ប្រទេសក្នុងក្រុមប្រ៊ីកចង់ពង្រីកសមាជិកបន្ថែមដើម្បីបង្កើនកម្លាំងទប់ទល់ដុល្លារអាមេរិក
10-August-2023 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសអាហ្រិកខាងត្បូង៖ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនភីង បានអំពាវនាវឱ្យក្រុមប្រទេសកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំង BRICS ពន្លឿនផែនការពង្រីកសមាជិករបស់ខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងខណៈប្រទេសចិនដឹកនាំការជំរុញឱ្យក្រុមប្រទេសនេះកាន់តែមានភាពក្លៀវក្លានៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ នេះបើយោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Bloomberg។លោក ស៊ី ត្រូវបាន Bloombergដកយកសម្តី ខណៈថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយនៅកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃប្រទេសដែលកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនទាំងប្រាំ ហៅកាត់ថា ប្រ៊ីក (BRICS) លើកទី១៥ កាលពីថ្ងៃពុធថា៖ «ខ្ញុំរីករាយដែលបានឃើញការកើនឡើងនូវភាពសាទរពីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍អំពីការចូលរួមក្នុងក្រុមប្រទេស BRICS»។ លោកបានបន្ថែមថា ប្លុកនេះគួរតែ «ពន្លឿនដំណើរការពង្រីកក្រុមប្រទេស BRICS ដើម្បីនាំប្រទេសជាច្រើនទៀតចូលទៅក្នុងគ្រួសារ BRICS»។
មេដឹកនាំចិនរូបនេះបានប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងនេះដើម្បីអំពាវនាវឱ្យប្រទេសជាច្រើនទៀតចូលរួមជាមួយ BRICS ដែលមានប្រាំប្រទេសនាពេលបច្ចុប្បន្នរួមមានរុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ប្រេស៊ីល និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូងដែលជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូល។មានសេចក្តីរាយការណ៍ថាមានប្រទេសចំនួន២០ បានដាក់ពាក្យជាផ្លូវការដើម្បីចូលរួមក្នុងក្រុមនេះ ដោយមានសេចក្តីរាយការណ៍ថា រួមមានទាំងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឥណ្ឌូនេស៊ី និងអេហ្ស៊ីបអ៊ីរ៉ងអាហ្សង់ទីនជាដើម។នៅមុនពេលបើកកិច្ចប្រជុំកំពូល ប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បង លោក ស៉ីរីល រ៉ាម៉ាហ្វូសា (Cyril Ramaphosa) បានគូសបញ្ជាក់ថា «ការពង្រីកខ្លួនរបស់ BRICS នឹងតំណាងឲ្យក្រុមចម្រុះនៃប្រជាជាតិមួយ ដែលមានប្រព័ន្ធនយោបាយផ្សេងៗពីគ្នា ប៉ុន្តែចង់ចែករំលែកនូវបំណងប្រាថ្នារួម ក្នុងការធ្វើឲ្យសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក មានតុល្យភាពជាងមុន»។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃប្រទេសដែលកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនទាំងប្រាំ ហៅកាត់ថា ប្រ៊ីក (BRICS) លើកទី១៥មានវត្តមានលោក រ៉ាម៉ាហ្វូសាប្រធានាធិបតី ។ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៉ី ជិនពីង ។ប្រធានាធិបតីប្រេស៉ីល លោក លូអ៉ីស អ៉ីនណាស៉ីយ៉ូ លូឡា