អ៊ីស្រាអែលថ្លើមធំ រិះគន់កងទ័ពមួកខៀវ UN នៅលីបង់ ថាជាកងកម្លាំងឥតបានការ ក្នុងពេលអាមេរិកប្រកាសបញ្ជូនប្រពន្ធ័ការពារឲ្យ
30-May-2025 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
លីបង់៖ រដ្ឋមន្ត្រីថាមពលអ៉ីស្រាអែល លោកអេលីកូបិន( Eli Cohen) នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៤ ខែតុលា បានចោទប្រកាន់កងទ័ពមួកខៀវ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ដែលឈរជើងនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសលីបង់ ថាជាកងកម្លាំងឥតប្រយោជន៍ ដែលបរាជ័យ ក្នុងការការពារប្រជាជនអ៉ីស្រាអែល ពីការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហេសបូឡា ។រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះហើយបានអំពាវនាវឱ្យកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាព UN នេះ ដកខ្លួនចេញ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយ ដោយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។
លោកកូបិន( Cohen )បានបង្ហោះសារលើប្រព័ន្ធ X ដូច្នេះថា «ប្រទេសអ៉ីស្រាអែល នឹងធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋខ្លួន ហើយប្រសិនបើ UN មិនអាចជួយអ្វីទេនោះ យ៉ាងហោចណាស់ គួរតែកុំមកលូកដៃជ្រៀតជ្រែក ហើយចល័តកងកម្លាំងរបស់ខ្លួន ចេញឱ្យឆ្ងាយពីតំបន់ប្រយុទ្ធគ្នា»។ យោធាអ៉ីស្រាអែល បាននិងកំពុងបង្កើនការប្រយុទ្ធយ៉ាងក្តៅគគុក នៅភាគខាងត្បូងលីបង់ ដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមហេសបូឡា ដែលគាំទ្រដោយអ៉ីរ៉ង់។កាលពីសប្តាហ៍មុន UN បានអះអាងថា កងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពចំនួន៥នាក់ បានរងរបួស ក្រោយទីតាំងពួកគេ បានស្ថិតក្រោមការវាយប្រហារម្តងហើយម្តងទៀត ពីអ៉ីស្រាអែល ហើយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅនេះ រថក្រោះអ៉ីស្រាអែល បានបើកទម្លុះចូលមូលដ្ឋាន កងរក្សាសន្តិភាពនៅលីបង់តែម្តង។ករណីយ៍នេះមានប្រទេស៤០ដែលស្មគ្រ័ចិត្តបញ្ជូនកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពក្រោមឆត្រ័អសបទៅលីបង់បានរិះគន់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលនិងបានប្តេជ្ញាមិនដកខ្លួនថយតាមការគម្រាមរបស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល។
ករណីយ៍នេះដែរនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៉ីស្រាអែល លោក Benjamin Netanyahu ដែលបានហាមអគ្គលេខាធិការអសបលោកគុយតារ៉េសមិនឲ្យចូលប្រទេសអ៊ីស្រាអែលព្រោះមិនបានរិះគន់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់បានចោទប្រកាន់ថា កងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់ UN ឬកងទ័ពមួកខៀវ កំពុងដើរតួនាទីជាខែល សម្រាប់ក្រុមហេសបូឡា ហើយបានទាមទារឱ្យអគ្គលេខាធិការ UN ដកកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពនៅលីបង់ ហៅកាត់ថា UNIFIL ចេញពីកន្លែងប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពអ៉ីស្រាអែល និងក្រុមអ្នកប្រយុទ្ធរបស់ហេសបូឡា។ តែក្រុមហេសបូឡា បានបដិសេធថា ខ្លួនមិនបានប្រើប្រាស់ កងកម្លាំង UNIFIL សម្រាប់ជាខែលការពារឡើយ។ករណីយ៍ព្រហើនកោងកាចរបស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលនេះបង្ហាញថាស្ថាបន័យអង្គការសហប្រជាជាតិគ្មានបានប្រយោជន៍មែន?។
