បើខាងបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិងសារធារណរដ្ឋមិនអាចរកបានកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពី «បំណុលអតិបរមា»បានវបិត្តនឹងរាលដាលដល់ពិភពលោក
02-May-2023 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
អាមេរិក៖ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន និងប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រ លោក ខេវិន ម៉ាកខាធី (Kevin McCarthy) មិនអាចសម្រេច បាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយទេនៅថ្ងៃទី២២ឧសភា ដើម្បីកំណត់កម្រិតអតិបរានៃបំណុលសាធារណៈ ៣១.៤ពាន់ពាន់លានដុល្លាររបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក្នុងការចរចារយៈពេល ១០ថ្ងៃមកនេះ ។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣បានរាយគារណ៍ថាលោកប្រធានាធិបតី បៃដិន មកពីបក្សប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ បាន និងកំពុងតស៊ូមតិដើម្បីឈានទៅសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀង មួយ ក្រោយពេលដែល លោក ម៉ាកខាធី បានដាក់សម្ពាធលើសេតវិមាន ឲ្យយល់ព្រមលើការកាត់បន្ថយការចំណាយនៅក្នុងថវិកាសហព័ន្ធ ដែលលោក បៃដិន ចាត់ទុកថា «មានតម្រូវការខ្លាំងបំផុត» ហើយបានជំរុញឲ្យមានការដាក់ចេញនូវពន្ធថ្មី តែគណបក្សសាធារណរដ្ឋបានច្រានចោល។
លោក បៃដិន បានគូសបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនោះថា «យើងបានបញ្ជាក់ម្តងទៀតថា ការខកខានសងបំណុលមិនស្ថិតនៅក្រោមការពិចារណាឡើយ ហើយមធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីឲ្យមានដំណើរការទៅមុខ គឺភាពស្មោះត្រង់ឆ្ពោះទៅរកកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សធំៗទាំង២»។ រីឯ លោក ម៉ាកខាធី បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន ថា «ក្រុមអ្នកចរចានឹងធ្វើការជាមួយគ្នាពេញមួយយប់ ដើម្បីព្យាយាមស្វែងរកចំណុចរួម»។ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ មានពេលរហូតដល់ថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា ដើម្បីបង្កើនដែនកំណត់នៃការខ្ចីប្រាក់ខ្លួនឯងរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬខកខានការសងបំណុលដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ខណៈបញ្ហានេះក្រុមសេដ្ឋវិទូបានព្រមានថា អាចនាំមកនូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅអាមេរិក។
នៅអាមេរិក រដ្ឋសហព័ន្ធបច្ចុប្បន្ន ជាប់បំណុលចំនួនសរុប ៣១០០០ពាន់លានដុល្លារ ដែលក្នុងនោះ មានប្រមាណ៧៤០០ពាន់លាន គឺជាបំណុលនៅក្រៅស្រុក ដោយរាប់ទាំងធនាគារកណ្តាលបរទេស និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុឯកជននៅឯបរទេស។ តួលេខនេះ យោងតាមអ្នកជំនាញ គឺវាមិនមានអ្វីចោទជាបញ្ហាអ្វីទេ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក។ បញ្ហាចោទនាពេលនេះ គឺជាពេលដែលអាមេរិកត្រូវដំឡើង អត្រាអតិបរមានៃបំណុល ពោលគឺជាច្បាប់ថ្មីមួយ ដែលគេតែងតែធ្វើវា ដើម្បីកំណត់ថា រដ្ឋសហព័ន្ធ អាចមានសិទ្ធិមានបំណុលសាធារណៈ មិនឲ្យលើសពីចំនួនប៉ុន្មាន។ពីមុនមក ការកំណត់អត្រាអតិបរមានៃបំណុលនេះ គឺគ្រាន់តែជារឿងរដ្ឋបាលសាមញ្ញមួយ ដោយសភាខុសហ្ក្រេសមានតួនាទីធ្វើវា ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យរដ្ឋាភិបាល។
ក៏ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ យើងឃើញថា ច្បាប់ដំឡើងអត្រាបំណុលអតិបរមានេះ បានក្លាយជាចំណុចវិវាទ ខ្វែងគំនិតគ្នារវាងក្រុមគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកចូ បៃដិន។ បក្សសាធារណៈរដ្ឋ ស្តីបន្ទោសថារដ្ឋសហព័ន្ធចាយវាយឥតគិត ចំណាយច្រើនណាស់ ធ្វើឲ្យបំណុលចេះតែប៉ោងឡើង។ រីឯបក្សប្រជាធិបតេយ្យវិញ អះអាងថាការចំណាយទាំងនោះគឺវាចាំបាច់ ក្នុងការជួយសង្គម ជួយផ្នែកសុខាភិបាល ជួយជីវភាពប្រជាជនក្រីក្រ ហើយបញ្ហាបំណុលអាចដោះស្រាយបាន តាមរយៈការដំឡើងពន្ធយកពីក្រុមហ៊ុនធំៗ ដែលកើបប្រាក់ចំណេញដ៏សន្ធឹកពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
យោងតាមលោកស្រី Janet Yallen រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិក គឺបញ្ហាធំមួយចំនួននឹងចោទឡើង ចាប់ពីថ្ងៃទី១មិថុនាខាងមុខនេះទៅ ប្រសិនបើគ្មានកិច្ចព្រមព្រៀងដំឡើងអត្រាអតិបរមានៃបំណុលទេនោះ។ បំណុលរដ្ឋនឹងឡើងចាល់ដល់កម្រិតអតិបរមា ដែលគេបានកំណត់កាលពីលើកមុន។ មានន័យថារដ្ឋមិនអាចបន្ថែមកម្ចីទៀតបានទេ។ ដូច្នេះ ចាប់ពីពេលនោះទៅ គឺរដ្ឋសហព័ន្ធមិនអាចមានប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការចំណាយផ្សេងៗបានទេ តួយ៉ាង ដូចជាការចំណាយលើដំណើរការទូទៅ ប្រាក់ខែបុគ្គលិករដ្ឋសហព័ន្ធ ប្រាក់សោធននិវត្តអតីតទាហាន ការចំណាយលើជំនួយសង្គម ជួយអ្នកក្រីក្រអីជាដើម។
មានន័យថា រដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិក នឹងត្រូវតែបង្ខំចិត្ត កាត់បន្ថយការចំណាយដែលមិនសូវចាំបាច់ ពន្យាពេលសងបំណុលទាំងប្រាក់ដើមទាំងការប្រាក់ ឬក៏អាចកាត់បន្ថយខ្ទង់ចំណាយផ្សេងទៀតសិន ដូចជាទំលាក់ចំនួនប្រាក់សោធននិវត្ត ប្រាក់ជំនួយសង្គម បើកឲ្យតែមួយចំណែក ជំពាក់មួយចំណែកអីសិនជាដើម។ វិធានាការទាំងអស់នេះ គឺសុទ្ធតែជាការប៉ះពាល់ទៅដល់ជីវភាពប្រជាជនអាមេរិក។ក្រុមហ៊ុនឯកជននានា ដែលផ្តល់សេវាកម្មដល់ស្ថាប័នរដ្ឋសហព័ន្ធ ហើយចេញវិក័យប័ត្រហើយ រដ្ឋមិនទាន់បង់ប្រាក់ឲ្យ គឺវានឹងប៉ះពាល់ ដល់ដំណើរការទូទៅ តាមក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ។ ពោលគឺវាប៉ះពាល់តៗគ្នា ពីលើដល់ក្រោម។ ហើយចំណុចសំខាន់មួយទៀត គឺរដ្ឋអាមេរិក នឹងត្រូវគេប្រកាសថា គ្មានប្រាក់សងបំណុល។
