ចិនចោទនាវាចរអង់គ្លេសដែលចូលច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ថា បំផ្លាញសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនិងថាការប៉ុនប៉ងរារាំងចិនមិនទទួលជោគជ័យទេ
25-December-2024 / ព័ត៌មានអន្តរជាតិ
ប្រទេសចិន៖កងទ័ពចិនបានថ្កោលទោសនាវាជើងទឹកអង់គ្លេសបន្ទាប់ពីនាវានេះបាន បើកឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ដោយចោទថាបានបំផ្លាញនូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពរបស់ខ្លួន។កាលពីថ្ងៃចន្ទទី២៧កញ្ញាក្រុមនាវាចម្បាំងចក្រភពអង់គ្លេស ដែលមាននាវាផ្ទុកយន្តហោះ HMS ‘Queen Elizabeth’ បានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ខណៈដំណើរជាបន្ទាប់គឺឆ្ពោះទៅប្រទេសវៀតណាមដែលនេះគឺជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ ដែលនាវាអង់គ្លេសមួយនេះ បានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ផ្លូវទឹកមួយនេះ។
ក្រុមនាវាចម្បាំង Richmond បានហៅសមយុទ្ធយោធានេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី ពួកគេបានធ្វើការយ៉ាងមមាញឹកជាមួយដៃគូនិងសម្ព័ន្ធមិត្តនៅសមុទ្រចិនខាងកើតអស់មួយរយៈពេល ខណៈដែលចក្រភពអង់គ្លេសព្យាយាមពង្រឹងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការបើកចំហរ និងសេរីដល់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។
សម្រាប់ប្រទេសចិនដែលចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ជាខេត្តរបស់ខ្លួនបានថ្កោលទោសសកម្មភាពរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ។យោធាប៉េកាំង បានហៅអាកប្បកិរិយារបស់កងទ័ពជើងទឹកអង់គ្លេសថា គឺជាការព្យាបាទ ហើយបានបន្ថែមថាការបើកនាវាឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់នេះ បានបំផ្លាញសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៃច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ទាំងមូល ។នាវារបស់ម្ចាស់ក្សត្រីអេលីហ្សាបែត កំពុងធ្វើដំណើរជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួនទៅកាន់តំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកជាកន្លែងដែលឧត្តមនាវីឯកទ័ពជើងទឹកលោក តូនីរ៉ាដាគីន បានបញ្ជាក់ថា ចក្រភពអង់គ្លេសនឹងដាក់នាវារយៈពេលយ៉ាងតិច ៥ ឆ្នាំខាងមុខដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថាច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ គឺជាដែនទឹកអន្តរជាតិ។
ពេលវេលាចុងក្រោយដែលនាវាកងទ័ពជើងទឹកអង់គ្លេសធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ គឺនៅឆ្នាំ ២០១៩ នៅពេលដែលខ្លួនបានស្ទង់មតិធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តំបន់នោះ។ សហរដ្ឋអាមេរិកវិញមានសកម្មភាពកាន់តែច្រើននៅក្នុងតំបន់ ដោយកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកបានធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់នេះរហូតដល់៩ដងមួយ១ឆ្នាំតែម្នាក់ឯង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងចំនួន ១៣ ក្នុងកំឡុងឆ្នាំ ២០២០។ បន្ថែមពីនេះ សម្ព័ន្ធមិត្តនៃចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក រួមទាំងអូស្ត្រាលី កាណាដានិងបារាំងក៏បានបញ្ជូននាវារបស់ពួកគេបើកឆ្លងកាត់តំបន់ខាងដើមនេះផងដែរកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ។
តំបន់នេះបានក្លាយជាផ្នែកទឹកដែលមានការប្រកួតប្រជែងគ្នាខ្លាំង ខណៈដែលប្រទេសជប៉ុននិងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិចព្យាយាមប្រឆាំងនឹងអ្វីដែលពួកគេមើលឃើញថា ជាសកម្មភាពពង្រីកអំណាចរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ដែលទីក្រុងប៉េកាំងបានទាមទារយកសមុទ្រចិនខាងកើតនិងខាងត្បូងជារបស់ខ្លួន។
ប្រទេសចិនបាន អះអាងថា ខ្លួនមានសិទ្ធិទៅលើបូរណភាពទឹកដីនៅតំបន់នោះ និងបានព្រមានថា ប្រទេសលោកខាងលិចមិនគួរ លេងជាមួយភ្លើងឬប្រថុយដល់ សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅទូទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ដោយចូលរួមសកម្មភាពយោធានៅក្នុងតំបន់នោះទេ។
ដោយឡែកឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ ចក្រភពអង់គ្លេស លោក ចេង ហ្សេក្វាង (Zheng Zeguang) បាននិយាយនៅថ្ងៃអង្គារ៍ទី២៨កញ្ញាដែរថថា ការប៉ុនប៉ងរបស់បរទេស ដើម្បីរារាំងអំណាច និងឥទ្ធិពលដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ចិន «តែងតែបរាជ័យ» ដូច្នេះមហាអំណាចធំៗ គួរតែចៀសវាងគំនិតចង់ធ្វើអាណានិគមលើគេ ដែលអាចនាំឱ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ជាមួយប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេបំផុតទី ២ របស់ពិភពលោកមួយនេះ។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១បានឲ្យដឹងថា។
លោក Zheng Zeguang បានថ្លែងបែបនេះនៅក្នុងពិធីមួយ ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី ៧២ នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនថា បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានបណ្តេញអ្នកជិះជាន់បរទេស និងកសាងប្រទេសចិនឡើងវិញ ដោយបានជួយសង្គ្រោះប្រជាជនជាង ៧៧០លាននាក់ចេញពីភាពក្រីក្រ ក្នុងរយៈពេលជាងកន្លះសតវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។
លោក Zheng Zeguang បាននិយាយថា «ការប៉ុនប៉ងដើម្បីរារាំងចិន មិនដែលទទួលបានជោគជ័យទេ ហើយតែងតែជាក្តីសុបិន ដែលទទួលបានតែភាពទទេប៉ុណ្ណោះ នាពេលអនាគត។ គ្មាននរណាម្នាក់អាចបញ្ឈប់ប្រជាជនចិនពីការរីកចម្រើនទៅមុខបន្ថែមទៀតបានទេ»។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនរូបនេះ ក៏បានអំពាវនាវឱ្យមហាអំណាចធំៗ ច្រានចោល «ចិត្តគំនិតចង់ធ្វើអាណានិគមលើគេ» និង «ចលនាផ្សេងៗទៀត ដែលនាំឱ្យមានការបែកបាក់ ឬប្រឈមមុខដាក់គ្នា»។
ការលើកឡើងដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំចក្រភពអង់គ្លេសខាងលើនេះ បានកើតមានឡើងបន្ទាប់ពី កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខត្រីភាគី (A-UK-US )ត្រូវបានបង្កើតឡើងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី។ កិច្ចព្រមព្រៀងដែលស្ថិតក្នុងគោលដៅរាំងខ្ទប់ឥទ្ធិពលចិន នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យចិនថ្កោលទោសប៉ុណ្ណោះទេ តែបណ្តាសម្ពន្ធមិត្តអាមេរិកទាំងនៅអឺរ៉ុប និងអាស៊ីមួយចំនួន ក៏បានបង្ហាញការមិនពេញចិត្តជាខ្លាំងផងដែរ៕
