បន្ទាប់ពីរីករាយមានប្រធានាធិបតីថ្មីប្រជាពលរដ្ឋប្រេស៊ីលនាំគ្នាជម្រាបលាស្តេចបាល់ទាត់របស់ខ្លួន
03-April-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រេស៊ីល៖ លោក Luiz Inacio Lula da Silva អតីតមកពីគណបក្សពលករ ហៅកាត់ថា (PT) បានស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីល សម្រាប់អាណត្តិ រយៈពេល៤ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ នៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ថាជាមួយ និងអនុប្រធានាធិបតីរបស់គាត់ Geraldo Alckmin ដោយបញ្ចាប់យុគសម័យប្រធានាធិបតី Jair Bolsonaro ដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រេស៊ីលបែកបាក់និងដាក់ប្រទេសឯកោពីអន្តរជាតិ។ នេះគឺជាអាណត្តិប្រធានាធិបតីទី៣ របស់ Lula da Silvaមានអាយុ៧៧ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីគាត់បានជាប់ពន្ធគារអស់ពេលជាង១ឆ្នាំនៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៨ និង២០២០២៣ ដោយសារការកាត់ទោស ដ៏ចម្រូងចម្រាសដែល ក្រោយមកត្រូវបានលុបចោលដោយតុលាការកំពូល ។
នៅក្នុងខែតុលា លោក Lula da Silva ត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីជាមួយ នឹងសម្លេងឆ្នោត៦០,៣លានឬ៥០,៩ ភាគរយនៃសម្លេងឆ្នោត ខណៈពេលនោះប្រធានាធិបតី Jair Bolsonaro ទទួលបាន៥៨,៨ មាន៥៨,២លានអ្នកណា មាន៥៨,២លានសម្លេងឬ៤,៩ភាគរយគឺបានឈ្នះយ៉ាងប្រផិតប្រផោយ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី កាលពីថ្ងៃទី៣០តុលាកន្លងទៅដែលធ្វើឲ្យទំព័រអំណាចនយោបាយ ដឹកនាំដោយលោកបុលសូណារ៉ូ ប្រធានាធិបតីស្តាំនិយមជ្រុល ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ជាផ្លូវការហើយ។
ប្រជាជនប្រេស៊ីលយ៉ាងហោច៣សែននាក់ ដែលបានមកចូលរូមអបអរកម្មវិធីស្បថចូលកាន់តំណែង របស់លោកលូឡា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញ នៅទីក្រុងប្រាស៊ីលីយ៉ា។ ក្នុងកម្មវិធីដ៏សប្បាយរីករាយនេះដែរ គឺគ្មានឡើយវត្តមានរបស់ពួកឥស្សរជន មេទ័ព មេទាហានស័ក្តិពេញស្មា ដូចកាលជំនាន់អាណត្តិមុន ដែលលោកបុលសូណារ៉ូបានអញ្ជើញឲ្យដើរអមដំណើរ។ លោកប្រធានាធិបតីលូឡា បានអញ្ជើញលោក Raoni Metuktire អ្នកដឹកនាំសហគមន៍ជនជាតិដើមតំបន់អាម៉ាហ្សូន ដែលមានវ័យ៩៣ ហើយដែលគេគោរពស្រលាញ់បំផុត ព្រមទាំងជនស៊ីវីលតំណាងសង្គមប្រេស៊ីលច្រើននាក់ទៀត ឲ្យមកចូលរួមអមដំណើរឡើងកាន់អំណាចរបស់លោក។ រូបភាពនេះគឺជានិម្មិតរូប នៃអាណត្តិអំណាចនយោបាយរបស់លោកលូឡា ដែលនឹងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការកសាងស្នាបនាសង្គម តាមរយៈការបង្រួបបង្រួប ប្រមូលបញ្ចូលគ្នា មិនមែនដោយការប្រើអំណាចកណ្តាប់ដៃដែក វាយបំបែកបំបាក់ ភូតកុហក បំភ្លៃការពិតដូចកាលជំនាន់លោកបុលសូណារ៉ូនោះឡើយ។
