-October-2025 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ដាណឺម៉ាក៖ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅតំបន់ហ្គ្រីនឡែន(Greenland) ជ័យជម្នះបានទៅលើគណបក្សគាំទ្រអាជីវកម្ម និងមិនទាន់ចង់បានឯករាជ្យភ្លាមៗទេ។ គណបក្សដេម៉ូក្រាត( Demokraatit )ដែលជាបក្សប្រឆាំងមួយរបស់ Greenland មាននិន្នាការគាំទ្រការធ្វើអាជីវកម្ម មិនទាន់ចង់បានឯករាជ្យភ្លាមៗ ពីប្រទេសដាណឺម៉ាក បានឈ្នះការបោះឆ្នោតសកល កាលពីថ្ងៃអង្គារសប្តាហ៍នេះ។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃពុធ ទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥បានឲ្យដឹងថា៖ក្រោយការរាប់សន្លឹកឆ្នោតគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ( Demokraatit party) ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ២៩.៩ភាគរយ កើនឡើងពីចំនួន ៩.១ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ និងនាំមុខគណបក្សប្រឆាំងមួយទៀតគឺ Naleraq ដែលគាំទ្រចង់បានឯករាជ្យភ្លាមៗ និងទទួលបានសំលេងគាំទ្រ ២៤.៥ភាគរយ។លោកហ្សង់ហ្វ្រីដឺរិកណែលសិន( Jens-Frederik Nielsen) មេដឹកនាំបក្ស ប្រជាធិបតេយ្យ(Demokraatit )និងជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងរ៉ែ និយាយថា «មនុស្សចង់បានការផ្លាស់ប្តូរ។ យើងចង់បានអាជីវកម្មបន្ថែមទៀត ដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់សុខុមាលភាពរបស់យើង»។ លោកបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន នៅក្នុងទីក្រុង Nuuk ថា «យើងមិនទាន់ចង់បានឯករាជ្យនៅថ្ងៃស្អែកទេ យើងចង់បានគ្រឹះដ៏រឹងមាំសិន»។
គណបក្សកាន់អំណាច Inuit Ataqatigiit និងបក្សដៃគូ Siumuta ដែលមិនទាន់ចង់បានឯករាជ្យពីដាណឺម៉ាកភ្លាមៗដែរនោះ ទទួលបានសំលេងគាំទ្របូកសរុបគ្នាត្រឹមតែ ៣៦ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលជាការថយចុះពី៦៦.ភាគរយ កាលពីឆ្នាំ២០២១។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី Greenland លោក Mute Egede គូសបញ្ជាក់ថា «យើងគោរពលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះ»។សូមបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលស្វយ័តហ្គ្រីនឡែន ត្រូវប្រមូលឲ្យបានចំនួនអាសនៈ ១៦ក្នុងចំណោមទាំងអស់៣១នៅក្នុងសភា។ លទ្ធផលឆ្នោតថ្ងៃអង្គារបង្ហាញថា គណបក្ស Demokraatit ឈ្នះបានអាសនៈត្រឹមតែ១០ទេ គឺខ្វះ៦ទៀត។ នៅល្ងាចថ្ងៃដឹងលទ្ធផលបឋម លោក Jens Frederik Nielsen មេដឹកនាំវ័យ៣៣ឆ្នាំនៃបក្ស Demokraatit បានប្រកាសថាលោកហុចដៃចាប់ជាមួយគ្រប់គ្នា។ លោកអះអាងថា ការរួបរួមសាមគ្គីគ្នាគឺជាគោលការណ៍បឋមនៃការចរចា។ លោក ណែលសិន(Nielsen) បានគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀត ថាគោលការណ៍គ្រិះនៃកម្មវិធីនយោបាយរបស់បក្សDemokraatit គឺប្រកាន់ជំហរ “ស្ងាត់ស្ងៀមមិនផ្អើលជ្រួលច្របល់” ប្រឈមនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលគំរាមចង់បានហ្គ្រីនឡែន ហើយទន្ទឹមនេះហ្ក្រីនឡែនត្រូវតែរៀបចំសាងគ្រិះឲ្យរឹងមាំជាមុនសិន ដើម្បីឈានទៅបង្កើតរដ្ឋឯករាជ្យ។
