រឿងកាន់តែក្តៅរដ្ឋបាលព្រៃឈើគម្រាមដោយតម្រូវឲ្យម្ចាស់សត្វក្ងោកបង់លុយ៩លានរៀលនិងសុំទោស!
03-April-2024 / ព័ត៌មានជាតិ
កំពង់ឆ្នាំង៖ប្រធានរដ្ឋបាលព្រៃឈើនៃក្រសួងកសិកម្ម បានចេញលិខិតមួយនៅថ្ងៃទី២៣កុម្ភៈ ដោយកោះហៅ លោក យឹម សំអឿន ជាម្ចាស់សត្វក្ងោកឲ្យចូលទៅបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី៣មីនាខាងមុខនៅខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ការកោះហៅឲ្យចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនេះ ខណៈមានចម្ងល់ពីសាធារណៈជន ករណីដែលក្រុមអន្តរាគមន៍បង្ក្រាបបទល្មើសសត្វព្រៃចល័តបានចុះចាប់សត្វក្ងោក៦ក្បាលរបស់ឈ្មោះ យឹម សំអឿននៅភូមិសន្លង់ ឃុំត្រពាំងចាន់ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កាលពីថ្ងៃទី១៦កុម្ភៈបង្កឲ្យមានការរិះគន់យ៉ាងសម្បើមពីមហាជន។ក្នុងនោះមានលោកឧត្តមសេនីយ៍ហ៊ុនជាក្មួយសម្តេតេជោហ៊ុនសែនបានស្នើសុំឲ្យលោកសាយសំអាល់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានជួយងន្រាគមន៍ប្រគល់សត្វក្ងោកឲ្យុម្ចាស់ដើមដែលខំអភិរក្សផងដែរ។ ព្រោះថាគាត់មានចំណែកក្នុងការជួយអភិរក្សសត្វព្រៃផងដែរ។
តែបើតាមលិខិតរបស់លោក កែវ អូម៉ាលីស្ស ប្រធានរដ្ឋបាលព្រៃឈើនៃក្រសួងកសិកម្ម បានគូសបញ្ជាក់ថា ការកោះហៅលោក យឹម សំអឿន ជាម្ចាស់សត្វក្ងោកទៅបំភ្លឺនេះគឺជាការបន្តនីតិវិធីបញ្ចប់សំណុំរឿងបទល្មើសសត្វព្រៃ ទាក់ទងនឹង«ការយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ចិញ្ចឹម បង្កាត់ពូជសត្វព្រៃ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាត»។ក្រៅពីការកោះហៅរដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានចេញសេចក្ដីបំភ្លឺ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ដោយបានអះអាងថា ក្រុមការងារបានបើកការស៊ើអង្កេតច្បាស់លាស់មុនការចុះអនុវត្តនីមួយៗ ដោយលទ្ធផលបញ្ជាក់ថា បុគ្គលនេះបានធ្វើការជួញដូរសត្វក្ងោក តាមប្រព័ន្ធហ្វេសបុក ទូរសព្ទ និងមានភស្តុតាងដ៏ទៃទៀតបញ្ជាក់។ ក្នុងហ្វេសបុករបស់លោក យឹម សំអឿន បានបង្ហោះលក់សត្វក្ងោក និងមានដាក់លេខទូរស័ព្ទទំនាក់ទំនងថែមទៀតផង។
រដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានឱ្យដឹងថា សត្វក្ងោក (Green Peafowl) ឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រ (Pavo muticus) ជាប្រភេទសត្វស្លាប ស្ថិតនៅក្រុមប្រភេទសត្វព្រៃមានដោយកម្រ យោងតាមប្រកាសលេខ០២០ ប្រក.កសក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៧ ស្តីពីចំណាត់ថ្នាក់ និងបញ្ជីឈ្មោះប្រភេទសត្វព្រៃ និងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី២ នៃអនុសញ្ញាស្តីពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ប្រភេទរុក្ខជាតិ និងសត្វព្រៃជិតផុតពូជ (CITES)។
