ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើ លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ដោយក្រសួងរតនាគារអាមេរិក បង្កការជ្រួលច្របល់ក្នុងស្ថាបន័ដឹកនាំ!?
16-September-2024 / ព័ត៌មានជាតិ
ភ្នំពេញ៖បន្ទាប់ពីព្រីទ្ធសភាក្រសួងការប្រទេសគំណបក្សប្រជាជនរដ្ឋសភានៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា បានចេញមុខទទូចឱ្យរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ពិចារណាឡើងវិញ និងលុបចោលការដាក់ទណ្ឌកម្មលើ លោក លី យ៉ុងផាត់ ដែលជាប្រធានសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា ដោយចាត់ទុក ជារឿងអយុត្តិធម៌។
តែលោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា បានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្ដរជាតិRFI នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ថា ការសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មពីរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកលើលោកលី យ៉ុងផាត់ ដែលជាប្រធានសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា មិនបង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់សមាគមឧកញ៉ានោះទេ។ លោកអះអាងថា សមាគមគឺជានីតិបុគ្គលដែលបង្កើតឡើងដោយព្រះរាជក្រឹត្យ ដូច្នេះមិនអាចរង្គោះរង្គើរដល់សមាគមឡើយ។
តែបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា បានអះអាងថា ប្រធានរបស់ខ្លួន គឺលោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ មិនបានធ្វើសកម្មភាពជួញដូរមនុស្សដូចការចោទប្រកាន់ពីរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។ តែផ្ទុយទៅវិញសមាគមបញ្ជាក់ថា លោក លី យ៉ុងផាត់ និងក្រុមហ៊ុនរបស់លោក L.Y.P Group បានដើរតួនាទីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកម្ពុជា ដោយការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បង្កើតការងារដល់ពលរដ្ឋ និងធ្វើសកម្មភាពមនុស្សធម៌ទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងអន្ដរជាតិជាដើម។
លោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់អ្នកនាំពាក្យសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា ថា លោកជឿជាក់លើ លោក លី យ៉ុងផាត់ ថាមិនអាចធ្វើសកម្មភាពជួញដូរមនុស្សដ៏អាក្រក់បែបនោះឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការចោទប្រកាន់របស់រតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ជាការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ពីបទជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា។
សូមជម្រាបថា កាលពីថ្ងៃទី១២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក បានចោទប្រកាន់លើលោក លី យ៉ុងផាត់ថា បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាការជួញដូរមនុស្ស និងពលកម្មដោយបង្ខំក្នុងប្រតិបត្តិការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត។ក្នុងនោះ ការិយាល័យគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិបរទេសនៃរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ លោក លី យ៉ុងផាត់ រួមទាំងក្រុមហ៊ុន L.Y.P. Group Co. LTD ដែលមាន រមណីយដ្ឋានអូស្មាច់ សណ្ឋាគារ ហ្គាឌិនស៊ីធី រមណីយដ្ឋានកោះកុង និងសណ្ឋាគារភ្នំពេញ។
លោកឧកញ៉ាលី យ៉ុងផាត់ គឺជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមួយរូបមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាបុគ្គលទី៤ហើយដែលត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ បន្ទាប់ពីលោកទ្រី ភាព លោកគន់ គីម និងលោកហ៊ីង ប៊ុនហៀង។ប៉ុន្តែអ្នកមុនៗមិនសូវមានប្រតិកម្មខ្លាំងប៉ុន្មានទេតែលោកលើកនេះការដាក់ទណ្ឌកម្មប៉ះមនុស្សដែលជាអ្នកកាន់លុយកាក់សម្រាប់គណបក្សផង។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាចាត់ទុក ការចោទប្រកាន់លើ លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាចេតនានយោបាយ ហើយផ្ទុយពីស្មារតីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងការជឿទុកចិត្ត ដូចដែលបានលើកឡើងក្នុងអំឡុងពេលលោក ឡូយ អូស្ទីន រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាកាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅ។ជាមួយគ្នាស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចាត់ទុកទង្វើរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាការរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ដែលជារដ្ឋឯករាជ្យមិនស្ថិតក្រោមច្បាប់របស់អាមេរិក។
