កម្ពុជាបដិសេធពតិមានចិនកសាងមូលដ្ឋានយោធានៅសមុទ្ទខ្មែរក្នុងខេត្តកោះកុង
26-March-2024 / សន្តិសុខសង្គម
ភ្នំពេញ៖ អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកម៉ៃប៉ែន( Mike Pence )នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅប្រទេសសឹង្ហាបុរីកាលពីថ្ងៃទី១៥វិច្ឆិកាបាននិយាយបញ្ឆឹតបញ្ឈៀងដល់ប្រទេសចិនតាមរយៈនៃការប្រើពាក្យអនុត្តរភាពវាតទីនិងបានបានអះអាពីការប្តេជ្ញាការពារការធ្វើចរាចរនាវាដោយសេរីនៅក្នុងសមុទ្ទក្នុងពេលដេលចិនបាននិងកំពុងតែវាតទីកាន់កាប់ផ្តាច់មុខនៅក្នុងសមុទ្ទចិនខាងត្បូងដែលមានឈម្លោះជាមួយបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន។
«សមុទ្រចិនខាងត្បូងមិនមែនជា កម្មសិទ្ធិរបស់ប្រទេស ណាមួយឡើយ ហើយអ្នកអាចប្រាកដថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តបើកនាវាកាត់ និងហោះហើរគ្រប់ទីកន្លែង ដែលច្បាប់ អន្តរជាតិអនុញ្ញាតនិងតម្រូវការរបស់ជាតិយើង»។
ទាក់ទងនិងវត្តមានយោធាចិនថ្មីៗនេះសារព័ត៌មានAsiaTimesបានចេញអត្ថបទមួយបង្ហាងញពីការព្រួយបារម្ភរបស់មន្ត្រីការទូតដែលមើលឃើញថាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ក្រោយពេលដែល ប្រទេសចិន បានបញ្ចុះបញ្ចូលកម្ពុជា សម្រាប់កំពង់ផែមួយ នៅកោះកុង លើឈូងសមុទ្រថៃ ដែលអាចត្រូវបានប្រើជា មូលដ្ឋានកងនាវាចរផងដែរ ប៉ុន្តែវានៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើការសាងសង់បានរីកចម្រើន នៅលើច្រកទឹកជ្រៅបានប៉ុណ្ណានោះទេ ។
ប្រភពការទូតបានប្រាប់សារព័ត៌មាន Asia Times ថាមូលដ្ឋានទ័ពនាពេលថ្មីៗរបស់ចិន នៅកម្ពុជាអាចនឹងត្រូវ បានលើកឡើងដោយលោក Mike Pence អនុប្រធានសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុង ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូល នៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងនៅជាប់នឹងប៉ាពួញូហ្គីណេ សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលនៃកិច្ច សហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (Apec) ។
សហរដ្ឋអាមេរិក បានពង្រឹងការដោះស្រាយ របស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងការ ធ្វើសមយុទ្ធយោធារបស់ចិន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងរួមទាំង ការអំពាវនាវមួយកាលពីសប្តាហ៍មុន ឱ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង លុបបំបាត់មីស៊ីល ចេញពីលក្ខណៈពិសេសដែលខ្លួនបាន កាន់កាប់នៅក្នុងតំបន់ដែនដី ដែលមានជម្លោះនោះ ដោយក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួន មើលឃើញពីវិបត្តិមីស៊ីល ដែលអាចកើតមាន ។
មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក ដែលគ្រប់គ្រងដោយចិន នៅកម្ពុជានឹងបង្វែរទិសដៅ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់តំបន់នេះ ដោយផ្តល់ឱ្យក្រុងប៉េកាំងនូវ ទីតាំងមួយនៅភាគខាងត្បូង នៅពេលនេះខ្វះខាតនៅក្នុង សេណារីយ៉ូជម្លោះណាមួយ ហើយអ្នកវិភាគនិយាយថា អាស្រ័យលើសាររបស់លោក Pence ដែលអាចទាញកម្ពុជា ចូលទៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងធ្វើឱ្យប្រទេសនេះកាន់តែ មានឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ ក្នុងនាមជាសត្រូវអាមេរិក ។នេះជាកាវាតម្លៃរបស់កាសែត។