បង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៧៨ និងមានទីស្នាក់ការនៅក្រុងNaqoura ភាគខាងត្បូងលីបង់ កងកម្លាំងបណ្តោះអាសន្នប្រចាំលីបង់ Finul មានសមាសភាពជាកងទ័ពមួកខៀវ សម្រាប់ជួយតាមដានការដកកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលចេញពីភាគខាងត្បូងលីបង់ និងរក្សាសន្តិភាពនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ហើយជួយរដ្ឋាភិបាលលីបង់ឱ្យមានអំណាចគ្រប់គ្រង់ប្រទេសពេញលេញ។ ដោយស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយចេះតែវិវឌ្ឍ បេសកកម្មរបស់Finul ត្រូវបានកែប្រែ នៅឆ្នាំ១៩៨២ម្តង និងនៅឆ្នាំ២០០០ម្តង។ តាំងពីឆ្នាំ២០០៦មក Finul មានភារៈត្រួតពិនិត្យការបញ្ចប់អំពើហិង្សានៅតំបន់ភាគខាងត្បូងលីបង់និងជួយសម្រួលបេសកកម្មមនុស្សធម៌ឱ្យបានទៅដល់ប្រជាជនស៊ីវិល ព្រមទាំងការសម្រួលការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់អ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ឱ្យប្រព្រឹត្តទៅសុវត្ថិភាព។ តែសម្រាប់អ្នកវិភាគ នេះជាបេសកកម្មដែលមិនអាចទៅរួច។
គិតមកទល់ខែមេសា២០២៤ Finul មានសមាជិក១០៥៤១នាក់ ក្នុងនោះ៩៥៣២នាក់ជាទាហាន ២០៧នាក់ជានាយសេនាធិការ ៥៥៣ជាជនស៊ីវិលក្នុងស្រុក និង២៤៩នាក់ជាជនស៊ីវិលមកពីប្រទេសផ្សេង។ ក្រុមមួកខៀវនៅលីបង់ មានទីតាំងឈរជើងតំបន់ទ្រនាប់ តាមបណ្តោយព្រំដែនមិនផ្លូវការរបស់លីបង់-អ៊ីស្រាអែល ប្រវែង១២០គីឡូម៉ែត្រ គូសដោយអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីឆ្នាំ២០០០។ Finul មានកាតព្វកិច្ចត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលចែងអនុញ្ញាតឱ្យតែទាហានលីបង់ និងទាហានមួកខៀវប៉ុណ្ណោះ អាចពង្រាយវត្តមាន នៅក្នុងតំបន់ដែលងំដោយអំពើហិង្សាប្រយុទ្ធតតាំងគ្នាជាញឹកញយរវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលលីបង់និងចលនាប្រដាប់អាវុធស្និទ្ធនឹងអ៊ីរ៉ង់ ហេសបូឡា និងរវាងហេសបូឡាជាមួយអ៊ីស្រាអែល។តែ Finul មានសិទ្ធិត្រឹមការពារខ្លួនទល់នឹងការវាយប្រហារដោយដៅចំខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូចជាបណ្តាសមាជិកមួកខៀវអង្គការសហប្រជាជាតិផ្សេងទៀតដែរ កងកម្លាំងបណ្តោះអាសន្នប្រចាំលីបង់ មិនមែនជាកងពលយោធាប្រដាប់អាវុធឬ ទ័ពប្រយុទ្ធទេ។ ក្រុមមួកខៀវFinul បានត្រឹមឈរមើលឃើញសកម្មភាពរបស់គូប្រយុទ្ធហេសបូឡានិងអ៊ីស្រាអែល តែមិនអាចបញ្ចេញសកម្មភាពអ្វីបានទាំងអស់។
