ផលប្រយោជន៍សមុទ្រខ្មៅដែលប្រទេសរុស្ស៊ីចង់ត្រួតត្រា
27-March-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
រុស្ស៊ី៖ភាពតានតឹងរវាងរុស្ស៊ីនិងលោកខាងលិចបានកើនឡើងដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនដែលអាចនឹងប្រែក្លាយសមុទ្រខ្មៅទៅជា“សមរភូមិ”។កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែមេសាក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីបានប្រកាសហាមប្រាមនាវាយោធានិងសេវាសាធារណៈបរទេសពីការឆ្លងកាត់តំបន់មួយចំនួននៃសមុទ្រខ្មៅក្នុងរយៈពេល៦ខែចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ខែមេសាដល់ថ្ងៃទី៣១ខែតុលា។
តំបន់មួយក្នុងចំណោមតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយការរឹតត្បិតគឺនៅជិតច្រកសមុទ្រឃើច(Kerch)ដែលភ្ជាប់សមុទ្រខ្មៅនិងសមុទ្រអាហ្សូវ(Azov)ដែលជាកន្លែងមានផ្លូវសមុទ្រដ៏សំខាន់មួយជាមួយនឹងការនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិនិងដែកពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន។។វិធានការដើម្បីកម្រឹតការធ្វើដំណើរមួយផ្នែកនៃសមុទ្រខ្មៅកើតឡើងចំពេលមានភាពតានតឹងរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន។ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី១៩ខែមេសាបានធ្វើការរិះគន់ទៅលើការសម្រេចចិត្តរបស់រុស្ស៊ីនេះដោយចាត់ទុកវាជា“ការកើនឡើងនៅក្នុងយុទ្ធនាការអស្ថេរភាពនិងបំផ្លិចបំផ្លាញនៅអ៊ុយក្រែន”។ចាប់តាំងពីខែមីនាមករុស្ស៊ីបានបញ្ជូនបុគ្គលិកនិងអាវុធយ៉ាងច្រើនទៅកាន់ព្រំដែនជាមួយអ៊ុយក្រែននិងគ្រីមៀហើយបានធ្វើសមយុទ្ធកងនាវាចរជាច្រើននៅសមុទ្រខ្មៅក្នុងសប្តាហ៍នេះ។
ដើមឡើយសហរដ្ឋអាមេរិកមានបំណងបញ្ជូននាវាពិឃាត USS Roosevelt និង USS Donald Cookទៅកាន់សមុទ្រខ្មៅ។ប៉ុន្តែក្រោយមកបានលុបចោលផែនការដោយមិនមានឆន្ទៈធ្វើឱ្យក្រុងម៉ូស្គូខឹងក្នុងគ្រាដ៏រសើបៗចំពេលមានភាពតានតឹងរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន។សហរដ្ឋអាមេរិកនិងណាតូបានដាក់ពង្រាយនាវាចម្បាំងជាទៀងទាត់ទៅកាន់សមុទ្រខ្មៅដើម្បីគាំទ្រអ៊ុយក្រែននៅពេលដែលការប្រយុទ្ធគ្នានៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសបានផ្ទុះឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៤រវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមបំបែកខ្លួននិយមរុស្ស៊ី។
នៅពេលផែនការដាក់ពង្រាយនាវាចម្បាំងអាមេរិកទៅកាន់សមុទ្រខ្មៅត្រូវបានលាតត្រដាងរុស្ស៊ីបានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំង។ អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ីលោកសេហ្គេរីយ៉ាកូវ( SergeyRyabkov)បានចោទប្រកាន់សកម្មភាពរបស់អាមេរិកនៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅថាជាការបង្កហេតុនិងបានព្រមានថាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនគួរតែ“នៅឆ្ងាយ”ពីតំបន់នោះ។សមុទ្រខ្មៅមានទីតាំងស្ថិតនៅចន្លោះគ្រីមៀតួកគីអឺរ៉ុបនិងអាស៊ីខាងលិចត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាផ្លូវបំបែកសេដ្ឋកិច្ចនិងអរិយធម៌ដ៏សំខាន់របស់អឺរ៉ាសៀ។ តំបន់នេះមានប្រេងនិងឧស្ម័នច្រើនបំពង់ថាមពលសំខាន់ៗផ្លូវមហាសមុទ្រនិងខ្សែកាបអុបទិក។