ចំពោះការធ្វើពាណិជកម្មល្មើសច្បាប់ ត្រូវផ្តន្ទាទោស ក្រោមបទល្មើសថ្នាក់ទី២ ដោយត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពីមួយ(១)ឆ្នាំ ទៅប្រាំ(៥)ឆ្នាំ និងត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពីមួយលាន (១០,០០០,០០០)រៀល ទៅដប់លាន (១០០,០០០,០០០)រៀល ឬផ្តន្ទាទោសណាមួយ នៃទោសទាំងពីរ វត្ថុតាងទាំងអស់ត្រូវរឹបអូសជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ (មាត្រា៩៨ នៃច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើ)។ ករណីបទល្មើសសត្វព្រៃមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ការចោទប្រកាន់ត្រូវបញ្ចូលការប្រឆាំងការលាងសំអាតប្រាក់ ដែលជាកាតព្វកិច្ចចាំបាច់របស់ប្រទេសម្ពុជា អនុលោមតាមច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយក៏ជាសកម្មភាពមួយដែលបានចូលរួមនាំឲ្យប្រទេសអាចចាកចេញពីបញ្ជីប្រផេះបាន។
សត្វព្រៃជាមរតកធម្មជាតិរបស់ដូនតា ដែលបន្សល់ទុកសម្រាប់ជំនាន់នេះ និងជំនាន់ក្រោយ។ សត្វព្រៃនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចែកចេញជាបីក្រុមគឺ ក្រុមទី១ ក្រុមប្រភេទជិតផុតពូជ ដូចជាគោព្រៃ ដំរី ខ្លាដំបង រមាំង ត្រយងយក្ស ទាព្រៃស្លាបស, ក្រុមទី២ ក្រុមប្រភេទមានដោយកម្រ ដូចជា ខ្ទីង ទន្សោង ខ្លាឃ្មុំតូច ទោច ក្រៀល ក្ងោក សេកសោម, និង ក្រុមទី៣ ក្រុមប្រភេទមានដោយបង្គួរ ដូចជា ជ្រូកព្រៃ ឈ្លូស ទន្សាយ សំពោច កុក មាន់ព្រៃ ទោម ប្រវឹក សារិកាកែវ ត្រចៀកកាំ។
សេចក្ដីស្រទ្បាញ់ចំពោះសត្វព្រៃ អាចឆ្លុះបញ្ចាំងបានតាមរយៈការចូលរួមថែរក្សា អភិរក្ស ការពារសត្វព្រៃដែលរស់នៅក្នុងព្រៃដោយសុវត្ថិភាព។ ការមានទស្សនៈ ស្រឡាញ់សត្វព្រៃដោយសកម្មភាពបរបាញ់ ដាក់អន្ទាក់ ចាប់យកមេបា ពង កូនសត្វពីព្រៃ ជាទង្វើមួយឈានទៅរកការវិនាសហិនហោចសត្វព្រៃ ពិសេសប្រភេទសត្វព្រៃជិតផុតពូជ ឬមានដោយកម្រ និងជាអំពើល្មើសច្បាប់។លោកមេព្រៃបានឲ្យដឹងថា៖ច្បាប់បានអនុញ្ញាតឲ្យមានការចិញ្ចឹមប្រភេទសត្វព្រៃលក្ខណៈគ្រួសារតែក្នុងក្រុមមានដោយបង្គួរ ព្រោះវាមានភាពសំបូរ និងប៉ះពាល់តិចតួចទៅដល់ចំនួនសត្វព្រៃនៅក្នុងធម្មជាតិ។ករណីមានចម្ងល់បន្ថែម រដ្ឋបាលព្រៃឈើ សូមស្វាគមន៍ចំពោះមតិ យោបល់និងត្រៀមឆ្លើយតបនៅសំណួរនានា។ លេខទំនាក់ទំនង ០១២២២៣៧១៥ ឬ ០៧៧៨២៧០៦៣។
បើតាមច្បាប់រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ការធ្វើពាណិជកម្មសត្វព្រៃ ក្រោមបទល្មើសថ្នាក់ទី២ ដោយត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពីមួយ(១)ឆ្នាំ ទៅប្រាំ(៥)ឆ្នាំ និងត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពីមួយលាន (១០,០០០,០០០)រៀល ទៅដប់លាន (១០០,០០០,០០០)រៀល ឬផ្តន្ទាទោសណាមួយ នៃទោសទាំងពីរ ហើយវត្ថុតាងទាំងអស់ត្រូវរឹបអូសជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែករណីបទល្មើសសត្វព្រៃមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ការចោទប្រកាន់ត្រូវបញ្ចូលការប្រឆាំងការលាងសំអាតប្រាក់ ដែលជាកាតព្វកិច្ចចាំបាច់របស់ប្រទេសម្ពុជា អនុលោមតាមច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយក៏ជាសកម្មភាពមួយដែលបានចូលរួមនាំឲ្យប្រទេសអាចចាកចេញពីបញ្ជីប្រផេះបាន។ នេះជាការពន្យល់របស់មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ខណៈមានការងឿងឆ្ងល់ពីសាធារណៈចំពោះការចុះបង្ក្រាបការចិញ្ចឹមសត្វក្ងោកនៅភូមិសន្លង់ ឃុំត្រពាំងចាន់ ស្រុកបរិបូណ៌ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងនៅកាលពីថ្ងៃទី១៦កុម្ភៈរបស់ឈ្មោះ យឹម សំអឿន ដែលគេអះអាងថាបានចិញ្ចឹមរាប់ឆ្នាំមកហើយនោះ។