ទាក់ទងបញ្ហានេះលោកឌ្វេនមេនិស( Dwayne Menezes) នាយកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ Polar Research & Policy បានលើកឡើងថា ជាការពិតណាស់ ហ្គ្រីនលែននឹងដើរឆ្ពោះទៅរកឯករាជ្យ តែផ្លូវដើរមានលក្ខណៈបែបណា ឆ្ងាយឬជិត គឺវាអាស្រ័យលើការសម្រេចចិត្តរបស់គណបក្ស Demokraatit នាពេលនេះ ថាតើនឹងរួមបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយអ្នកណា។លោកស្រីលីរ៉ាស្តាប៊ចូស( Lill Rastad BjØrst )សាស្ត្រាចារ្យនៅសកលវិទ្យាល័យកូប៉េនហាក បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើបក្ស Demokraatit ជ្រើសរើសបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយបក្ស Naleraq នោះមានន័យថា ពួកគេត្រូវតែពន្លឿនកម្មវិធីនយោបាយដើម្បីឈានទៅមានឯករាជ្យ និងបង្កើតរដ្ឋហ្គ្រីនលែន(ដែលនិងងាយស្រួលសម្រាប់អាមរិកចូលកាន់កាប់)។
មានការកត់សំគាល់ថា គណបក្សជាតិនិយមឯករាជ្យ Naleraq ថ្វីបើឈ្នះបានចំនួនអាសន្នៈលេខរៀងទី២មែន តែបក្សនេះបានទទួលសន្ទុះគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំង ពោលគឺក្នុងរវាង៤ឆ្នាំចុងក្រោយនេះបានកើនអាសនៈទេ្វដង។ ដូច្នេះបក្សនេះនឹងកាន់តែមានទឹកចិត្តប្រឹងប្រែង អនុវត្តផែនការនយោបាយខ្លួន ដើម្បីឈានទៅផ្តាច់ខ្លួនចេញ ពីដាណឺម៉ាក ជាផ្លូវការនិងឲ្យបានឆាប់បំផុត។លោក ប៉ែទរ័ប្រូបើក(Pele Broberg) ប្រធានបក្ស Naleraq បានប្រកាសប្រាប់ទីភ្នាក់បារាំងAFPថា ហ្គ្រីនលែន ត្រូវផ្តាច់ខ្លួនចេញពីដាណឺម៉ាកក្នុងពេលឆាប់រហ័សបំផុត ដោយយកគំរូតាមនីតិវិធីដូចករណីផ្តាច់ខ្លួនចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបនៅឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលប្រើពេលតែ៣ឆ្នាំ គឺរួចស្រេចបាច់។
ទោះបីយ៉ាំងសម្រាប់លោក Ulrik Pram Gad អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានដាណឺម៉ាកសិក្សាអន្តរជាតិ វិញយល់ឃើញលោក Jens Frederik Nielsen អនាគតប្រមុខរដ្ឋាភិបាលហ្គ្រីនលែន នឹងជ្រើសយកផ្លូវដើរកណ្តាល។ ពោលគឺលោកនឹងជំរុញឲ្យដាណឺម៉ាកផ្តល់សិទ្ធិស្មើភាពមកឲ្យហ្គ្រីនលែមឲ្យបានកាន់តែច្រើន។ តែទន្ទឹមនឹងនេះ លោកត្រូវតែផ្តោតអាទិភាព បង្កើនការវិនិយោគរបស់ដាណឺម៉ាកមកលើកោះហ្ក្រូអិនឡង់ដ៍ ហើយដាណឺម៉ាកក៏ត្រូវទទួលស្គាល់ឲ្យបានច្រើនជាងនេះ នូវកំហុសឆ្គងកាលពីអតីតកាល ដែលដាណឺម៉ាកបានដាក់អាណានិគមមកលើកោះហ្ក្រូអិនឡង់ដ៍។ ប្រឈមនឹងមហិច្ឆារបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ គឺរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ហ្ក្រូអិនឡង់ដ៍ ត្រូវតែផ្តោតអាទិភាពផងដែរ ទៅលើចំណងសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាតំបន់ Greenland ដែលប្រធានាធិបតីទើបជាប់ឆ្នោតថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក លោកដូណាល់ត្រាំ ចង់ប្រើប្រាស់ថវិកាដើម្បីទិញយកតំបន់នេះមកគ្រប់គ្រង នៅពេលថ្មីៗនេះក្រុមពលរដ្ឋជាម្ចាស់ស្រុក បាននាំគ្នាសម្តែងមតិ ដោយធើ្វការទាមទារសិទ្ធិធើ្វសេចក្តីសម្រេចចិត្តផ្ទាល់ខ្លួន ចំពោះអនាគតដែនកោះដ៏ធំមួយនេះ ស្របពេលលោកដូណាល់ត្រាំ ត្រៀមនឹងចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ២០ ខែមករានេះ។ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ លោកដូណាល់ត្រាំ បានលើកឡើងជារឿយៗអំពីបំណងរបស់លោក ក្នុងការរកមធ្យោបាយគ្រប់គ្រងតំបន់ស្វយ័ត Greenland ដែលជាដែនដីស្ថិតនៅក្រោមអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក និងត្រូវគេដឹងថា ជាតំបន់មួយដែលមានទេសភាពស្រស់ស្អាត និងសម្បូរដោយធនធានធម្មជាតិ។
បំណងរបស់លោកត្រាំ ដែលចង់បានតំបន់ Greenland ធើ្វជាទឹកដីរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកនេះ គឺមិនមែនជារឿងថ្មីទេ ពោលគឺលោកធ្លាប់បានរំលេចវាម្តងរួចមកហើយកាលពីអាណត្តិដឹកនាំដំបូងរបស់លោកនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ដោយពេលនោះ លោកដូណាល់ត្រាំ បានបង្ហាញបំណងចង់ទិញយកតំបន់ Greenland ពីប្រទេសដាណឺម៉ាក់ ប៉ុន្តែត្រូវរដ្ឋាភិបាលប្រទេសមួយនេះ ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរ Greenland ខ្លួនឯងផ្ទាល់ ធើ្វការបដិសេធ។ដោយឡែក ងាកមកស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្នវិញ ពលរដ្ឋ Greenland បានកំពុងនាំគ្នាផ្ញើសារកាន់តែច្បាស់ ទៅកាន់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូលដែលកំពុងតាមដានលើរឿងនេះថា មានតែពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុករបស់ Greenland ប៉ុណ្ណោះ ដែលគប្បីមានសិទ្ធិចាត់ចែងលើជោគវាសនាអនាគតរបស់ដែនកោះមួយនេះ។
បើតាមការស្ទង់មតិមួយនាពេលថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញថា មានពលរដ្ឋ Greenland យ៉ាងច្រើនលើសលុបក្នុងចំណោមពលរដ្ឋសរុបជិត ៦ម៉ឺននាក់ បានបដិសេធផែនការរបស់លោកដូណាល់ត្រាំ ក្នុងការទិញយកតំបន់ Greenland ពីព្រោះតែពួកគេមើលឃើញថា សហរដ្ឋអាម៉េរិកកំពុងចាត់ទុកពលរដ្ឋ Greenland ប្រៀបបានជាទំនិញនៅលើទីផ្សារ។គួររម្លឹកថា តំបន់ Greenland គឺជាកោះដ៏ធំបំផុតនៅលើពិភពលោក និងជាដែនដីនៃចំណាប់អារម្មណ៍របស់មនុស្សម្នាជាច្រើន ដែលធ្លាប់តែលឺនិងឃើញទិដ្ឋភាពដ៏ស្រស់ត្រកាលរបស់វានៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ដោយសារតែវាមានទីតាំងស្ថិតនៅចន្លោះមហាសមុទ្រអាក់ទិក និងមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ដែលជាតំបន់មានផ្ទៃដីទឹកកកយ៉ាងធំល្វឹងល្វើយ និងសម្បូរដោយធនធានរ៉ែ៕
