សម្តេចតេជោជោ ហ៊ុន សែន៖ កម្ពុជាចង់ឱ្យតួអង្គទាំងអស់ធ្វើការរិះគន់ដោយស្ថាបនា មិនអុចអាល មិនបង្កើតការស្អប់ខ្ពើមពូជសាសន៍
03-October-2025 / ផ្សេងៗ
ភ្នំពេញ៖ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារជាមួយ លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ(UN) ទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ នៅវិមានសន្តិភាពសម្តេចតេជោហ៊ុនសែននាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានលើកឡើងថាកម្ពុជាចង់ឱ្យតួអង្គទាំងអស់នៅក្នុងកិច្ចដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យមានការទទួលខុសត្រូវ ធ្វើការរិះគន់ដោយស្ថាបនា មិនអុចអាល បង្កើតការស្អប់ខ្ពើមពូជសាសន៍ ជាពិសេសមិនសាបព្រោះការស្អប់រវាងប្រជាជនជាតិខ្មែរនិងខ្មែរ ដែលអាចនាំមកនូវសង្គ្រាមស៊ីវិល ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ និងការរក្សាសន្តិភាពសេរីភាព មានការអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមកមិនអាចខ្វះណាមួយបាន។
លោក អ៊ាង សុផល្លែត ជំនួយការសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានឲ្យដឹងថាក្នុងជំនួបនោះ លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) បានសម្ដែងនូវការគោរពដោយស្មោះចំពោះសម្ដេចតេជោចំពោះជោគជ័យលើការចាក់ស្រោចវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជា។ លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) បានគោរពសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ស្វែងយល់ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានអំពី ទី១ តួនាទីរបស់កម្ពុជាក្នុងការជំរុញសិទ្ធិមនុស្សក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ទី២ ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច និងវឌ្ឍនៈសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្នុងបរិការណ៍ប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺកូវីដឥ១៩ ទី៣ លំហស៊ីវិល លំហប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោត ទី៤ អាទិភាពចំពោះជំនួយបច្ចេកទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទៅថ្ងៃអនាគតរវាងអ្នកកាន់អាណត្តិពិសេស និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបានកំពុងអនុវត្តគោលនយោបាយគាំពារសង្គម ជាពិសេសការជួយគាំពារជនក្រីក្រ និងជនរងគ្រោះដោយជំងឺកូវីដ-១៩។ ការដំឡើងបៀវត្សមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ការកែសម្រួលប្រាក់សោធននិវត្តន៍មន្ត្រីរាជការ និងអតីតយុទ្ធជន ការអនុវត្តន៍ប្រាក់សោធននិវត្តន៍សម្រាប់កម្មករនិយោជិត ដែលស្ថិតនៅក្រោមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីការងារ និងការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមារបស់កម្មករនិយោជិត។ ការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ បានផ្លាស់ប្ដូរសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ ព្រមទាំងជះឥទ្ធិពលលើគ្រប់វិស័យដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក្នុងបរិការណ៍ប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺកូវីដ-១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញវិធានការបន្ទាន់ស៊ីជម្រៅ និងមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីគាំទ្រវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងគាំពារសង្គម មានដូចជាការបញ្ចេញកញ្ចប់ថវិកា ដាក់ចេញកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ជូនពលរដ្ឋក្រីក្រ និងជនងាយរងគ្រោះដែលទទួលផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលនេះជាការធានាដល់សិទ្ធិផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប្រជាពរដ្ឋ សិទ្ធិរស់រានមានជីវិតត្រូវបានផ្ដល់ជាអាទិភាព និងសិទ្ធិទទួលបានផ្ដល់ព័ត៌មានតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
សម្តេចបន្តទៀតថា យុទ្ធសាស្ត្រកម្ពុជាក្នុងការចាក់ស្រោចវ៉ាក់សាំងដោយគ្មានការរើសអើងដោយឥតគិតថ្លៃ រួមទាំងអ្នកទោស និងជនបរទេសដែលចាក់វ៉ាក់សាំងបានជាង ៩៤ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនសរុប។ ច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងគ្រាអាសន្នត្រូវបានអនុម័ត និងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពី វិធានការរដ្ឋបាលដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺឆ្លងកាចសាហាវប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗទៀត។