បញ្ហានេះ អាចនឹងទាញទម្លាក់ពិន្ទុរបស់អាមេរិក នៅលើទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។ អ្នកវិនិយោគ អ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចីផ្សេងៗ នឹងបាត់បង់ទំនុកចិត្ត ឬក៏មិនសូវហ៊ានរកស៊ីនៅអាមេរិកទេ។ សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ជាអ្នករាំងខ្ទប់ដើម្បីទម្លាក់កហុសទៅលើគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ លោក Kevin McCarthy ដែលជាប្រធានសភាតំណាង មកពីបក្សសាធារណរដ្ឋ លើកឡើងថា វ៉ាស៊ីនតោន មិនអាចចាយវាយដោយឥតគិត បានតទៅទៀតបានទេ។ គោលជំហររបស់សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ គឺទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកចូ បៃដិន យល់ព្រម កាត់បន្ថយការចំណាយ ទើបខាងគេ សុខចិត្តបោះឆ្នោតយល់ព្រម លើច្បាប់ដំឡើងអត្រាអតិបរមានៃបំណុលរដ្ឋ។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ ឯណោះ បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃសុក្រកន្លងទៅ ហៅឲ្យសមាជិកសភាបក្សសាធារណៈ ត្រូវតែរឹងមាំ កុំធ្វើសម្បទានឲ្យបក្សប្រជាធិបតេយ្យឲ្យសោះ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកូកប្រកាសថា ត្រូវតែធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកចូ បៃដិន ក្ស័យធនគ្មានប្រាក់សងបំណុល។ ការប្រកាសរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នេះ ត្រូវបានលោក ចូ បៃដិន ចាត់ទុកជាសម្តីដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវទាល់តែសោះ។ ហេតុតែចង់ចំណេញនយោបាយ ចង់សងសិក ចង់ធ្វើបាបរដ្ឋាភិបាល លោកដូណាល់ ត្រាំ សុខចិត្តធ្វើឲ្យមានបញ្ហាដល់ប្រាក់ចំណាយរបស់រដ្ឋ ហើយអ្នកដែលរងថ្មបាក់ គឺប្រជាជនអាមេរិក។លោកចូ បៃដិន បានអះអាងថា លោកមិនអាចយល់ព្រមកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណាយ ទៅក្នុងវិស័យសង្គមកិច្ចបានទេ។ ប្រជាជនអាមេរិកប្រមាណ២១លាននាក់ ដែលមានជីវភាពក្រីក្រ រស់រំពឹងទៅលើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលរដ្ឋ និងជំនួយចំណីអាហារជាដើម។
លោកចូ បៃដិនថា លោកសុខចិត្តកាត់បន្ថយការចំណាយ លើផ្នែកផ្សេងមួយចំនួន។ តែទន្ទឹមនឹងនេះ លោកចូ បៃដិន បានទាមទារថាត្រូវដំឡើងពន្ធ យកពីអ្នកមានស្តុកស្តម្ភ និងសហគ្រាសអាមេរិក ដើម្បីយកមកទប់ការចំណាយ។ ប្រសិនបើវិបត្តិបំណុល ដែលបង្ករឡើងដោយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលទីបំផុតនឹងបញ្ជូន សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច នោះសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក ស្ទើរតែនឹងធ្លាក់ចុះតែម្នាក់ឯង។ ផលប៉ះពាល់នៃការលុបចោលដំបូង មិនធ្លាប់មានលើបំណុលសហព័ន្ធ នឹងផ្ទុះឡើងយ៉ាងឆាប់ រហ័សជុំវិញពិភពលោក
យោងតាមសារព័ត៌មាន AP ចេញផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ បានឱ្យដឹងថា ការបញ្ជាទិញ សម្រាប់រោងចក្រចិន ដែលលក់គ្រឿង អេឡិចត្រូនិកទៅសហរដ្ឋអាមេរិក អាចនឹងជាប់គាំង ។ វិនិយោគិនស្វីស ដែលកាន់កាប់រតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងទទួលរងការខាតបង់។ ក្រុមហ៊ុននានារបស់ប្រទេសស្រីលង្កា អាចនឹងលែងប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារ ជាជម្រើសជំនួសរូបិយប័ណ្ណផ្ទាល់ខ្លួន របស់ពួកគេបាន។