ប្រទេសចិនឥឡូវនេះជាអ្នកផ្តល់កម្ចី និងជំនួយធំជាងគេបំផុតនៅកម្ពុជា ហើយនៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ដ៏សំខាន់មួយនៅពេលរដ្ឋាភិបាល ក្រុងភ្នំពេញប្រឈមនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្ម និងការដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែក សេដ្ឋកិច្ចពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជាតិថ្មី មួយដែលត្រូវបានវិនិច្ឆ័យថា មិនស្របច្បាប់ដោយ សហគមន៍អន្តរជាតិ ។
តំបន់បណ្តាញកងទ័ពជើងគោក ដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ ត្រូវបានគេគិតថាស្ថិត នៅក្នុងដីសម្បទាន ៤៥,០០០ហិកតា នៅក្នុងខេត្តកោះកុងភាគនិរតី របស់ប្រទេសកម្ពុជា នៅជិតព្រំដែនប្រទេសថៃដែល បើកនៅឈូងសមុទ្រថៃ ។
ប៉ុន្តែយោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយ ស្តីពីគម្រោងនេះផែនការ មេរបស់ខ្លួនមានបំណងកសាង “សេដ្ឋកិច្ចជិតស្និទ្ធជាមួយ មជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាលវេជ្ជសាស្ត្រ ខុនដូ រមណីយដ្ឋាន និងសណ្ឋាគាររោងចក្រផលិត កំពង់ផែទឹកជ្រៅ និងព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ” ។ក្រុមអ្នកវិភាគនិយាយថា កំពង់ផែថ្មីនៅខេត្តកោះកុងដែល ជាតំបន់កំពង់ផែទឹកជ្រៅ ដែលមានផែនការនឹងមានទំហំធំល្មម អាចផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំង និងនាវាពិឃាតរបស់ចិន ក៏ដូចជានាវាដទៃទៀតនៃកងទ័ព ជើងទឹករំដោះប្រជាជនចិន ។
ការអភិវឌ្ឍបានចម្រូងចម្រាស ចាប់តាំងពីដើមដំបូង ទំហំនៃការអភិវឌ្ឍន៍ហាក់ ដូចជាផ្ទុយនឹងច្បាប់កម្ពុជា ដែលកំហិតដល់សម្បទានដល់ ១០,០០០ហិកតា វាក៏ពង្រីកទៅឧទ្យានជាតិបុទុមសាគរ ដែលជាតំបន់ធម្មជាតិ ដែលត្រូវបានការពារ ដោយព្រះរាជក្រឹត្យផងដែរ ។
លោកចាង ហ្គាលី សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃការិយាល័យនយោបាយ របស់ប្រទេសចិន ដែលជាអ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេច ចិត្តរបស់អ្នកមានអំណាច នៅក្រុងប៉េកាំង បានធ្វើជាអធិបតីក្នុងដំណើរការ ចុះហត្ថលេខាលើការវិនិយោគទុន នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ។
ថ្មីៗនេះលោក Liao Keduo ដែលជាស្នងការនយោបាយ នៃបញ្ជាការយោធា Tianjin នៃកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន បានជួបជាមួយ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាលោក ទៀ បាញ់ ដែលលោកបានពណ៌នា អំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ថា ជា “ផ្លែផ្កានៃមិត្តភាព រវាងប្រទេសទាំងពីរចិន និងកម្ពុជា” ។
ក្រុមអ្នកវិភាគនិយាយថា អ្នកតំណាងនៃសភា ពិគ្រោះយោបល់ប្រជាជនចិន ដែលជាស្ថាប័នផ្តល់យោបល់ បានចាប់ផ្តើមធ្វើទស្សនកិច្ច នៅតាមបណ្តាញ និងបញ្ជាទិញរបាយការណ៏ រីកចម្រើននៅឆ្នាំ២០១៥ មួយឆ្នាំមុនពេលសម្បទាននេះ បានក្លាយជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ វិនិយោគទុនរាប់ពាន់លានដុល្លារ របស់គម្រោងខ្សែក្រវ៉ាត់ Belt and Road Initiative (BRI) ។គម្រោងនេះត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះជា “តំបន់សាកល្បងសម្រាប់ការវិនិយោគ និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសចិន” វាក៏ត្រូវបានគេអះអាងផងដែរថា នាយកដ្ឋានការងាររណសិរ្ស បង្រួបបង្រួមដែលជាទីភ្នាក់ងារ ដ៏សំខាន់នៅក្នុងបក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) បានដើរតួនាទីយ៉ាង សំខាន់នៅក្នុងគម្រោង ការត្រួតពិនិត្យ ។
ការអភិវឌ្ឍកោះកុង ត្រូវបានដាក់បញ្ចូល ក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីមួយគឺ Harbored Ambitions ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីខែមេសា ដោយលោកដេវីដ ថន និងបិនស្ពៀវក្រេក សម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា ស្រាវជ្រាវការពារកម្រិតខ្ពស់ ឬហៅថា C4ADS ដែលជាក្រុមស្រាវជ្រាវ មិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅវ៉ាស៊ីនតោន ។
របាយការណ៍នេះបានឱ្យដឹងថា “មន្ទីរពេទ្យ និងកន្លែងកម្សាន្តដែល បានគ្រោងទុកនៅតំបន់ សាកល្បងរបស់លោក អាចដឹកនាំក្រុមទាហាន កងទ័ពរំដោះប្រជាជន តាមល្បាតនៅឈូងសមុទ្រថៃ និងខាងកើតច្រកម៉ាឡាកា។
សមិទ្ធផលឧស្សាហកម្ម នាពេលអនាគតរបស់ខ្លួន អាចទ្រទ្រង់ទ្រឹស្ដីទ្រទ្រង់ដល់ នាវាចម្បាំងរបស់ចិន ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលក្រុមអ្នកវិភាគចិន បានស្នើឡើង ។
លោក Thorne និង Spevack ជាសហអ្នកនិពន្ធរបាយការណ៍ Harbored Ambitions បានប្រាប់សារព័ត៌មានអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក តាមរយៈអ៊ីម៉ែលថា “ការសាងសង់នៅលើច្រកទឹក ជ្រៅត្រូវបានគេចោទថាត្រូវ បានបញ្ឈប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ បើមិនដូច្នោះទេ” ។
ពួកគេបានបន្ថែមថា រូបភាពផ្កាយរណប ដែលអាចរកពាណិជ្ជកម្ម បានចាប់តាំងពីខែកញ្ញា មិនបង្ហាញពីការរីកចម្រើន នៃការសាងសង់នៅកំពង់ផែនេះទេ ។
ប៉ុន្តែលោក Paul Chambers អ្នកវិភាគនយោបាយ នៅមហាវិទ្យាល័យសហគមន៍ អាស៊ានសិក្សានៅសាកល វិទ្យាល័យណាស៊ិនយូន ក្នុងប្រទេសថៃនិយាយថា ការងារនៅកំពង់ផែ និងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក ដែលមានសក្តានុពលថ្មីៗនេះ បានចាប់ផ្តើម ។អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ដែលបានទាក់ទងសម្រាប់ អត្ថបទនេះមិនបានឆ្លើយតប នឹងការអំពាវនាវម្តងហើយម្តងទៀត ឱ្យមានការអត្ថាធិប្បាយនោះទេ ។
ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង នៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ជាពិសេសនៅឆ្នាំ២០១៧ ប្រទេសកម្ពុជាបានលុបចោល នូវសមយុទ្ធយោធារួមជាច្រើន ជាមួយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធអាមេរិក ខណៈដែលខ្លួនបានបណ្តេញបុគ្គលិក ចេញពីវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ NDI ដែលទទួលថវិកាដោយ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រទេសកម្ពុជា បានផ្តល់អាទិភាពដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ យោធាជាមួយប្រទេសចិន ហើយឆ្នាំក្រោយគ្រោងនឹង ធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាធំៗ ដែលហៅថាការធ្វើលំហាត់នាគមាស។
រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានដាក់ទណ្ឌកម្មមានកំណត់ ទៅលើមន្ត្រីកម្ពុជាមួយចំនួន ក៏ដូចជាការហាមឃាត់ទិដ្ឋាការ និងការរឹតត្បិតលើជំនួយមុនពេល ការបោះឆ្នោតជាតិ នៅកម្ពុជាក្នុងខែកក្កដា។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសចិន គឺជាអ្នកវិនិយោគធំបំផុតនៅកម្ពុជា ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងការបរិច្ចាគ ច្រើនដល់យោធាកម្ពុជា ភាគច្រើននៃការអភិវឌ្ឍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលកំពុងកើតមាននៅទូទាំងប្រទេស គឺគាំទ្រដោយចិន ដែលធ្វើឱ្យក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួនជឿថា គណបក្សប្រជាជន កំពុងកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ននេះពោរពេញ ទៅតាមបំណងប្រាថ្នា របស់ក្រុងប៉េកាំង រួមទាំងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកដ៏មានសក្តានុពល ។
ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីបានឈាន ដល់ចំនុចមួយដែលមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា តើបន្ទាត់ពណ៌ក្រហមនៅត្រង់ណានោះទេ តើវាខុសប្លែកពីឆ្នាំ១៨៦៣ ហើយប្រទេសកម្ពុជា មានអាណាព្យាបាលជាបារាំងឬ? អ្វីដែលចាស់ គឺថ្មីម្តងទៀត” ។ប៉ុន្តែលទ្ធភាពដែលថាប្រទេសចិន នឹងបើកមូលដ្ឋានកងទ័ព ជើងទឹកនៅកម្ពុជា នឹងផ្លាស់ប្តូរសក្ដានុពល បច្ចុប្បន្នប្រទេសចិន មានមូលដ្ឋានកងទ័ព បរទេសតែមួយប៉ុណ្ណោះ។ កងទ័ពជើងទឹកកងទ័ព រំដោះប្រជាជនចិន កាលពីឆ្នាំមុន បានបើកមូលដ្ឋានមួយ នៅក្នុងទីក្រុងជីប៊ូទី នៅតំបន់ហ៊នអាហ្វ្រិក ដែលខ្លួនបានអះអាងថា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីចូលរួម នៅក្នុងបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព នៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក ។
ក៏ប៉ុន្តែក៏មានការអះអាងផងដែរថា ក្រុងប៉េកាំងចង់បាន កំពង់ផែពាណិជ្ជកម្ម ដែលប្រតិបត្តិការដោយចិន នៅក្នុងផ្នែកផ្សេងទៀតនៃ ពិភពលោកដូចជាកំពង់ផែ Hambantota របស់ប្រទេសស្រីលង្កា និងកំពង់ផែហ្គោវ៉ាដ របស់ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ដើម្បីអាចដើរតួនាទី ជាឋានសួគ៌ជួរមុខផងដែរ ។លោក Derek Grossman ជាអ្នកការពារជាន់ខ្ពស់ ម្នាក់បាននិយាយថា “ប្រទេសចិន កំពុងស្វែងរកការកសាង សមត្ថភាពកងនាវាចរ ទឹកសមុទ្រពណ៌ខៀវ ដើម្បីធ្វើឱ្យថាមពលកាន់តែ ឆ្ងាយពីឆ្នេរសមុទ្ររបស់ខ្លួន សម្រាប់ភាពទាល់ច្រកខាង យោធានៅឯនាយសមុទ្រ និងដើម្បីការពារខ្សែបន្ទាត់សមុទ្រ នៃការទំនាក់ទំនងនៅក្នុងផ្លូវទឹក យុទ្ធសាស្ត្រជាពិសេស នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា នេបើតាមអ្នកវិភាគនៅក្រុមហ៊ុន RAND សាជីវកម្មដែលមាន មូលដ្ឋាននៅអាមេរិក។
ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសចិន ចង់បង្កើតមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក មួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា?។
លទ្ធភាពមួយដែលអាចធ្វើទៅបាន គឺថាវានឹងដាក់សម្ពាធ លើមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកផែកាំរ៉ា់ញ់( Cam Ranh Bay) របស់វៀតណាម ដែលបច្ចុប្បន្នវៀតណាមជាដៃគូ នាំមុខគេនៃការពង្រីកដែនដីរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលកោះ និងលក្ខណៈពិសេសនានា ក៏ត្រូវបានជំទាស់ដោយ ប្រទេសហ្វីលីពីន និងម៉ាឡេស៊ីផងដែរ ។
ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងវៀតណាម កំពុងមានការកើនឡើង ដោយសារតែការប្រឆាំង របស់ទីក្រុងហាណូយ ចំពោះមហិច្ឆតារបស់ក្រុងប៉េកាំង នៅក្បែរដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន ។