សម្តេចតេជោបញ្ជាក់ថា ច្បាប់ទាំងអស់នេះរៀបចំឡើងដើម្បីការពារសន្តិសុខជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ការពារអាយុជីវិតសុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងការការពារទ្រព្យសម្បត្តិ និងបរិស្ថាន។ ការចោទប្រកាន់ថា បទប្បញ្ញត្តិជាច្រើនត្រូវបានធ្វើមកដើម្បីរឹតបន្តឹងលំហសង្គមស៊ីវិល មិនផ្អែកលើមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ។ ការពិតរាល់ច្បាប់រាល់លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិទាំងអស់ដែលបានអនុម័ត រួមទាំងក្នុងអំឡុងពេលរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ គឺប្រកាន់ភ្ជាប់គោលការណ៍និត្យានុកូលភាព ភាពចាំបាច់ និងសមាមាត្រ ដោយមានគោលបំណងតែមួយគត់ ដើម្បីសង្គ្រោះអាយុជីវិតពលរដ្ឋដែលគោរពច្បាប់ អំពើល្មើសច្បាប់ផ្សេងៗដែលបង្កអស្ថិរភាពសង្គម ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងលំហស៊ីវិល និងការបោះឆ្នោត សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនិយាមនៃការអនុវត្តសកលលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានដើរទន្ទឹមនឹងនីតិរដ្ឋ ការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យដោយគ្មាននីតិរដ្ឋ នឹងនាំទៅដល់អនាធិបតេយ្យ។ ក្នុងស្មារតីនេះសម្តេចបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាចង់ឱ្យតួអង្គទាំងអស់នៅក្នុងកិច្ចដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យមានការទទួលខុសត្រូវ ធ្វើការរិះគន់ដោយស្ថាបនា មិនអុចអាល បង្កើតការស្អប់ខ្ពើមពូជសាសន៍ ជាពិសេសមិនសាបព្រោះការស្អប់រវាងប្រជាជនជាតិខ្មែរនិងខ្មែរ ដែលអាចនាំមកនូវសង្គ្រាមស៊ីវិល ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ និងការរក្សាសន្តិភាពសេរីភាព មានការអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមកមិនអាចខ្វះណាមួយបាន។
ប្រទេសកម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតទៀងទាត់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ មកដល់ពេលនេះកម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសកល៦ដង និងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ៥ដង ដែលត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិវាយតម្លៃថា បានប្រព្រឹត្តទៅដោយតម្លាភាព សេរី និងយុត្តិធម៌។ កម្ពុជាមានមោទនភាពចំពោះជោគជ័យដំណើរការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី ៥ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ក្នុងបរិយាកាសអព្យាក្រឹត សន្តិសុខ របៀបរៀបរយគ្មានអំពើហិង្សា និងគ្មានគំរាមកំហែង ហើយមានគណបក្សនយោបាយ ១៧ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែង និងមានប្រជាពលរដ្ឋច្រើនជាង ៨០ភាគរយ បានទៅបោះឆ្នោត។
ពាក់ព័ន្ធនឹងអាទិភាពចំពោះជំនួយបច្ចេកទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់អនាគត សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែនបានស្នើដល់ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអ្នករបាយការណ៍អាណត្តិ គួររៀបចំរបាយការណ៍ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងការពិតជាក់ស្ដែង ត្រឹមត្រូវ មានតម្លាភាព និងគួរយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយនិន្នាការដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ នៃបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជាការប្រើសំដីស្អប់ខ្ពើម ការបង្កាច់បង្ខូច ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ការអុចអាល និងការញុះញង់ដែលជ្រកក្រោមស្លាកសេរីភាព នៃការបញ្ចេញមតិ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា អ្វីដែលលោកអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជាបានកត់សម្គាល់ គឺកម្ពុជាបានកំពុងតែធ្វើហើយ គប្បីណាពិនិត្យសិក្សាមើលនូវកិច្ចការដែលកម្ពុជាបានធ្វើកន្លងមក ឬមានចែងនៅក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា ហើយអ្វីដែលលោកគួរតែពិចារណា និងធ្វើឱ្យបានត្រឹមត្រូវនោះ គឺធ្វើរបាយការណ៍ឱ្យមានតុល្យភាព។ ម្យ៉ាងទៀត តុលាការមានឯករាជ្យភាព មិនអាចលូកដៃក្នុងកិច្ចការតុលាការបានទេ៕