សូមបញ្ជាក់ថា ជម្លោះរវាងអ៉ីស្រាអែលនិងហេសបូឡា គាំទ្រដោយប្រទេសអ៊ីរ៉ង់បានបន្តឡើងវិញកាលពីមួយឆ្នាំមុន នៅពេលចលនាប្រដាប់អាវុធលីបង់មួយនេះ បានចាប់ផ្តើមបាញ់គ្រាប់រ៉ុក្កែត លើភាគខាងជើងអ៉ីស្រាអែល ក្រោមគោលបំណងគាំទ្រដល់ ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន អំឡុងការផ្ទុះឡើងដំបូង នៃសង្គ្រាមនៅតំបន់ហ្កាហ្សា ហើយជម្លោះរវាងភាគីទាំងពីរ បានកើនឡើងកម្តៅយ៉ាងគំហុក កាលពីខែមុន។ថ្មីៗនេះក្រុមប្រដាប់អាវុធហេសបូឡាលីបង់ ប្រកាសថា បានធ្វើប្រតិបត្តិការដ៏ស្មុគស្មាញ ដោយបញ្ជាយន្តហោះដ្រូនផង និងបាញ់កាំជ្រួចមីស៊ីលពីច្រើនទិសចម្រុះគ្នាផង ដើម្បីបញ្ឆោត បំភាន់ ប្រព័ន្ធខែលការពារមីស៊ីលរបស់អ៊ីស្រាអែល។
ក្រុមហេសបូឡាលីបង់ បានសម្រេចការវាយប្រហារជោគជ័យ ត្រូវចំមូលដ្ឋានយោធាអ៊ីស្រាអែល នៅក្រុងហាអ៊ីហ្វា (Haïfa) ក្រុងធំប៉ែកខាងជើងប្រទេស។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ក៏បានទទួលស្គាល់ថា ទាហានរបស់ខ្លួន ៤ នាក់ស្លាប់ និង ៧នាក់រងរបួស។ ពីថ្ងៃអាទិត្យបន្តដល់ថ្ងៃចន្ទ ទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានវាយប្រហារសងសឹកវិញ ស្លាប់មនុស្សអស់ជាច្រើន ទាំងនៅតំបន់ហ្កាហ្សា និងនៅប៉ែកខាងត្បូងលីបង់។ នៅត្បូងលីបង់នោះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលអះអាងថាបាញ់ប្រឈមគ្នាដោយផ្ទាល់ នៅក្នុងរូងក្រោមដី ហើយចាប់ខ្លួនកម្លាំងប្រដាប់អាវុធហេសបូឡាលីបង់ម្នាក់ផង។
សហរដ្ឋអាមេរិក សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អ៊ីស្រាអែល ប្រកាសថានឹងបញ្ជូនប្រព័ន្ធខែលការពារប្រឆាំងមីស៊ីល បំពាក់ឲ្យអ៊ីស្រាអែល។ នេះបើតាមប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែត ពីមូលដ្ឋានទ័ពជើងអាកាសអាមេរិក MacDill Air Force ក្នុងរដ្ឋហ្វ័រីដា។ ប្រព័ន្ធខែលប្រឆាំងមីស៊ីលនេះ ឈ្មោះថា THAAD (« Terminal High Altitude Area Defense ») ជួយការពារបាញ់ទប់ទល់នឹងមីស៊ីលគ្រប់ប្រភេទ ទាំងកាំជ្រួចមីស៊ីលបាញ់រយៈចម្ងាយខ្លី រយៈមធ្យម និងវែង។ ព័ត៌មានលម្អិតត្រង់ថា ប្រព័ន្ធខែលប្រឆាំងមីស៊ីល ត្រូវយកទៅបំពាក់នៅពេលណា គ្មានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។
បើតាមនាង Loubna Anaki អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានវិទ្យុបារាំងRFIប្រចាំក្រុងញូវយ៉ក, មន្ទីរបញ្ចកោណ ក្រសួងការពារអាមេរិក សង្កត់ធ្ងន់ថា ក្នុងដំណើរការបំពាក់ប្រព័ន្ធខែលប្រឆាំងមីស៊ីល THAAD នៅលើកនេះ យោធាអាមេរិកចំនួនរាប់រយនាក់ នឹងចុះទៅរៀបចំបំពាក់ឲ្យអ៊ីស្រាអែលដោយផ្ទាល់។ វត្តមានទាហានអាមេរិក ចុះធ្វើប្រតិបត្តិការទៅបំពាក់ប្រព័ន្ធខែលការពារមីស៊ីលយ៉ាងដូច្នេះ ជាប្រការកម្រណាស់។ករណីយ៍នេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ លោក Abbas Araghchi បានថ្លែងប្រតិកម្មថា ការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ជូនទ័ពទៅបំពាក់ខែលប្រឆាំងមីស៊ីលឲ្យអ៊ីស្រាអែល ដូច្នេះ គឺរដ្ឋបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន កំពុងតែធ្វើឲ្យទាហានអាមេរិកប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ហានិភ័យ។