សម្រាប់ប្រទេសរុស្ស៊ីសមុទ្រខ្មៅគឺមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសសម្រាប់ហេតុផលសេដ្ឋកិច្ចនិងភូមិសាស្ត្រមួយចំនួន។លោកលុគកូហ្វេ(LukeCoffey)ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលគោលនយោបាយការបរទេសDouglas និងSarahAllisonនៃមូលនិធិបេតិកភណ្ឌបានឲ្យដឹងថានៅទូទាំងប្រវត្តិសាស្ត្រកំពង់ផែរុស្ស៊ីនៅសមុទ្រខ្មៅតែងតែរួមវិភាគទានយ៉ាងច្រើនដល់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីមួយ៥០% នៃការនាំចេញទាំងអស់របស់រុស្ស៊ីនិង៩០%នៃការនាំចេញកសិកម្មបានទៅBosphorusនៅប្រទេសតួកគីដោយភ្ជាប់សមុទ្រខ្មៅជាមួយមេឌីទែរ៉ាណេ។
បច្ចុប្បន្ននេះនាវាដឹកប្រេងរុស្ស៊ីឬកាហ្សាក់ស្ថានបើកឆ្លងកាត់ផ្លូវនេះរៀងរាល់១៥នាទីម្តង។សមុទ្រខ្មៅដើរតួជានិទាឃរដូវដើម្បីបង្ហាញពីកម្លាំងយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅគ្រូហ្ស៊ី(Gruzia)អ៊ុយក្រែននិងស៊ីរី។ការគ្រប់គ្រងលើសមុទ្រខ្មៅមានន័យថាការគ្រប់គ្រងពេញលេញនៃសមុទ្រ Azovដែលជាសមុទ្រតូចមួយព័ទ្ធជុំវិញដោយប្រទេសរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនដែលភ្ជាប់ទៅនឹងសមុទ្រខ្មៅតាមរយៈច្រកសមុទ្រKerch។ហេតុផលសំខាន់មួយទៀតដែលរុស្ស៊ីចង់បញ្ចូលឧបទ្វីបគ្រីមាដែលគ្របដណ្តប់លើសមុទ្រខ្មៅនិងត្រួតត្រាសមុទ្រAzovគឺVolga-Donដែលជាប៉ុស្តិ៍មួយក្នុងចំណោមបណ្តាញពីរដែលតភ្ជាប់សមុទ្រCaspiទៅខាងក្រៅ។
ប្រទេសរុស្ស៊ីធ្លាប់បានប្រើសមុទ្រVolga-Donឱ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីរំកិលនាវាចម្បាំងនៅចន្លោះសមុទ្រCaspiនិងសមុទ្រAzov។ សមត្ថភាពក្នុងការផ្លាស់ទីនាវាចម្បាំងពីសមុទ្រCaspiទៅសមុទ្រខ្មៅនិងផ្ទុយមកវិញអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសរុស្ស៊ីអាចធ្វើគម្រោងថាមពលនៅក្នុងផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃពិភពលោក។លើសពីនេះសមុទ្រខ្មៅក៏ជាច្រករបៀងឆ្លងកាត់ដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ទំនិញនិងថាមពលផងដែរ។ដូច្នេះការគ្រប់គ្រងកំពង់ផែនានាក្នុងតំបន់និងផ្លូវសមុទ្រខ្មៅនឹងជួយរុស្ស៊ីពង្រឹងភាពខ្លាំងរបស់ខ្លួន។
ទីក្រុងម៉ូស្គូអាចប្រើប្រាស់ថាមពលនិងឥទ្ធិពលនៅសមុទ្រខ្មៅដើម្បីប្រកួតប្រជែងនិងរំខានដល់ការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលពីអាងទន្លេCaspiទៅកាន់អឺរ៉ុប។សកម្មភាពបែបនេះអាចធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ចក្ខុវិស័យសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលពីបណ្តាប្រទេសដូចជាAzerbaijanឬTurkmenistanហើយសំខាន់ជាងនេះទៀតគឺធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការស្វែងរកភាពចម្រុះប្រភពថាមពលខាងក្រៅនៃគន្លងរបស់រុស្ស៊ី។លោកស្សេនវ៉ាត( Shane Ward) អ្នកវិភាគនៅអង្គការសន្តិភាពពិភពលោក (OWP) បានមានប្រសាសន៍ថា“ ការគ្រប់គ្រងរបស់រុស្ស៊ីលើសមុទ្រខ្មៅក៏អាចធ្វើឱ្យអឺរ៉ុបស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនៃការដណ្តើមថាមពលផងដែរ។សមុទ្រខ្មៅត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាចំណុចខ្សោយរបស់អូតង់នៅលើចំហៀងខាងកើត។