លោក Mark Zandi ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៅក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ Moody បាននិយាយថា “គ្មានជ្រុងណាមួយនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងត្រូវបានទុកចោលឡើយ” ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល សហរដ្ឋអាមេរិកបានខកខាន ហើយវិបត្តិមិនត្រូវបានដោះស្រាយយ៉ាងឆាប់រហ័សនោះទេ។
លោក Zandi និងសហការីពីរនាក់នៅ Moody បានសន្និដ្ឋានថា ទោះបីជាដែនកំណត់បំណុលត្រូវបានរំលោភបំពាន មិនលើសពីសប្តាហ៍ក៏ដោយ សេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្លាក់ចុះខ្លាំង ធ្លាក់ចុះយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលអាចនឹងបំផ្លាញការងារប្រហែល ១,៥ លាន កន្លែង។Zandi និងសហការីរបស់គាត់ បានរកឃើញនៅក្នុងការវិភាគរបស់ពួកគេថា ប្រសិនបើការខកខានរបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវមានរយៈពេលយូរជាងនេះ រហូតដល់រដូវក្តៅ នោះផលវិបាកនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅទៀត ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្លាក់ចុះ ការងារអាមេរិកចំនួន ៧,៨ លានកន្លែង នឹងបាត់បង់, អត្រាការខ្ចីនឹងកើនឡើង, អត្រាគ្មានការងារធ្វើនឹងកើនឡើងពី ៣,៤ភាគរយ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន ឡើងទៅដល់ ៨ភាគរយ ហើយការធ្លាក់ចុះទីផ្សារភាគហ៊ុននឹងលុបទ្រព្យសម្បត្តិគ្រួសារចំនួន ១០ ពាន់ពាន់លានដុល្លារ។
ក្រុមប្រឹក្សាសេតវិមាននៃទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចបានព្យាករណ៍ថាប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកពិតជាបរាជ័យទីផ្សារភាគហ៊ុននឹងធ្លាក់ចុះ៤៥%ក្នុងប៉ុន្មានខែដំបូង។ ទីភ្នាក់ងារវាយតម្លៃឥណទាន Moody's ព្យាករណ៍ថានឹងធ្លាក់ចុះ២០% ខណៈពេលដែលអត្រាគ្មានការងារធ្វើកើនឡើង៥% - មានន័យថាប្រហែល ៨លាននាក់អាមេរិកនឹងបាត់បង់ការងាររបស់ពួកគេ។នៅលើផ្នែកនៃរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលកំណត់ដោយកម្រិតបំណុលនោះវាមិនអាចអនុវត្តវិធានការជំរុញសារពើពន្ធបានទេ ដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្នុងកាលៈទេសៈធម្មតា តម្លៃរូបិយប័ណ្ណនៃប្រទេសដែលមានលំនាំដើមនឹងត្រូវប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង។ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកមិនព្រមសងបំណុលរបស់ខ្លួន វិនិយោគិននឹងបាត់បង់ជំនឿលើប្រាក់ដុល្លារហើយស្វែងរករូបិយប័ណ្ណផ្សេងទៀតដើម្បីជំនួស។ នេះនឹងធ្វើឱ្យមានការលំបាកសម្រាប់USD ក្នុងការទទួលបានទំនុកចិត្តពីដៃគូរបស់ខ្លួនឡើងវិញបន្ទាប់ពីបានងើបឡើងវិញ។លើសពីនេះភាពមិនប្រក្រតីរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏នឹងបង្កើតហានិភ័យក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យបង្កើតការខ្វះខាតសាច់ប្រាក់និងគំរាមកំហែងដល់ការសន្សំប្រាក់របស់ប្រជាជនអាមេរិក។