ដាស៉ីលវ៉ា ។នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក ណារិន ដ្រាម៉ូឌី មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល BRICS ដោយផ្ទាល់ លើកលែងតែលោក ពូទីន ដែលស្ថិតក្រោមដីការចាប់ខ្លួនរបស់ តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) ចូលរួមប្រជុំតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។ប្រ៊ីក គឺជាពាក្យកាត់ដែលសំដៅទៅលើដល់ក្រុមប្រទេសកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនទាំងប្រាំ រួមមាន ប្រទេសចិន រុស្ស៊ី អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ឥណ្ឌា និងប្រទេសប្រេស៊ីល។បណ្តាប្រទេសដែលជាសមាជិករបស់ប្រ៊ីកទាំងប្រាំ មានចំនួនប្រជាជនសរុបប្រមាណជា ៤០% នៃចំនួនប្រជាជនលើពិភពលោក និងមានទំហំសេដ្ឋកិច្ចជាង ១ភាគ៤ នៃទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុបរបស់ពិភពលោកផងដែរ ។
សូមបញ្ជាក់ថាកិច្ចជំនួបលើកទី១៥ នៃថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស BRICS ជិតនឹងបើកធ្វើ នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ប្រធានបទដ៏គន្លឹះមួយ គឺ ការពង្រីកចំនួនសមាជិក នៃប្រទេស BRICS ។អាហ្វ្រិកខាងត្បូងឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសជាង ៤០ បានបង្ហាញពីការរំពឹងទុក ឱ្យចូលជារដ្ឋសមាជិក នៃប្រទេស BRICS ក្នុងនោះ ប្រទេសជាង ២០ បានដាក់ជូនសំណើសុំជាផ្លូវការ ។ លោក Sooklal បេសកជនពិសេស ទទួលបន្ទុកកិច្ចការ BRICS របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង បានលើកឡើង ក្នុងពេលផ្តល់ បទសម្ភាសន៍ពិសេសជាមួយអគ្គស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍មជ្ឈិមចិនថា ប្រទេសជាច្រើនរំពឹងថា នឹងចូលរួមក្នុង “មហាគ្រួសារ” របស់ប្រទេស BRICS ដែលបង្ហាញពីជំនឿចិត្ត របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ចំពោះសមត្ថភាពដឹកនាំ របស់ប្រទេស BRICS ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសកល ។
រំលឹកឡើងវិញពីដំណើរឆ្លងកាត់ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ BRICS អាចឃើញថា ការអភិវឌ្ឍគឺជាលក្ខណៈពិសេសដ៏លេចធ្លោបំផុត ។ យោងតាមទិន្នន័យ ដែលចេញផ្សាយ ដោយអង្គការ មូលនិធិរូបិយវត្ថុ អន្តរជាតិបានបង្ហាញថា ពីឆ្នាំ ២០០១ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ សមាមាត្រនៃផលិតផល ក្នុងស្រុកសរុប របស់ប្រទេស BRICS ក្នុង GDP សកល បានកើនឡើងពី ៨,៤ ភាគរយដល់ ២៥,៨ ភាគរយ ក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះ ចំណែកសមាមាត្រ នៃផលិតផល ក្នុងស្រុក សរុបរបស់ក្រុមប្រទេស G7 បានធ្លាក់ចុះពី ៦៤,៦ ភាគរយមកនៅត្រឹម ៤២,៩ ភាគរយ ។ នៅឆ្នាំ ២០២២ បើគិតតាមភាពស្មើគ្នា នៃអំណាច ទិញ (ppp) សមាមាត្រនៃ GDP របស់ប្រទេស BRICS ក្នុងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុប របស់ពិភពលោក បានលើសពី ក្រុមប្រទេស G7 ។