មុននេះ២ថ្ងៃអតីតប្រធានាធិបតីចាញ់ឆ្នោត លោកបុលសូណារ៉ូ បានធ្វើដំណើរចេញពីប្រេស៊ីល ឆ្ពោះទៅរដ្ឋផ្លរីដា សហរដ្ឋអាមេរិកហើយ។ តាមទំលាប់ជាប្រពៃណីនយោបាយប្រេស៊ីល គឺនៅថ្ងៃស្បថចូលកាន់តំណែង គឺប្រធានាធិបតីអាណត្តិមុន ជាអ្នកប្រគល់កន្សែងពាក់ឈៀងពណ៌ទង់ជាតិប្រេស៊ីល ទៅឲ្យប្រធានាធិបតីអាណត្តិថ្មី ដើម្បីជានិម្មិតរូបនៃការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិភាព។ តែនេះជាលើកទីមួយហើយ ក្រោយចប់របបយោធានៅឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលប្រធានាធិបតីចាញ់ឆ្នោតមិនមកចូលរួមផ្ទេរអំណាចជាផ្លូវការបែបនេះ។ លោកបុលសូណារ៉ូ រហូតមកទល់ពេលនេះ មិនបានប្រកាសទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ថាខ្លួនចាញ់ឆ្នោតនោះទេ។ ជាងនេះទៀត ក្រុមអ្នកគាំទ្រចលនានយោបាយស្តាំនិយម របស់លោកបុលសូណារ៉ូនេះ ក៏នៅតែព្យាយាមតវ៉ា បដិសេធលទ្ធផលបោះឆ្នោតដែរ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ ក្រុមស្តាំជ្រុលនិយមនេះ បានទៅធ្វើបាតុកម្មស្រែកទាមទារនៅខាងមុខបន្ទាយទាហាន ឲ្យកងទ័ពចេញអន្តរាគមន៍រារាំងកុំឲ្យលោកលូឡា ស្បថចូលកាន់តំណែងទៀតផង។ សមត្ថកិច្ចប្រេស៊ីលបានស្ទាក់ទប់ស្កាត់បានទាន់ពេលវេលា នូវករណីប៉ុនប៉ងដាក់គ្រាប់បែបបំផ្ទុះរថយន្តថែមទៀតផង បង្កឡើងដោយក្រុមអ្នកគាំទ្រលោកបុលសូណារ៉ូ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាចូលកាន់អំណាច លោកលូឡា បានថ្លែងថា ៤ឆ្នាំកន្លងមកនេះប្រេស៊ីលបានជួបទុក្ខលំបាកខ្លាំងណាស់ ដោយសារតែការដឹកនាំបែបហិង្សា របស់ប្រធានាធិបតីស្តាំនិយមជ្រុលបុលសូណារ៉ូ ដែល បំបែកបំបាក់សង្គម រើសអើងផ្លូវភេទ រើសអើងជាតិសាសន៍ តាមរយៈពាក្យសំដីកុហកបោកប្រាស់ ប្រឌិត បំផុសបំផុលមនុស្សឲ្យស្អប់គ្នាក្នុងសង្គម។លោកលូឡា បានថ្លែងថា សុបិនអាក្រក់បានចប់ហើយ។ ចាប់ពីពេលនេះទៅ ប្រស៊ីលនឹងបើកទំព័រថ្ងៃថ្មី ដែលលោកបានអំពាវនាវ ឲ្យប្រជាជនប្រេស៊ីល ប្រើប្រាស់ “ការពិត” ជាអាវុធយកឈ្នះសំដីកុហកបោកប្រាស់ របស់បក្សពួកលោកបុលសូណារ៉ូ។ ប្រើប្រាស់ “ការពិត” ដើម្បីកសាងសង្គមដោយការស្រលាញ់រួបរួមគ្នា ហើយយកឈ្នះ ចរន្តគំនិតស្អប់ខ្ពើមគ្នា។
លោកលូឡា បានសន្យាថា លោកនឹងដឹកនាំប្រទេស ដើម្បីប្រជាជនប្រេស៊ីលទាំង២១៥លាននាក់ ដោយមិនបោះបង់ចោលនរណាម្នាក់ទេ បើទោះបីអ្នកនោះមិនគាំទ្រ មិនបោះឆ្នោតឲ្យលោកក៏ដោយ។ លោកថា លោកនឹងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបញ្ហាវិសមភាពសង្គមគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់។ លោកប្រធានាធិបតីថ្មីលូឡា បានឆ្លៀតរំលឹក អំពីចំណុចអវិជ្ជមាននៃអាណត្តិរបស់លោកបុលសូណារ៉ូ ដែលបានបំផ្លាញវិស័យសុខាភិបាល វិស័យអបរំ វិស័យវប្បធម៌ វិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យា ព្រមទាំងបានធ្វើឲ្យខ្ទេចខ្ទីរដល់ព្រៃឈើ ប្រព័ន្ធជីវចម្រុះ និងធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រស៊ីល។ក្នុងនាមប្រេស៊ីលជាប្រទេសដ៏ធំបំផុត នៅតំបន់អាម៉ាហ្សូន លោកលូឡា បានសន្យាថានឹងនាំប្រេស៊ីល ត្រលប់មកលើឆាកអន្តរជាតិឡើងវិញ តាមរយៈការចូលរួមធ្វើជាកម្លាំងចលករ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងកំដៅផែនដី។ រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកលូឡា មានរដ្ឋមន្ត្រីចំនួន៣៧នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួនដល់ទៅ១១នាក់។ ចូលកាន់អំណាចបាន១ថ្ងៃ លោកលូឡា បានចេញ ក្រិត្យរៀបចំការពារ និងពង្រឹងស្ថាប័នដែលធ្វើការផ្នែក ការពារបរិស្ថាននៅតំបន់អាម៉ាហ្សូន។ លោកក៏បានចេញក្រិត្យ លុបចោលនូវក្រិត្យចាស់មុនៗ ដែលបើកដៃឲ្យមានការកាន់កាប់អាវុធយ៉ាងទូលំទូលាយ ជាដើម។
បន្ទាប់ពីមានការរីករាយកាលពីថ្ងៃចន្ទទី២មករាប្រជាជនប្រេស៊ីលដ៏រំជួលចិត្តបានចាប់ផ្តើមគោរពជាលើកចុងក្រោយដល់វីរបុរសបាល់ទាត់ប៉េឡេនៅឯកីឡដ្ឋានដែលគាត់ធ្លាប់ធ្វើឱ្យពិភពលោកភ្ញាក់ផ្អើលជាមួយនឹងជំនាញដ៏អស្ចារ្យរបស់គាត់។ពេញមួយថ្ងៃចន្ទ អ្នកគាំទ្រនិងឥស្សរជនកីឡាបាល់ទាត់រាប់ពាន់នាក់បានតម្រង់ជួរដាក់បាច់ផ្កានៅឯពិធីបុណ្យសពនៅកីឡដ្ឋាន Vila Belmiro ដែលជាផ្ទះយូរឆ្នាំរបស់ក្លិប Santos របស់ប៉េឡេ។មឈូសរបស់ប៉េឡេត្រូវបានរុំដោយទង់ជាតិប្រេស៊ីលនិងទង់របស់ក្លិប Santos ហើយហ៊ុមព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្កាពណ៌ស រួមទាំងភួងផ្កាពីក្លិប Real Madrid និងតារាប្រេស៊ីលបច្ចុប្បន្ននីម៉ា ដែលឪពុករបស់គេក៏បានចូលរួមផងដែរ។
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកបានរាយការណ៍ថា ប្រធានាធិបតី ល្វីស អ៊ីណាស៊ីអូ លូឡា ដា ស៊ីលវ៉ា (Luiz Inacio Lula da Silva) និងភរិយាក៏បានផ្ញើកម្រងផ្កាផងដែរ។ការិយាល័យរបស់លោកលូឡាបានប្រកាសមុននេះថា លោកនឹងចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យសពនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ គឺតិចជាង ៤៨ ម៉ោងបន្ទាប់ពីការស្បថចូលកាន់តំណែង ដើម្បី “គោរពពវិញ្ញាណក្ខន្ធ” មុនពេលពិធីដង្ហែសព និងពិធីបញ្ចុះសពនៅពេលក្រោយ។
ប៉េឡេ ជាម្ចាស់ជើងឯកវើលខាប់បីសម័យ ដែលគេចាត់ទុកជាកីឡាករបាល់ទាត់ដ៏អស្ចារ្យបំផុតគ្រប់ពេលនោះ បានទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ក្នុងអាយុ ៨២ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការតស៊ូជាមួយនឹងជំងឺមហារីក។
