កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសអារ៉ាបរួមផ្តល់ផលប្រយោជន៍អីខ្លះ?
02-November-2023 / សេដ្ឋកិច្ច
ភ្នំពេញ៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នារសៀលថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣នេះ បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក ថានីប៊ីន អាប៊េដ អាលហ្សេយូឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួម នៅវិមានសន្តិភាព មុននឹងអញ្ជើញជាអធិបតីភាពនៅក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួម ។
លោក ថានីប៊ីន អាប៊េដ អាលហ្សេយូឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួម បានសម្តែងការរីករាយចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងនាំសេដ្ឋកិច្ច និងប្រជាជនប្រទេសទាំងពីរ ឲ្យកាន់តែជិតគ្នាថែមទៀត។លោក ថានីប៊ីន អាប៊េដ អាលហ្សេយូឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួម បានជម្រាបសម្តេចតេជោថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះរួមគ្នាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើសក្ដានុពលកំពុងតែមាន។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានសម្តែងនូវការរីករាយចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនាំមកនូវផលប្រយោជន៍នៃប្រទេសទាំងពីរ។សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការពិចារណាលើការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្មជាមួយវិស័យស្រូវអង្ករ ក្នុងនោះ ទី១ កម្ពុជាមានស្រូវប្រមាណប្រាំមួយលានតោនដែលអាចនាំចេញបាន និងឲ្យពិចារណាបង្កើតម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ឃ្លាំង និងបណ្ដាញទិញសម្រាប់ទិញកែច្នៃស្រូវការនាំចេញ។ ទី២ លើវិស័យស្វាយចន្ទី កម្ពុជាមានស្វាយចន្ទីជាងមួយលានតោនហើយស្វាយចន្ទីនេះ ពុំទាន់មានការកែច្នៃសម្រាប់ការនាំចេញនៅឡើយ។ ដូច្នេះ សម្តេច ក៏បានស្នើឲ្យពិចារណាជំរុញការវិនិយោគ មកវិនិយោគនៅលើការកែច្នៃសម្រាប់នាំចេញទៅប្រទេសអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួម និងនាំចេញទៅប្រទេសក្រៅផង ។
សម្តេចតេជោ ក៏បានស្នើឲ្យពិចារណាផងដែរសម្រាប់ការវិនិយោគការកែច្នៃដំឡូងដែលកម្ពុជាមានច្រើនសម្រាប់ធ្វើការកែច្នៃ និងសម្រាប់ការនាំចេញ ។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានស្នើឲ្យអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួមពិចារណាឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងមិនយកពន្ធត្រួតគ្នា ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់ការវិនិយោគផង និងជំរុញស្នើឲ្យហោះហើរត្រង់ពីអេមីរ៉ាត់ អារ៉ាប់រួមមកកាន់កម្ពុជា។
សូមបញ្ជាក់ថាកាលពីរសៀលថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភ្នំពេញភូគីត្រា ឯកឧត្តម ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និង ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ថានី ប៊ីន អាម៉េត អាល់ ហ្សេយូឌី (Thani bin Ahmed Al Zeyoudi) រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម បានជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ ដើម្បីពិនិត្យលើលទ្ធភាពក្នុងការបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។នៅក្នុងជំនួបនេះ ភាគីទាំងពីរបានសម្តែងនូវក្តីសោមនស្សរីករាយ ដែលដំណើរការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (Cambodia-UAE, Comprehensive Economic Partnership Agreement – CEPA) បានឈានដល់ពិធីចុះហត្ថលេខា ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅវិមានសន្តិភាព។