តំបន់នេះមានវប្បធម៌ចម្រុះហើយមានទំនាក់ទំនងជាប្រវត្តិសាស្ត្រជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ីដោយសារទីតាំងភូមិសាស្ត្រ។ដោយមានឥទ្ធិពលលើសមាជិកណាតូនៅក្នុងតំបន់ទីក្រុងម៉ូស្គូអាចធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ផ្ទៃក្នុងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនិងធ្វើឱ្យខូចដល់សម្ព័ន្ធភាព។សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសមាជិកអង្គការណាតូជាច្រើនទៀតក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះបានបង្កើនវត្តមានរបស់ពួកគេនៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅដើម្បីរារាំងចលនារបស់រុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែវត្តមាននេះចុះខ្សោយក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតីDonaldTrumpដែលបានអនុវត្តគោលនយោបាយ“ អាមេរិកាំងទី១” ហើយមិនបានប្រកាន់យកតួនាទីរបស់ណាតូឡើយ។
នៅពេលលោក Biden ឡើងកាន់អំណាចសហរដ្ឋអាមេរិកនិងណាតូបានបន្តពង្រាយរបស់ពួកគេទៅកាន់សមុទ្រខ្មៅហើយបានឆ្លើយតបជាមួយនឹងការឆ្លើយតបយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសរុស្ស៊ីដោយលើកឡើងពីកង្វល់សន្តិសុខជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ដែលមានយុទ្ធសាស្ត្រ។នាវាពិឃាតកាំជ្រួចមីស៊ីលនាំផ្លូវនិងឧបករណ៍យោធាដទៃទៀតកាលពីដើមឆ្នាំនេះបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការឆ្លើយតបរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែខ្លាំងក្លាទៅនឹងចលនាយោធារុស្ស៊ីនៅក្នុងតំបន់ដែលមើលឃើញថាជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការប្រកួតប្រជែងអំណាច។
នេះគឺជាការកើនឡើងដ៏ធំបំផុតនៃវត្តមានកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកនៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ ។អគ្គលេខាធិការណាតលោកJensStoltenbergកាលពីខែមករាបានជំរុញឱ្យរុស្ស៊ីបញ្ឈប់ការទទួលស្គាល់តំបន់AbkhaziaនិងNamOssetiaនិងដកកងកម្លាំងចេញដោយនិយាយថាការផ្លាស់ប្តូររបស់រុស្ស៊ីកំពុងបង្កភាពវឹកវរនៅហ្សកហ្ស៊ីដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តសំខាន់របស់លោកខាងលិចក្នុងការប៉ុនប៉ងរារាំងរុស្ស៊ី។សម្រាប់ណាតូសន្តិសុខរបស់សមាជិកដូចជាតួកគីនិងអឺរ៉ុបដទៃទៀតពីចលនាគ្រប់គ្រងពិបាករបស់រុស្ស៊ីគឺមានសារសំខាន់ដូចគ្នា។ទន្ទឹមនឹងនេះអាមេរិកក៏ត្រូវស្វែងរកទំនាក់ទំនងប្រសើរឡើងនិងរួមគ្នាជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនណាតូប្រឈមនឹងការលំបាកដោយបន្តគោលនយោបាយប្រឆាំងនឹងចលនារបស់រុស្ស៊ី។លោក ShaneWardបាននិយាយថាការផ្លាស់ប្តូរបន្ទាប់រវាងប្រទេសរុស្ស៊ីនិងលោកខាងលិចនឹងមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សន្តិភាពនៅសមុទ្រខ្មៅសម្រាប់ទសវត្សខាងមុខ៕