មូលដ្ឋានចិនប្រតិបតិ្តការនៅកោះកុង នឹងបង្ខំក្រុងហាណូយ ដើម្បីបង្វែរការយកចិត្ត ទុកដាក់ខ្លះទៅខាងលិច ដូច្នេះកោះកុង អាចធ្វើឱ្យស្មុគស្មាញដល់ ការធ្វើផែនការរបស់វៀតណាម សម្រាប់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ នាពេលអនាគតប្រឆាំងនឹងចិន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។លទ្ធភាពមួយផ្សេងទៀត គឺថាទីក្រុងប៉េកាំង ចង់បានមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក ដើម្បីឱ្យចិន អាចការពារជនជាតិចិន ក្នុងករណីមានអាសន្នដូចជា ការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋ ចេញពីប្រទេសដទៃ ក្រុមអ្នកវិភាគកត់សម្គាល់ថា ការការពារប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន នៅក្រៅប្រទេស គឺជាប្រធានបទរួមមួយនៅក្នុងសុន្ទរកថា ដែលធ្វើឡើងដោយ ក្រសួងការបរទេសចិន។
ក៏មានការអះអាងផងដែរថា មូលដ្ឋានកងនាវាចរនៅកម្ពុជា នឹងមានសារៈសំខាន់ក្នុងការ ការពារផ្លូវពាណិជ្ជកម្ម សមុទ្ររបស់ប្រទេសចិន ប្រទេសចិនប្រឈម នឹងអ្វីដែលគេហៅថា “ភាពចលាចលម៉ាឡាកា” ដែលផ្លូវដឹកជញ្ជូនរបស់ខ្លួន ឆ្លងកាត់ច្រកម៉ាឡាការវាងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី អាចមានភាព ច្របូកច្របល់ដោយកងនាវាចរអាម៉េរិក នៅក្នុងជម្លោះមួយ។
ភាគច្រើននៃការនាំចេញ និងនាំចូលរបស់ចិនរាប់បញ្ចូលទាំង ៨០% នៃការនាំចូលឥន្ធនៈរបស់ខ្លួន ឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រ និងការរាំងស្ទះពាណិជ្ជកម្មទាំងអស់ នឹងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនត្រូវរាំងស្ទះផងដែរ ព្រែកជីកថៃ ឆ្លងកាត់តាមច្រកតូចព្រែកក្រា ដ៏ តូចចង្អៀតរបស់ថៃ ត្រូវបានលើកឡើងម្តងហើយ ម្តងទៀតចាប់តាំងពីសតវត្សទី១៦ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគគិតថា ការវិនិយោគ BRI អាចធ្វើឱ្យវាក្លាយជាការពិត។
តាមពិតទៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំប្រទេសថៃ បានលើកឡើងពីលទ្ធភាពនៃ ការផ្តល់មូលនិធិបែបនេះ ក្រោមគម្រោងនេះកាលពីខែតុលា ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា បានបញ្ជាឱ្យទីភ្នាក់ងារផែនការជាតិ ស្រាវជ្រាវគម្រោងនេះ ។ព្រែកជីកថៃ នឹងកំណត់ការពឹងផ្អែក របស់ចិនលើការឆ្លងកាត់ តាមច្រកម៉ាឡាកា ហើយថាឆ្នេរសមុទ្រកោះកុង ស្ថិតនៅស្ទើរតែទល់មុខកន្លែង ដែលត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណ នៃព្រែកជីកថៃ វត្តមានយោធាចិន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នឹងធ្វើឱ្យមានហិរញ្ញវត្ថុ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ។
អ្នកវិភាគនិយាយថា ប្រទេសចិនអាចមានលទ្ធភាព វិនិយោគនៅក្នុងមូលដ្ឋាន កងទ័ពជើងទឹកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទោះបីជាគ្មានអ្វីកើតឡើង ពីព្រែកជីករបស់ថៃ ហើយទីបំផុតមូលដ្ឋានក៏មាន សារៈសំខាន់ខាងភូមិសាស្ត្រ នយោបាយតិចតួចដែរ ស្ថានទូតចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនបានឆ្លើយតបទៅនឹង សំណួររបស់កាសែតអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក អំពីមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក ដែលបានប៉ាន់ស្មាននោះទេ។
