៣ខែដើមឆ្នាំ២០២៥ការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងទីផ្សារអន្តរជាតិកម្ពុជាកើនតែនៅតែមានឱនភាពដដែល!
ភ្នំពេញ៖ នៅរយៈពេល៣ខែដើមឆ្នាំ២០២៥នេះ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា ជាមួយបណ្តាប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់មានទំហំជាង ១៤.៤៤ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១៥.៦% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំ២០២៤ ដែលមានទំហំជាង ១២ពាន់លានដុល្លារ។ទោះបីយ៉ាងណាជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជានៅតែមានឱនភាពនៅឡើយ
!។ បើយោងតាមរបាយការណ៍ របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា៖កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញសំខាន់ៗប្រមាណជាង ៦.៨៧ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង៩.៨% ខណៈការនាំចូលទំនិញមកវិញមានតម្លៃជាង ៧.៥៧ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង២១.៥%។
ទំនិញសំខាន់ៗដែលកម្ពុជា បាននាំចេញច្រើនជាងគេ គឺសម្លៀកបំពាក់ ផ្លែឈើ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ម៉ាស៊ីន និងឧបករណ៍អគ្គិសនី បន្លែ ស្បែកជើង កៅស៊ូ និងគ្រឿងសង្ហារឹម រួមនឹងផលិតផលកសិកម្មកែច្នៃជាដើម។ប្រទេសដៃគូរពាណិជ្ជកម្មចម្បងរបស់កម្ពុជារួមមាន ចិនដែលសម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្មជាង ៤ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង២៦.៧%, អាមេរិក សម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្ម ២.៥ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង២២.៤%, វៀតណាម សម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្ម ២.៣ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ០.៧%, ថៃសម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្ម ១.១ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២.២% , ជប៉ុនសម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្ម ៦៥៦លានដុល្លារ កើនឡើង ២៩.៥%, កាណាដា សម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្ម ២៩៤លានដុល្លារ កើនឡើង១៥% រួមនឹងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនទៀត។
ដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា រួមមាន ចិន សហរដ្ឋអាម៉េរិក, សហភាពអឺរ៉ុប, វៀតណាម, ថៃ, ជប៉ុន, កាណាដា, ឥណ្ឌូនេស៊ី និងចក្រភពអង់គ្លេស ជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណាសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅតែជាទីផ្សារនាំចេញទំនិញធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ដែលតាមពីក្រោយដោយសហភាពអឺរ៉ុប, វៀតណាម និងចិន។តាមការវាយតម្លៃកំណើនពាណិជ្ជកម្មនេះ កើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារនាំចេញ និងជំរុញការវិនិយោគ។ កម្ពុជាទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗ រួមទាំងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP), កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន, កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីកម្ពុជា-កូរ៉េ និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលបានសម្រួលដល់ការទទួលបានទីផ្សារកាន់តែធំ និងកាត់បន្ថយពន្ធគយ។
មុខទំនិញសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ដែលនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ រួមមាន៖ ផលិតផលវាយនភណ្ឌកាត់ដេរ សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញធ្វើដំណើរ, ផលិតផលកសិកម្ម ដែលមានដូចជា ស្រូវ អង្ករ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងដំឡូងមី និងកៅស៊ូ, គ្រឿងសង្ហារឹម, សំបកកង់រថយន្ត, បន្ទះសូឡា, កង់, សម្ភារអគ្គិសនី, គ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិក និងគ្រឿងបង្គុំយានយន្ត ជាដើម។ចំណែកទំនិញសំខាន់ៗ ដែលកម្ពុជា នាំចូលវិញ មានដូចជា វត្ថុធាតុដើមវាយនភណ្ឌកាត់ដេរ, ប្រេងឥន្ធនៈ, គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក, យានយន្ត និងគ្រឿងចក្រ, សម្ភារសំណង់, គ្រឿងឧបភោគបរិភោគ,គ្រឿង សម្អាង,ឱសថ និងបរិក្ខាពេទ្យ ជាដើម។ទោះបីជាយ៉ាងណាសម្រាប់រយៈពេលទៅខាងមុខ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជា នៅតែប្រឈមហានិភ័យ ខណៈដែលស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងភាពមិនប្រាដកប្រជា ដោយសារការលេចចេញសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាថ្មី បន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដាក់ចេញគោលនយោ បាយដំឡើងពន្ធគយជាសកល ជាពិសេសទៅលើប្រទេសចិន, ភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការអូសបន្លាយសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។
