អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បកស្រាយបញ្ហា ផ្លាស់ទីលំនៅអ្នករស់នៅតំបន់អង្គរត្រូវការពេល១០ឆ្នាំសម្រាប់អភិវឌ្ឈន៍
10-August-2023 / សេដ្ឋកិច្ច
សៀមរាប៖ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ នាព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ពាក់ពន្ធ័ការជន្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរ។សេចក្តីប្រកាសពត៍មានក៏បានឆ្លើយតបចំពោះ វិទ្យុអាស៊ីសេរី ដែលបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានតាមរយៈបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមនូវខ្លឹមសារស្តីពី "អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ស្នើគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ពិនិត្យមើលការបណេ្តញចេញដោយបង្ខំពលរដ្ឋនៅតំបន់អង្គរ”។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបកស្រាយថា៖ ១. ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានទទួលនូវសំណើសុំកិច្ចសម្ភាសន៍តាម Zoom ពីអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ស្តីពីការបម្លាស់ទីលំនៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅកាន់តំបន់ធម្មជាតិរុនតាឯក។ ទទួលបានសំណើនេះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ក៏បានស្នើឱ្យអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnosty Intemational) ឬអ្នកតំណាងមកជួបពិភាក្សាជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅទីតាំងផ្ទាល់នៅតំបន់អង្គរ និងតំបន់ធម្មជាតិរុនតាឯកតែម្តង ប្រសើរជាងការទទួលបានព័ត៌មានពីចម្ងាយរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។ ជាការគួរឱ្យសោកស្ដាយដោយសំណើរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ពុំទទួលបានការយល់ព្រមពីអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ(Amnesty International) នោះឡើយ។
២. ប្រធានបទនៃការបម្លាស់ទីប្រជាពលរដ្ឋនេះត្រូវបានសិក្សា ពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំ ICC-Angkor នាខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ និង ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ព្រមទាំងផ្ញើរបាយការណ៍ទៅមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោកជារៀងរាល់ពេល។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការបង្កើតក្រុមការងារតម្រង់ទិស ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសំណង់ខុសច្បាប់ និងបញ្ហាដីធ្លីក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ត្រូវបានអនុវត្តដោយឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលក្នុងនោះតម្រូវឱ្យអាជ្ញាធរជាតិ អប្សរា ជាសេនាធិការ មានកាតព្វកិច្ចគ្រប់គ្រង និងទប់ស្កាត់ការចូលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ សំដៅរក្សាឱ្យបាននូវតម្លៃលេចធ្លោជាសកលនៃតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ល័ក្ខខ័ណ្ឌជាសារវន្ត នៃការបញ្ចូលតំបន់អង្គរទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនាឆ្នាំ១៩៩២។ ក្នុងន័យនេះ ដីធ្លីនានាក្នុងតំបន់១និង២ ជាតំបន់ការពារកម្រិតខ្ពស់នៃរមណីយដ្ឋានអង្គរ ហើយទីតាំងនេះជាសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ការរីករាលដាលនៃសំណង់ពុំស្របច្បាប់ក្នុងតំបន់ទាំងពីរនេះ បានស្ថិតក្នុងកម្រិតមួយដែលអាចប៉ះពាល់ដល់តម្លៃលេចធ្លោជាសកលនៃរមណីយដ្ឋាន។
ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានលំនៅដ្ឋានពុំស្របច្បាប់ត្រូវបានសិក្សា និងដាក់ចេញនូវវិធានការគាំទ្រដោយរាជរដ្ឋាភិបាលតាំងពីអាណត្តិទី៦ និងជាបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យ ពលរដ្ឋទាំងនោះអាចមានទីលំនៅស្របច្បាប់ មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិច្បាស់លាស់ និងការគាំពារសង្គមរយៈពេល ១០ឆ្នាំ នៅលើទីតាំងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយផាសុកភាព និងសុខុមាលភាព អមដោយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តចាំបាច់ ដូចជា ផ្លូវ អគ្គិសនី ទឹកស្អាត ប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្សារ វត្តអារ៉ាម និងមណ្ឌលសេវាសាធារណៈរបស់ស្រុក (ស្រុកបន្ទាយស្រី)។
៣. អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានឱ្យដឹងដែរថា ការថែរក្សាការពារ រមណីយដ្ឋានអង្គរ ពុំមានត្រឹមតែប្រាសាទបុរាណនោះឡើយ ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់អ្នកស្រុកដើម បរិស្ថាន ខ្សែទឹកក្រោមដី សំណល់បុរាណវិទ្យាធំៗ ដែលពុំទាន់បានរុករកនៅឡើយ គឺជាភារកិច្ចរបស់អង្គភាពជំនាញអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ព្រមទាំងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានា និងក៏ជាកាតព្វកិច្ច របស់កូនខ្មែរគ្រប់ៗរូប ដែលត្រូវរួមគ្នាថែរក្សាតម្លៃលេចធ្លោជាសកលនៃរមណីយដ្ឋាននេះទុកជាកេរមរតកសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ជាយូរលង់តទៅ.។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានលើកឡើងថា “គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ក្នុងនាមជាអ្នកអភិរក្ស មិនត្រូវព្រងើយកន្តើយចំពោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបើតាមរបាយការណ៍កំពុងបន្តដេញពលរដ្ឋ ១០ពាន់គ្រួសារ ពីជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលស្មើនឹងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំបែបនេះឡើយ»។ការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បង្ហាញថា «រដ្ឋមិនបានផ្តល់ភាពច្បាស់លាស់ថាអ្នកណាមានសិទ្ធិស្នាក់នៅស្របច្បាប់ឡើយ។ មនុស្សជាច្រើនដែលត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញបាននិយាយថា គ្រួសាររបស់ពួកគេបានរស់នៅអង្គរជាច្រើនជំនាន់មកហើយនូវអ្វីដែលពួកគេជឿថាជាភូមិប្រពៃណី»។
បើតាមអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ “គេក៏បានចងក្រងឯកសារអំពីស្ថានភាពក្រីក្រនៃកន្លែងតាំងលំនៅថ្មីដែលមិនមានលំនៅឋាន ឬបង្គន់នៅឡើយ ហើយគ្រួសារដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញ តម្រូវឱ្យសាងសង់ផ្ទះផ្ទាល់ខ្លួន។នេះផ្ទុយនឹងស្តង់ដារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលចែងថា ទីតាំងថ្មីត្រូវតែរួមបញ្ចូលការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត លំនៅដ្ឋាន និងអនាម័យ មុនពេលមនុស្សត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅ»។
អង្គការលើកលែងទោសឲ្យដឹងថា៖ អ្វីដែលខ្លួនបានរកឃើញ គឺផ្អែកទៅបទសម្ភាសន៍ដោយផ្ទាល់ជាមួយមនុស្សជាង ១០០ នាក់ដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញ ឬប្រឈមមុខនឹងការបណ្តេញចេញ។ ការរកឃើញបឋមនៃការស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបានបញ្ជូនទៅអង្គការអប់រំ វិទ្យាសាស្ត្រ និងវប្បធម៌របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNESCO) និងមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក មុនពេលកិច្ចប្រជុំលើកទី ៤៥ របស់គណៈកម្មាធិការនៅទីក្រុងរីយ៉ាដ ជាកន្លែងដែលគេរំពឹងថាប្រាសាទអង្គរវត្តនឹងត្រូវបានពិភាក្សា។