សូមបញ្ជាក់ថាសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា រមណីយដ្ឋានអូរស្មាច់ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោកលី យ៉ុងផាត់ពីឆ្នាំ ២០២២ ដល់ឆ្នាំ ២០២៤ បានរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរជាប្រព័ន្ធ ហើយជនរងគ្រោះត្រូវបានគេបោកបញ្ឆោតឱ្យទៅរមណីយដ្ឋានអូរស្មាច់ជាមួយនឹងការផ្តល់ឱកាសការងារ។ តែនៅពេលទៅដល់ទីនោះ ជនរងគ្រោះត្រូវបានគេដកហូតទូរស័ព្ទ និងលិខិតឆ្លងដែន រួមទាំងបានបង្ខំឱ្យធ្វើប្រតិបត្តិការឆបោកតាមអនឡាញ និងថា ជនរងគ្រោះបានរងការវាយដំធ្វើទារុណកម្មឆក់ខ្សែភ្លើង និងតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់រំលោះខ្លួនក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន ឬគំរាមយកទៅលក់បន្តជាដើម។
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកបានរកឃើញទៀតថា ជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានដោះលែង និងជួយសង្គ្រោះចេញពីក្រញាំឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ខ្មៅងងឹតនេះមានសញ្ជាតិផ្សេងៗគ្នារួមមានចិន ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ថៃ និងវៀតណាមជាដើម។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានចេញថ្លែងការណ៍បន្តគ្នាថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងចំពោះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកលើទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោក លី យ៉ុងផាត់ ដោយចាត់ទុកថា ទង្វើនេះជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបុគ្គលភាពប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់លោកលី យ៉ុងផាត់។
ស្ថាប័នរដ្ឋបាលកម្ពុជាខាងលើក៏បានចាត់ទុកការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះថាបានរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាដែលជារដ្ឋឯករាជ្យមិនស្ថិតក្រោមច្បាប់របស់អាមេរិក។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាទទូចឲ្យមានការពិចារណាឡើងវិញដោយលុបចោលនូវការដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិចេញផ្សាយកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ បង្ហាញថា មានមនុស្សជាង១០ម៉ឺននាក់បានរងគ្រោះក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺនែតដែលកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។សូមបញ្ជាក់ថានៅស្រុកខ្មែរយើងបើនិយាយពីឈ្មោះ លី យ៉ុងផាត់ លោកអ្នកនាងខ្លះប្រហែលជាធ្លាប់ឮល្បីរហ័សនាមដែលកាសែតបរទេសធំៗដាក់ឲ្យលោក ថា ជា«ស្ដេចកោះកុង» ឬ "King of Koh Kong"។ រហ័សនាមនេះ ទំនងជាដោយសារតែឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ មានកំណើតកើតជានៅក្នុងខេត្តកោះកុង និងបានក្លាយជាអ្នកជំនួញដ៏មានឥទ្ធិពល ល្បីល្បាញ និងចាក់គ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំ នៅខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃមួយនេះ។
តាមឯកសារប្រវត្តិត្រួសៗ របស់លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ដែលផ្សាយនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ក្រុមហ៊ុន អិល. វ៉ាយ. ភី គ្រុប (L.Y.P Group) លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ កើតនៅខេត្តកោះកុង នៅឆ្នាំ១៩៥៨។ មហាសេដ្ឋីដ៏មានឥទ្ធិពលរូបនេះ មានជំនាញខាងរកស៊ីតាំងពីក្មេងវ័យមកម្ល៉េះ និងបានក្លាយខ្លួនជាពាណិជ្ជករនៅក្នុងអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ៨០។ ប៉ុន្តែ ឯកសារប្រវត្តិដដែលនេះ មិនបានបញ្ជាក់លម្អិតអំពីថាតើក្នុងអំឡុងពេលចាប់ផ្ដើមដំបូងនេះ លោកឧកញ៉ារកស៊ីអ្វីខ្លះនោះទេ។ក្រៅពីជាអ្នកជំនួញដ៏ល្បីល្បាញនិងចម្រូងចម្រាសខ្លះដែរនោះ លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ក៏ត្រូវគេមើលឃើញថា បានចូលរួមប្រឡូកក្នុងជីវភាពនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងសកម្មផងដែរ។
នៅឆ្នាំ២០០០ លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលតែងតាំងជាប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តកោះកុង និងជាទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចពិសេសរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ឆ្នាំ២០០១ លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ជាប់ឆ្នោតជាអនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។ ឆ្នាំ២០០៥ លោកត្រូវបានតែងតាំងជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមចិនគ្រួសារត្រកូល លី។ ហើយពីឆ្នាំ២០០៦រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ក៏បានក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
តើឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ មានក្រុមហ៊ុនអ្វីខ្លះ ?ក្នុងអំឡុងដើមទសវត្សឆ្នាំ៩០ លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនមួយ ឈ្មោះថា អិល. វ៉ាយ. ភី គ្រុប ហើយក្នុងពេលជាង ២០ឆ្នាំមកនេះ ក្រុមហ៊ុនមួយនេះបានកើតកូនកើតចៅក្រុមហ៊ុនយ៉ាងច្រើនស្ទើរតែមិននឹកស្មានដល់។ក្នុងវិស័យសណ្ឋាគារនិងកម្សាន្ត លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ មាន ៦ក្រុមហ៊ុន៖១) រមណីយដ្ឋានកោះកុង ដែលជាសណ្ឋាគារផ្កាយ ៥ និងកាស៊ីណូ ស្ថិតនៅលើបន្ទាត់ព្រំដែនខ្មែរថៃ ក្បែរច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិ ចាំយាម។ ២) សណ្ឋាគារភ្នំពេញ លំដាប់ផ្កាយ៤ ស្ថិតនៅកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ។ ៣) សណ្ឋាគារ និងកាស៊ីណូ អូរស្មាច់ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ភាគពាយ័ព្យប្រទេសកម្ពុជា ជាប់នឹងព្រំដែនថៃ។ ៤) សណ្ឋាគារ ហ្គាឌិន ស៊ីធី (Garden City Hotel) នៅភ្នំពញ ចន្លោះផ្លូវជាតិលេខ៥ និងលេខ៦។ ៥) ក្លិបវាយកូនហ្គោល ហ្គាឌិន ស៊ីធី ដែលស្ថិតនៅក្បែរគ្នានឹងសណ្ឋាគារ ហ្គាឌិន ស៊ីធី។ និង ៦) សួនសត្វ សាហ្វារី វើល ភ្នំពេញ ដែលរើយកមកពីខេត្តកោះកុង ដែលគ្រោងនឹងបើកសម្ពោធឲ្យសាធារណជនចូលទស្សនានាចុងឆ្នាំ២០១៧នេះ។
លើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសេវាទឹកភ្លើង រួមមាន ក្រុមហ៊ុន Koh Kong Infrastructure & Utilities ដែលមានស្ពានកោះកុង និងសេវាផ្គត់ផ្គត់ទឹកភ្លើងនៅក្នុងទូទាំងខេត្តកោះកុង។ ក្រុមហ៊ុន O' Smach Electricity and Water Supply ដែលផ្គត់ផ្គង់ទឹកភ្លើងនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ជាពិសេស តំបន់អូរស្មាច់។ និងក្រុមហ៊ុន Cambodia Electricity Private (CEP) នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ មានក្រុមហ៊ុន ភ្នំពេញ ស៊ូហ្គើរ ដែលមានចម្ការអំពៅ និងរោងចក្រស្ករតម្លៃរាប់សិបលានដុល្លារ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ កន្លងមក ក្រុមហ៊ុនមួយនេះមានភាពចម្រូងចម្រាសអាស្រូវខ្លះ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដីធ្លី ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែ បញ្ហានេះបាននិងកំពុងត្រូវបានដោះស្រាយអូសបន្លាយរហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ន។
ក្នុងវិស័យកសិឧស្សាហកម្មនេះដែរ លោកឧកញ៉ាក៏មានចម្ការកៅស៊ូជប់ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំផងដែរ។
លើវិស័យដោះដូរទំនិញ និងចែកចាយទំនិញ ក្រុមហ៊ុនលោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ត្រូវបានគេដឹងថា ជាអ្នកចែកចាយផ្ដាច់មុខនូវទំនិញសំខាន់ៗ ដូចជា បារី ហេរ៉ូ ភេសជ្ជៈគោជល់ រួមទាំងភេសជ្ជៈល្បីៗដទៃទៀត។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុន អិលវ៉ាយភី គ្រុប ក៏ជាអ្នកចែកចាយផ្ដាច់មុខរថយន្តម៉ាក Hyundai ផងដែរ។លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ បានចាប់ដៃគូរកស៊ីជាមួយមហាដ្ឋីលំដាប់កំពូលនៅថៃ វិនិយោគលើផ្សារលក់រាយនិងដុំទំនិញដ៏ធំបំផុតមួយ ឈ្មោះផ្សារ Makro នៅរាជធានីភ្នំពេញ។វិស័យអចលនទ្រព្យ ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ក៏ល្បីល្បាញខ្លាំងណាស់ដែរ ដោយលោកឧកញ៉ាវិនិយោគលើទីក្រុងរណប ហ្គាឌិន ស៊ីធី ទីក្រុងរណប ពោងពាយ ស៊ីធី តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកោះកុង តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស គិរីសាគរ កោះកុង ជាដើម។
ផ្សារទំនិញលក់រាយនិងដុំដែលឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ វិនិយោគរួមគ្នានឹងមហាសេដ្ឋីមកពីថៃ។ថ្មីៗចុងក្រោយនេះ ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ក៏បានហក់ចូលក្នុងវិស័យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផងដែរ ដោយបានវិនិយោគប្រាក់រាប់សិបលានដុល្លារ បង្កើតស្ថានីយទូរទស្សន៍ PNN ដ៏ទំនើបមួយ ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីនៃទីក្រុងរណប ហ្គាឌិន ស៊ីធី ប្រមាណ ១០គីឡូម៉ែត្រ ពីកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ។ទាំងនេះ គឺជាក្រុមហ៊ុនរបស់លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ និងក្រុមគ្រួសារ ដែលគេបានដឹងជាសាធារណៈ ប៉ុន្តែ ក៏អាចនឹងមានក្រុមហ៊ុនជាច្រើនទៀតរបស់លោកឧកញ៉ា ដែលសាធារណជនមិនបានដឹងអស់ផងដែរ។