បើតាម លោក យឹម សំអឿនវិញបានឲ្យដឹង ខ្លួនបានចិញ្ចឹមសត្វក្ងោកនេះ៩ឆ្នាំមកហើយតាំងពីក្ងោកមួយគូរយកមកពីថៃ រហូតកើនបាន២១ក្បាល កាត់បានពណ៌បួនប្រភេទ។ លោកសរសេរតាមហ្វេសប៊ុកថាលោកមិនបានលក់សត្វក្ងោកទាំងនេះទេ ដោយអះអាងថាលោកជាអ្នកស្រឡាញ់សត្វ និងចាត់ទុកការចុះបង្ក្រាបនេះថាជារឿងអយុត្តិធម៌។អ្នកស្រី យឹម ចាន់រ៉ុង ត្រូវជាបងស្រីរបស់ម្ចាស់ក្ងោក ក្ងោកទាំងនោះ ត្រូវបានចាប់យកទៅទាំងអស់មន្ត្រីមេព្រៃបានចុះមកផ្ទះគាត់ហើយបានឲ្យគាត់សសេរលិខិតសុះទោសផងដែរ។
អ្នកស្រី ចាន់រ៉ុង និយាយដូច្នេះ៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា ការចិញ្ចឹមក្ងោកនោះជារឿងខុសច្បាប់ទេ។ ខ្ញុំចិញ្ចឹមយូរឆ្នាំហើយ។ ប្អូនពៅរបស់ខ្ញុំជាម្ចាស់ ណាមួយក្ងោកដែលទិញកាលមុនៗនោះងាប់អស់ហើយ។ ក្រោយៗនេះជាក្ងោក បង្កាត់ប៉ុណ្ណោះ»។ អ្នកស្រីបន្តថា ការចិញ្ចឹមក្ងោកទាំងនោះកើតចេញពីការស្រឡាញ់ និងចង់ឱ្យពលរដ្ឋរួមជាមួយក្មេងៗបានស្គាល់។
លោក យង់ រតនា អនុប្រធានការិយាល័យអភិរក្ស និងវិបុលកម្ម បានបញ្ជាក់ថា ក្ងោកទាំង២០ក្បាល ត្រូវបានយកមកដល់មជ្ឈមណ្ឌលថែរក្សា និងសង្គ្រោះសត្វភ្នំតាម៉ៅនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ ក្ងោកទាំងនោះ រស់នៅដាច់ដោយឡែកចន្លោះពី១៥ថ្ងៃទៅ១ខែ ទើបក្រុមការងារចាប់ផ្ដើមពិនិត្យមើលលើនីតិសម្បទាជាថ្មី ដើម្បីអាចកំណត់បានថា តើសត្វទាំងនោះអាចរកចំណីដោយខ្លួនឯងកម្រិតណា។«ក្ងោកដែលយើងទទួលបានទាំងនោះ យើងមិនទាន់អាចកំណត់ថាត្រូវទុក ឬលែងទៅព្រៃនៅឡើយទេ។ ដោយសារសត្វដែលចិញ្ចឹមភាគច្រើន បាត់បង់អេកូឡូស៊ី ធ្វើឱ្យពួកវាអាចពិបាករកចំណីនៅក្នុងព្រៃធម្មជាតិ។ ប៉ុន្ដែប្រសិនបើសង្កេតឃើញយ៉ាងណា ក្រុមការងារអាចចាត់ចែងតាមនោះ។ ចិញ្ចឹមសត្វព្រៃមិនខុសទេ ប៉ុន្ដែត្រូវសុំច្បាប់អនុញ្ញាត»។ លោក រតនា ថ្លែងបែបនេះ។
បើតាមមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើការចុះបង្ក្រាបសត្វក្ងោកនេះមានពូជខ្មែរចំនួន៦ក្បាល និងពូជក្ងោកឥណ្ឌាចំនួន១៤ក្បាលនោះ ក្រុមការងារអនុវត្ដតាមច្បាប់ព្រៃឈើប៉ុណ្ណោះ។ចំពោះក្ងោកបៃតងរបស់ខ្មែរចំនួន៦ក្បាលនោះ ស្ថិតក្រោមវិសាលភាពនៃច្បាប់ព្រៃឈើ ដូច្នេះក្រុមការងារ កំពុងដំណើរការបន្ត ដើម្បីដោះស្រាយជាមួយម្ចាស់សាមី។ ក្រៅពីនេះ ចំពោះក្ងោកឥណ្ឌា១៤ក្បាលវិញ ក្រុមការងារបានសុំឱ្យម្ចាស់ប្រគល់ ឱ្យបណ្ដោះអាសន្ន និងយកទៅរក្សានៅភ្នំតាម៉ៅ ដើម្បីចាត់វិធានការបន្ដ។«គាត់ចិញ្ចឹមដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតទេ គឺធ្វើដោយទឹកចិត្ត ប៉ុន្ដែយើងក៏លើកទឹកចិត្តគាត់ដែរ ឱ្យធ្វើតាមច្បាប់ទម្លាប់ត្រឹមត្រូវ។