សូមបញ្ជាក់ថាបើតាមលោក ហឿន សំនៀង អគ្គលេខាធិការរងនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាថ្លែងនៅថ្ងៃទី៩មេសានៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា គិតចាប់ពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៩០ មកទល់ដើមឆ្នាំ ២០២៥នេះ ការវិនិយោគរបស់ចិននៅកម្ពុជា មានទំហំប្រមាណ ៣៦ ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក ខណៈក្នុងរយ:ពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយ (២០២១-២០២៥) ប្រភពទុនវិនិយោគចិនបានឈរនៅលំដាប់លេខ ១ ឬ ២ សម្រាប់ការវិនិយោគឯកជននៅកម្ពុជា។ ជាក់ស្តែង នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅនេះ ការវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន ស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី១ ដោយបានរួមចំណែកប្រមាណ ៣.៤២៣លានដុល្លារអាម៉េរិក ស្មើនឹង ៤៩,៨២% នៃទុនវិនិយោគសរុបនៅកម្ពុជា។ លោក ហឿន សំនៀង បានគូសបញ្ជាក់ថា ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ ក៏បានផ្តល់នូវផ្លែផ្កាដ៏មហាសាលដល់កម្ពុជា ដែលចាប់ពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ ដល់ដើម ឆ្នាំ២០២៥នេះ ចិនបានផ្តល់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការមកកម្ពុជាសរុបប្រមាណជិត ៦ពាន់ លានដុល្លារអាម៉េរិកផងដែរ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍលើវិស័យសំខាន់ៗ ដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ថាមពលនិងអគ្គិសនី អប់រំ សុខាភិបាល កសិកម្ម និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ជាដើម។
ភាពជាដៃគូនេះត្រូវបានពង្រឹងលំដាប់ដោយគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ (BRI) របស់ប្រ ទេសចិន ដែលនាំទៅដល់ការអភិវឌ្ឍគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗដូចជាផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន និងថាមពល ដែលជួយពង្រឹងការតភ្ជាប់ និងសមត្ថភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ ក្រៅពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក្រុមហ៊ុនចិន បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញវិស័យឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ និងកសិកម្មរបស់កម្ពុជា។ សម្រាបើការធ្វើពាណិជ្ចកម្មទ្វេភាគីជាមួយចិនវិញលោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន និងជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច បានបង្ហាញទស្សនៈថា ដ្បិតថាកម្ពុជា និងចិន បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយគ្នា ប៉ុន្តែការនាំចេញអង្ករ និងគ្រាប់ស្វាយចន្ទីរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន នៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។ ត្រង់ចំណុចនេះប្រសិនបើ ប្រជាជនចិនក្នុងម្នាក់ៗ ជួយទិញអង្ករកម្ពុជាតែ១គីឡូក្រាម នោះកម្ពុជានឹងអាចលក់អង្ករបានដល់ទៅ ១៣លានតោន។
លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ លើកឡើងបែបនេះ នៅវេទិកាពិសេស ស្តីពី «មិត្តភាពដែកថែបកម្ពុជា-ចិនក្នុងយុគសម័យថ្មី៖ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះ និងវិបុលភាពរួម» រៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។
លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «បើយើងយកមកគិតថា បើចិន មាន១៣០០លាននាក់ បើក្នុងម្នាក់ ទិញស្រូវយើង ទិញអង្ករយើងតែ១គីឡូ ក៏យើងបាន ១៣លានតោនដែរ […] យើនាំចេញអង្ករតែ ១លានតោនហ្នឹង ម៉េចយើងនាំអត់បាន? អាហ្នឹងយើងយកមកគិតទាំងអស់គ្នា ទី២ បើចិនជួយទិញផលិតផលស្វាយចន្ទីយើង បើចិនទិញតែម្នាក់១គីឡូ ក៏បាន១៣លានតោនដែរ»។
ត្រង់ចំណុចនេះ ត្រូវបានលោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ បានគូសបញ្ជាក់ថា ដូច្នេះ មានតែប្រជាជនចិនជួយទិញផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា បន្ថែមទៀត ការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងចិន កាន់តែរឹងមាំ។ ចំណុចនេះសបញ្ជាក់ថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងចិន គឺមានចំណុចខ្វះខាត ពីព្រោះភាគីទាំងពីរ បានត្រឹមតែចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ក៏ប៉ុន្តែការអនុវត្តបានដើរយឺត ដោយសារការកំណត់តាមឆ្នាំ ដូច្នេះ សូមភាគីចិន មេត្តាជួយពន្លឿនឱ្យកាន់តែឆាប់ជាដើម។
សូមបញ្ជាក់ថាកាលពីឆ្នាំ២០២៤កម្ពុជា បាននាំចេញទំនិញប្រមាណជាង ២៦,១៩ពាន់លានដុល្លារ ទៅកាន់ទីផ្សារបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កើនឡើង១៥,៧ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិកជាទីផ្សារនាំមុនគេរបស់កម្ពុជា។ប្រភពដដែលបានបន្ថែមថា ការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រេចបាន ៩,៩ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១១,៤ភាគរយ វៀតណាមសម្រេចបាន ៣,៦ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២៦,៦ភាគរយ និងចិនសម្រេចបាន ១,៧ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១៨,៤ភាគរយ។
តាមការគ្រោងទុកប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង នឹងមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅប្រ ទេសកម្ពុជា នាពាក់កណ្តាលខែមេសានេះ ដែលរំពឹងថា នឹងពង្រឹងចំណងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត។នេះបើតាមការថ្លែងសម្តេចមហាបវធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជានាឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតី “សម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ស្ពានអាកាស មរតកតេជោ” នៅថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ។សូមរំលឹកថា កាលពី ឆ្នាំ២០១៦ លោក ស៊ី ជិនពីន ប្រធានាធិបតីចិន ក៏ធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការមកប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕
.png)
.png)