បរិបទអន្តរជាតិបានធ្វើឲ្យ BRICS ចង់ផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់ និងចង់ពូនផ្តុំកម្លាំងរួមតែមួយ ដើម្បីបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន នៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងដើម្បីទៅផ្លាស់ប្តូរសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ដែលរហូតមក ស្ថិតក្រោមខ្សែញាក់របស់ប្រទេសលោកខាងលិច។ចិននិងរុស្ស៊ី សមាជិកសំខាន់របស់ BRICS ដែលកំពុងប្រឈមតានតឹងជាមួយអាមេរិក ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ចង់ឲ្យ BRICS រើសសមាជិកថ្មីបន្ថែម ដើម្បីមានកម្លាំង តទល់ជាមួយលោកខាងលិច នាំមុខដោយអាមេរិក។ រុស្ស៊ីផ្ទាល់ដែលត្រូវអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដោយសារសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ចង់រើសបញ្ចូលប្រទេសដែលជាគូសត្រូវរបស់អាមេរិក មកដាក់ក្នុងក្រុម BRICS។ រុស្ស៊ី ខំប្រឹងជួយចូកជួយចែវខ្លាំងណាស់ ដើម្បីឲ្យអ៊ីរ៉ង់ដែលកំពុងត្រូវរងការដាក់ទណ្ឌកម្មពីអឺរ៉ុបនិងអាមេរិកត្រូវគេរើសចូលជាសមាជិកថ្មី របស់ BRICS។
ក្នុងចំណោមប្រទេស ដែលបានដាក់ពាក្យជាផ្លូវការសុំចូលសមាជិកថ្មីរបស់ក្រុមប្រទេស BRICS ក្នុងនោះមានអ៊ីរ៉ង់ អាហ្សង់ទីន អារ៉ាប៊ី សាអូឌីត អេហ្ស៊ីប នីហ្សេរីយ៉ា បង់ក្លាដែស ម៉ិកស៊ិក។ ចំណែក ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើនជាងគេ លេខ៤ក្នុងពិភពលោក ក៏មានប្រធានាធិបតីលោកចូកូ វីដូដូ ធ្វើដំណើរទៅចូលរួមនៅក្នុងជំនួបកំពូលរបស់ BRICS លើកនេះដែរ។
ប្រទេសភាគច្រើនសង្ឃឹមថា ការចូលជាសមាជិករបស់ BRICS នឹងជួយសម្រួលការដោះដូររវាងគ្នា តាមរយៈការប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណជាតិ ដោយជៀសវាង មិនចាំបាច់ត្រូវការប្រើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។ ដោយក្លាយជាសមាជិករបស់ BRICS ប្រទេសមួយក្រុមទៀតចង់ចូលទៅប្រើប្រាស់ទីផ្សារចិន និងប្រទេសសមាជិក BRICSដទៃទៀត ក៏ដូចជាទទួលបានសេវាឥណទានរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍថ្មីរបស់ BRICS។
បន្ទាប់ពីបង្កើតធនាគារអភិវឌ្ឍថ្មី ដែលដើរតួជាគូប្រជែងនឹងមូលនិធិIMF ឬធនាគារពិភពលោក ក្រុមប្រទេស BRICS បានបង្កើតប្រព័ន្ធបង់លុយពិសេសដើម្បីធ្វើការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសសមាជិក ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវប្រើលុយដុល្លារអាមេរិក។
ការឈប់ប្រើប្រាស់លុយដុល្លារមានគោលដៅកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ពីហានិភ័យហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។ ដោយពិតទៅ និន្នាការចង់ដោះដៃ លែងចង់ប្រើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុងការដោះដូរសេដ្ឋកិច្ច មានកាន់តែច្រើនឡើង ជាពិសេសនៅក្រោយការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក ទៅលើរុស្ស៊ី នៅក្នុងរឿងធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ ប្រទេសមួយចំនួនចាប់អារម្មណ៍ ចង់ចូលជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រទេស BRICS ក៏ដោយសារតែគេសង្កេតឃើញថា ឥណ្ឌា ចិន ប្រេស៊ីល និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នៅតែអាចបន្តធ្វើជំនួញ ទិញថាមពលប្រេង ឧស្ម័នពីរុស្ស៊ី ដោយមិនជាប់សំណាញ់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក នោះក៏ដោយសារតែប្រទេសសមាជិក BRICSប្រើរូបិយបណ្ណជាតិរបស់ខ្លួន ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវប្រើលុយដុល្លារ។
ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមួយចំនួន ចង់កាត់បន្ថយការពឹងអាស្រ័យខ្លាំងលើដុល្លារ ដោយសារតែគេបារម្ភខ្លាចថា អាមេរិកនឹងអាចយកហេតុផលចាយលុយដុល្លារ មកដាក់គំនាប ដាក់សម្ពាធលើកពួកគេ មិនឲ្យមានការដោះដូរធ្វើជំនួញជាមួយប្រទេសដែលជាសត្រូវ គូប្រជែងរបស់អាមេរិក។ ដើម្បីដោះដៃពីលុយដុល្លាររបស់អាមេរិក ចិនផ្ទាល់ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ បានប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់តាមរយៈការជំរុញការប្រើប្រាស់លុយយ័ន នៅក្នុងការដោះដូរអន្តរជាតិ។ BRICSបានជំរុញឲ្យបង្កើតរូបិយបណ្ណរួម គឺលុយ BRICS ដូចលុយអឺរ៉ូ ឬលុយដុល្លារ។ ប៉ុន្តែ តាមអ្នកជំនាញ កុំថាឡើយលុយ BRICS ដែលនៅមិនទាន់ចេញរូបរាង សូម្បីលុយយ័នចិនក៏នៅតែចរាចរតិចតួច បើប្រៀបធៀបនឹងលុយដុល្លារ។
ជាក់ស្តែង លុយយ័នរបស់ចិន តំណាងឲ្យតៃ ២,៦%នៃទុនបម្រុងអន្តរជាតិ តិចជាងលុយយេនរបស់ជប៉ុន ដែលមានប្រមាណ ៤,៨% ក្រោយលេខរៀងលុយអឺរ៉ូ ដែលមាន២០% ពោលគឺតិចឆ្ងាយណាស់ បើប្រៀបធៀបនឹងលុយដុល្លារអាមេរិក។ ត្រូវដឹងថា គ្រប់ធនាគារកណ្តាលរបស់បណ្តាប្រទេសក្នុងពិភពលោក មានលុយដុល្លារអាមេរិកប្រមាណ ៥៩%។ ដូច្នេះ កុំថា ការដោះដៃ លែងប្រើលុយដុល្លារ សូម្បីតែតែការជំនួសលុយដុល្លារអាមេរិក ដោយរូបិយប័ណ្ណថ្មី ដែល BRICSចង់បង្កើត ក៏មិនងាយនឹងអាចកើតឡើងបានដែរ។ប៉ុន្តែ សម្រាប់អ្នកជំនាញ ទោះជាគេមិនអាចផ្តួលលុយដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលវែង និន្នាការចាយលុយដុល្លាររបស់អាមេរិកនឹងធ្លាក់ថយចុះ នៅចំពោះមុខការពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមប្រទេសមហាសេដ្ឋកិច្ចនៅប៉ូលខាងត្បូងផែនដី នាំមុខដោយចិន។
នៅពេលចិន ត្រូវការចង់បានប្រទេសសមាជិកថ្មី ដើម្បីមកគាំទ្រ បង្កើនកម្លាំងរបស់ចិន សម្រាប់តទល់អាមេរិក ឥណ្ឌាដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក មិនចង់ឲ្យចិនបង្កើនឥទ្ធិពលអំណាចរបស់ខ្លួនឲ្យខ្លាំងជាងគេ នៅក្នុងចំណោមប្រទេស BRICS ដើម្បីយកទៅប្រឆាំងអាមេរិក។ ម្យ៉ាង ឥណ្ឌាក៏ចង់មានសំឡេង ដើរតួសំខាន់មិនចាញ់ចិន។ ដរាបណាប្រទេសយក្សអាស៊ីទាំងពីរ ឬសមាជិកពីររបស់ BRICS នៅតែមិនទាន់ដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទ ជាពិសេស ជម្លោះព្រំដែន តាំងពីឆ្នាំ ២០២០រវាងចិន និងឥណ្ឌា នោះ ក្រុមប្រទេស BRICSពិបាកនឹងសម្រេចកិច្ចការធំៗរបស់ខ្លួន។