ស្របតាមស្មារតីនេះ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពជំរុញការផ្តល់សច្ចាប័ន្នលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដើម្បីវិនិយោគិន ធុរជន ផលិតករ ពាណិជ្ជករ ក៏ដូចជាអ្នកប្រើប្រាស់នៃភាគីទាំងពីរ អាចច្បាមយកអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងកាលានុវត្តភាពធុរកិច្ចនិងវិនិយោគ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងផ្តល់ឱ្យនាពេលខាងមុខ។ទាក់ទង អត្ថប្រយោជន៍ ដែលរំពឹងថាអាចទទួលបានពីកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (CEPA) ជាពិសេសនៅពេលដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចូលជាធរមាននាពេលខាងមុខ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសមាគមផលិតស្បែកជើងកម្ពុជា បានលើកឡើងថា អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម គឺជាទីផ្សារថ្មី និងជាទីផ្សារដ៏មានសក្តានុពល សម្រាប់ផលិតផល ស្បែកជើង កាបូប និងផលិតផលធ្វើដំណើររបស់កម្ពុជា ខណៈកិច្ចព្រៀមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ច គ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម បានចុះហត្ថលេខា នៅរសៀលថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។
អ្នកឧកញ៉ា លី ឃុនថៃ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសមាគមផលិតស្បែកជើងកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំគិតថា អារ៉ាប់រួមនេះគឺជាទីផ្សារល្អ សម្រាប់ផលិតផលស្បែកជើង និងផលិតសម្រាប់ធ្វើដំណើរ។ កន្លងមកយើងមិនបាននាំចូលដោយផ្ទាល់ទេ ដោយសារទីផ្សារធំរបស់យើង គឺនាំចេញទៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក អង់គ្លេស អាស៊ាន ជប៉ុន កូរ៉េ ហើយកន្លះឆ្នាំនេះយើងមាននាំទៅចិនដែរ ដោយសារក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយចិន»។លោកបន្ថែមថា «ស្របពេលក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានទៅពិភាក្សាការងារចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអារ៉ាប់រួម ទីផ្សារនេះ គឺមានសក្តានុពលបើកទីផ្សារសម្រាប់ឱ្យវិស័យស្បែកជើង កាបូប ផលិតផលធ្វើដំណើរនៅថ្ងៃអនាគត នៅពេលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមានប្រសិទ្ធភាពហើយ ដាក់ឱ្យអនុវត្ត យើងអាចនាំចូលដោយមិនបាច់បង់ពន្ធ។ ខ្ញុំគិតថា ទីផ្សារនេះគឺល្អសម្រាប់វិស័យរោងចក្រឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជាយើង គឺអាចជួយបានច្រើនមែនទែន ក្នុងការនាំចេញទៅប្រទេសថ្មីៗទៀត»។
លោកបន្ថែមថា នៅពេលដែលកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដាក់ឱ្យអនុវត្ត រំពឹងថាផលិតផល ស្បែកជើង កាបូប និងផលិតផលធ្វើដំណើររបស់កម្ពុជា នឹងអាចនាំចេញទៅប្រទេសនេះលឿន ដោយសារបច្ចុប្បន្ននេះ បណ្តារោងចក្រមួយចំនួន មានផលិតផលដែលអាចនាំចេញភ្លាមៗបាន។លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មបានថ្លែងថា លោកគូសបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម កម្ពុជាក៏អាចឈោងចាប់នូវទីផ្សារផ្សេងទៀត នៅទ្វីបអាហ្វ្រិកផងដែរ។លោកបន្តថា «នេះជាលើកទី១ហើយ ដែលកម្ពុជាបានឈានចូលទីផ្សារមជ្ឈឹមបូព៌ា ដែលយើងឃើញថា ជាសក្តានុពលមួយ ហើយជាកន្លែងមួយដែលយើងឈានចូលលើប្រទេសអាហ្វ្រិកនៅថ្ងៃក្រោយ។ ខ្ញុំសូមជម្រាបថា បើយើងនិយាយពីអាស៊ីសិង្ហបុរី គឺជាកន្លែងមួយដែឡចែកចាយទំនិញនៅអាស៊ី។ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ក៏ដូចជាកន្លែងមួយចែកចាយទៅទ្វីបអាហ្វ្រិក»។
យោងតាមទិន្នន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា រយៈពេល៥ខែ ដើមឆ្នាំ២០២៣នេះ កម្ពុជាបាននាំចេញស្បែកជើងក្នុងតម្លៃជាង ៤៣៦លានដុល្លារអាមេរិក ធ្លាក់ចុះ២៣.៤ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២២។អ្នកឧកញ៉ា លី ឃុនថៃ មានប្រសាសន៍ថា ស្របពេលដែលការនាំចេញផលិតផលស្បែកជើងបានធ្លាក់ចុះ គួរឱ្យកត់សម្គាល់នេះនៅដើមឆ្នាំនេះ លោករំពឹងថា ទីផ្សារប្រទេសអារ៉ាប់រួម ដែលជាទីផ្សារថ្មីនេះ នឹងអាចជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាធ្លាក់ចុះនេះបាន៕