ទោះបីយ៉ាងណាពតិមានរបស់សារព័ត៌មាន Asia Times ត្រូវបានបដិសេធដោយក្រសួងការបរទេសនិងក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា។ លោកប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រីរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្ដរជាតិកាលពីថ្ងៃទី១៥វិច្ឆិកាក្នុងជំនួបនៅសឹង្ហាបុរី បានប្រាប់ទៅកាន់អនុរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាមេរិក លោកចនស៊ូវីវ៉ាន( John Sulllivan) ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេស នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន និងមិនអនុញ្ញាឲ្យមានមូលដ្ឋានយោធារបស់ខ្លួននៅបរទេសឡើយ លើកលែងតែក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោក ប្រាក់ សុខុន បញ្ជាក់ថា ចំពោះបញ្ហាទាក់ទងនឹងព័ត៌មានស្ដីពីការរៀបចំមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក នៅតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជានោះ គឺជាពាក្យចចាមអារាមដែលកើតចេញពីការកើនឡើង នៃទំហំវិនិយោគរបស់ចិន នៅតំបន់សមុទ្រនៃខេត្តកោះកុងប៉ុណ្ណោះ។នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន របស់ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨នេះ ។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ប្រាក់ សុខុន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ ថា «ចំពោះបញ្ហាទាក់ទងនឹងព័ត៌មានស្ដីពីការរៀបចំមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក នៅតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជានោះ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី បានលើកឡើងថា នេះគឺជាពាក្យចចាមអារាមដែលកើតចេញពីការកើនឡើង នៃទំហំវិនិយោគរបស់ចិននៅតំបន់នោះ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា មិនអនុញ្ញាឲ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន និងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានមូលដ្ឋានយោធារបស់ខ្លួន នៅបរទេសឡើយ លើកលែងតែក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ដូចជាការបញ្ជូនកងទ័ពយើងទៅចូលរួមបេសកកម្មរក្សាសន្ដិភាព របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងមិនរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើយ»។
ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យនាយឧត្តមសេនីយ៍ ឈុំ សុជាត នៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨នេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាត់ចោល នូវការចុះផ្សាយរបស់សារ ព័ត៌មានបរទេសមួយចំនួន ក្នុងនោះមានទាំងសារព័ត៌មាន Asia Times ផងដែរដែលថា កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសដទៃ ដែលទំនងសំដៅដល់ប្រទេសចិន ប្រើប្រាស់ទឹកដីកកម្ពុជា ធ្វើជាមូលដ្ឋានយោធា។អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ បានចាត់ទុកថា នេះគ្រាន់តែជាដំណឹងក្លែងក្លាយ (Fake News) ដែលក្រុមបរទេសមួយចំនួន ព្យាយាមផ្សព្វផ្សាយចោទប្រកាន់ មកលើកម្ពុជា ក្នុងចេតនាអាក្រក់ ញុះញង់ ដើម្បីបំភាន់សាធារណជនជាតិ-អន្តរជាតិ និងជាចេតនាបំផ្លាញដល់ ឯករាជ្យ ភាពអព្យាក្រឹត្យអចិន្ត្រៃយ៍របស់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។
