ចិន និងអាមេរិករិះឌឹគ្នា នៅកិច្ចប្រជុំស្តីពីសន្តិសុខអាស៊ី Shangri-la
02-November-2023 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
សិង្ហបុរី៖ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទ រៀបចំឡើងក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃកិច្ចប្រជុំកំពូល សង់គ្រីឡា Shangri-la នៅប្រទេសសិង្ហបុរី រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន លោកលី ស្ហាំងហ្វូ នៅថ្ងៃអាទិត្យទី៤មិថុនាបាន បរិហាររិះគន់ខ្លាំងៗ ការប៉ុនប៉ង បង្កើតបក្សសម្ព័ន្ធ “បែបអូតង់” នៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដោយចាត់ទុកថា ការប៉ុនប៉ងជំរុញឲ្យមានបក្សសម្ព័ន្ធនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាមធ្យោបាយចាប់ជំរិតប្រទេសក្នុងតំបន់ជាចំណាប់ខ្មាំង និងបំប៉ោងជម្លោះ ព្រមទាំងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ ជាលទ្ធផល វានឹងរុញច្រានអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទៅក្នុងខ្យល់គួចនៃជម្លោះ ការស្អប់បែរខ្នងដាក់គ្នា។
លោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន រំលឹកថា“គេមិនត្រូវភ្លេចគ្រោះមហន្តរាយដែលជាលទ្ធផលនៃសង្គ្រាមលោកទាំងពីរ ដែលបានបណ្តាលឲ្យប្រជាជនគ្រប់ប្រទេសក្នុងលោក រងគ្រោះ។ គេមិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ឈឺចាប់កើតឡើងសាជាថ្មី” ។ទោះបីរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន មិនបាននិយាយចំឈ្មោះប្រទេស ប៉ុន្តែ គេដឹងថា លោកចង់សំដៅដល់អាមេរិក ដែលចាប់ដៃជាមួយអូស្ត្រាលី និងអង់គ្លេសសម្រាប់បក្សម្ព័ន្ធ AUKUS និងសម្ព័ន្ធQUAD ដែលអាមេរិកចូលរួមបង្កើតជាមួយ អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា និងជប៉ុន ក្នុងគោលដៅទប់ទល់ការពង្រីកដែនឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅអាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក។
ភាគីអាមេរិកមិនទាន់ប្រតិកម្មទៅនឹងការលើកឡើងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន ព្រោះថា រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកផ្ទាល់ នៅពេលឡើងថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល Shangri-la កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី៣មិថុន ក៏បានបញ្ចេញសំឡេងរិះគន់ចិន និងចេញមុខធានាការពារសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រទេសដៃគូ នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែង កំញើញធ្វើបាបរបស់កងទ័ពចិន លើអាមេរិកនៅ សមុទ្រចិនខាងត្បូង។តាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់បញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពអាមេរិក កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ កប៉ាល់ចិនមួយគ្រឿងបានបើកបត់ចុះ បត់ឡើង ជុំវិញ កប៉ាល់ចម្បាំងរបស់អាមេរិក USS Chung-Hoonដែលកំពុងអមនាវាចម្បាំងកាណាដា នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។
សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក ដែលធ្វើដំណើរអមលោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ឡយអូស្ទីន នៅសិង្ហបុរី អាមេរិកនៅតែព្រួយបារម្ភពីសកម្មភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់របស់កងទ័ពជាតិចិន នៅក្នុងតំបន់។ ហេតុការណ៍ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង។ទីបញ្ជាការដ្ឋានឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អាមេរិកបាននិយាយថា នាវាពិឃាតរបស់ចិនបាន បើកកាត់ពីមុខ ក្បាលនាវា USS Chung-Hoon ក្នុងអំឡុងពេលការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នារវាង នាវាកងទ័ពជើងទឹក អាមេរិក និងកាណាដានៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។
យោងតាមសហរដ្ឋអាមេរិក កប៉ាល់ចិនក្នុងពេលនោះ បានបើកចូលមកជិតស្ថិតក្នុងចម្ងាយ ប្រមាណជាង១៣០ម៉ែត្រនៃកប៉ាល់USS Chung-Hoon។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហរដ្ឋអា មេរិកបាននិយាយថា «កប៉ាល់ Chung-Hoon នៅតែរក្សាទិសដៅទៅមុខ ប៉ុន្តែបានបន្ថយល្បឿនត្រឹមតែ 10 knots ដើម្បីជៀសវាងការប៉ះទង្គិចគ្នា»។សេចក្តីថ្លែងការណ៍អាមេរិកដដែលបានចោទថានាវាចិនបានធ្វើសកម្មភាពក្នុងលក្ខណៈដែល គ្មាន សុវត្ថិភាព និងថាបានបំពានលើច្បាប់ផ្លូវសមុទ្រនៃការឆ្លងកាត់ក្នុងដែនទឹកអន្តរជាតិថែម ទៀត។ឧប្បត្តិហេតុវិះបុកគ្នានេះ ត្រូវបានថតតាមវីដេអូដោយអ្នកកាសែត Global News របស់ ប្រទេសកាណាដាដែលជិះលើនាវាចម្បាំង HMCS Montreal ដែលធ្វើដំណើរជាមួយនឹង កប៉ាល់ចម្បាំង Chung-Hoon ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៤មិថុនា អ្នកនាំពាក្យបញ្ជាការដ្ឋានស្លាបខាងកើត របស់កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិនលោកវរសេនីយឯក Shi Yi បានថ្លែងថា កងកម្លាំងរំដោះប្រជា ជនចិនបានចាត់ចែងលើស្ថានការណ៍ទាំងនេះផ្អែកលើច្បាប់និងបទបញ្ញត្តិ។វរសេនីយ៍ឯក Shi Yi បានថ្លែងទៀតថា «បណ្តាប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធកំពុងបង្កបញ្ហានិងហានិ ភ័យដោយចេតនារបស់ពួកគេនៅក្នុងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ពួកគេចង់បំផ្លាញសន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងបញ្ជូនសញ្ញាដ៏ខុសមួយទៅកាន់ក្រុមកងកម្លាំង «ឯករាជ្យតៃវ៉ាន់»។
ឧបទ្ទវហេតុនេះគឺជាលើកទីពីរក្នុងរយៈពេលប្រមាណពីរសប្តាហ៍នេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិកកាល ពីសប្តាហ៍មុនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនិយាយថា យន្តហោះចម្បាំងរបស់ចិនមួយគ្រឿង ក៏ធ្លាប់បានធ្វើការហោះហើរដោយគ្មានសុវត្ថិភាពនេះក្នុងពេលចង់ស្ទាក់ចាប់យន្តហោះ ចារកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងដែនអាកាសអន្តរជាតិ លើសមុទ្រចិនខាងត្បូង កាលពី សប្តាហ៍មុនផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក លោកLloyd Austin បានហៅសកម្មភាព នាវារបស់ចិនវេលាថ្មីៗចុងក្រោយនេះទៀតថា ជាសកម្មភាពប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់។
លោក Lloyd Austin បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អំពាវនាវដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកងកម្លាំងរំដោះប្រ ជាជនចិនត្រូវ «ធ្វើអ្វីដែលត្រឹមត្រូវដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានហេតុការណ៍ទាំងនេះបានកើតឡើង»។ លោកបានថ្លែងថា «គ្រោះថ្នាក់នឹងអាចកើតឡើងបាន ហើយវានឹងបណ្តាលឱ្យគេមិនអាច គ្រប់គ្រងបានឡើយ»។ប៉ុន្តែក្នុងប្រតិកម្មមួយតបទៅវិញ ឧត្តមសេនីយឯកជីន ជាងហ្វេង Jing Jianfeng នៃកងទ័ព រំដោះប្រជាជនចិន បានប្រាប់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន CCTV វិញថា សម្តីធ្វើអត្ថាធិប្បាយរបស់រដ្ឋ មន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកលើកោះតៃវ៉ាន់ គឺជាការ «ខុសទាំងស្រុង»។លោក ជីន ជាងហ្វេង បានចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកថា បានព្យាយាម «ពង្រឹងអនុត្តរភាព របស់ខ្លួននិងបាបង្កឱ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នា»។ លោកបាននិយាយបន្ថែមថា សកម្មភាព របស់សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងធ្វើឱ្យខូចដល់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
កងទ័ពជាតិចិនវិញ អះអាងថា កប៉ាល់ចិនបានចេញទៅតាមដានដំណើរគោចររបស់កប៉ាល់ចម្បាំងទាំងពីររបស់អាមេរិក និងកាណាដា នៅក្បែរកោះតៃវ៉ាន់ ដែលចិនអះអាងជាទឹកដីមួយផ្នែករបស់ចិន។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកចូលរួម ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ មន្ត្រីការទូត និងក្រុមហ៊ុនលក់អាវុធ នៅក្នុងកិច្ចសន្ទនា សង់គ្រីឡា នៅថ្ងៃនេះ ប្រមុខការបរអាមេរិកលោកឡយ អូស្ទីន មិនរារែកនឹងនិយាយថា ការគាំទ្រចក្ខុវិស័យរបស់អាមេរិកជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតដើម្បីទប់ទល់ការពង្រីកដែនឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅក្នុងតំបន់។ តាមប្រមុខការពារជាតិអាមេរិក អាមេរិកបង្កើនការសហការ បណ្តុះបណ្តាលជាមួយប្រទេសដៃគូនៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីធានាថា ប្រទេសតូចធំ អាចធ្វើការហោះហើរ និងធ្វើនាវាចរ ដោយគ្មានបញ្ហា នៅក្នុងតំបន់ទឹកអន្តរជាតិ ដូចជានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកបាននិយាយធានាសម្ព័ន្ធមិត្ត និងប្រទេសដៃគូ ថា អាមេរិកនឹងនៅការពារ មិនបណ្តោយឲ្យចិនធ្វើបាប គំរាមកំហែងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ អាមេរិកក៏មិនព្យាយាម ចង់បានជម្លោះ ចង់បានការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ជាមួយចិនដែរ។ អាមេរិកនៅតែបើកទ្វារសម្រាប់ការពិភាក្សាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់យោធារបស់ប្រទេសទាំងពីរ ចិន និងអាមេរិក។តាំងពីមុនជំនួបកំពូលនៅសិង្ហបុរី រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក លោកឡយ អូស្ទីនបានទាមទារចង់ជួបរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពតានតឹង រវាងប្រទេសទាំងពីរ ប៉ុន្តែ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិថ្មីរបស់ចិន គឺលោកលី ស្ហាំងហ្វូបានបដិសេធមិនទទួលជួប។
